^{१४.२८.१}ब्राह्मण उवाच

^{१४.२८.२}गन्धान्न जिघ्रामि रसान्न वेद्मि; रूपं न पश्यामि न च स्पृशामि
न चापि शब्दान्विविधाञ्शृणोमि; न चापि संकल्पमुपैमि किंचित्

^{१४.२८.३}अर्थानिष्टान्कामयते स्वभावः; सर्वान्द्वेष्यान्प्रद्विषते स्वभावः
कामद्वेषावुद्भवतः स्वभावा;त्प्राणापानौ जन्तुदेहान्निवेश्य

^{१४.२८.४}तेभ्यश्चान्यांस्तेष्वनित्यांश्च भावा;न्भूतात्मानं लक्षयेयं शरीरे
तस्मिंस्तिष्ठन्नास्मि शक्यः कथंचि;त्कामक्रोधाभ्यां जरया मृत्युना च

^{१४.२८.५}अकामयानस्य च सर्वकामा;नविद्विषाणस्य च सर्वदोषान्
न मे स्वभावेषु भवन्ति लेपा;स्तोयस्य बिन्दोरिव पुष्करेषु

^{१४.२८.६}नित्यस्य चैतस्य भवन्ति नित्या; निरीक्षमाणस्य बहून्स्वभावान्
न सज्जते कर्मसु भोगजालं; दिवीव सूर्यस्य मयूखजालम्

^{१४.२८.७}अत्राप्युदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम्
अध्वर्युयतिसंवादं तं निबोध यशस्विनि

^{१४.२८.८}प्रोक्ष्यमाणं पशुं दृष्ट्वा यज्ञकर्मण्यथाब्रवीत्
यतिरध्वर्युमासीनो हिंसेयमिति कुत्सयन्

^{१४.२८.९}तमध्वर्युः प्रत्युवाच नायं छागो विनश्यति
श्रेयसा योक्ष्यते जन्तुर्यदि श्रुतिरियं तथा

^{१४.२८.१०}यो ह्यस्य पार्थिवो भागः पृथिवीं स गमिष्यति
यदस्य वारिजं किंचिदपस्तत्प्रतिपद्यते

^{१४.२८.११}सूर्यं चक्षुर्दिशः श्रोत्रे प्राणोऽस्य दिवमेव च
आगमे वर्तमानस्य न मे दोषोऽस्ति कश्चन

^{१४.२८.१२}यतिरुवाच

^{१४.२८.१३}प्राणैर्वियोगे छागस्य यदि श्रेयः प्रपश्यसि
छागार्थे वर्तते यज्ञो भवतः किं प्रयोजनम्

^{१४.२८.१४}अनु त्वा मन्यतां माता पिता भ्राता सखापि च
मन्त्रयस्वैनमुन्नीय परवन्तं विशेषतः

^{१४.२८.१५}य एवमनुमन्येरंस्तान्भवान्प्रष्टुमर्हति
तेषामनुमतं श्रुत्वा शक्या कर्तुं विचारणा

^{१४.२८.१६}प्राणा अप्यस्य छागस्य प्रापितास्ते स्वयोनिषु
शरीरं केवलं शिष्टं निश्चेष्टमिति मे मतिः

^{१४.२८.१७}इन्धनस्य तु तुल्येन शरीरेण विचेतसा
हिंसा निर्वेष्टुकामानामिन्धनं पशुसंज्ञितम्

^{१४.२८.१८}अहिंसा सर्वधर्माणामिति वृद्धानुशासनम्
यदहिंस्रं भवेत्कर्म तत्कार्यमिति विद्महे

^{१४.२८.१९}अहिंसेति प्रतिज्ञेयं यदि वक्ष्याम्यतः परम्
शक्यं बहुविधं वक्तुं भवतः कार्यदूषणम्

^{१४.२८.२०}अहिंसा सर्वभूतानां नित्यमस्मासु रोचते
प्रत्यक्षतः साधयामो न परोक्षमुपास्महे

^{१४.२८.२१}अध्वर्युरुवाच

^{१४.२८.२२}भूमेर्गन्धगुणान्भुङ्क्षे पिबस्यापोमयान्रसान्
ज्योतिषां पश्यसे रूपं स्पृशस्यनिलजान्गुणान्

^{१४.२८.२३}शृणोष्याकाशजं शब्दं मनसा मन्यसे मतिम्
सर्वाण्येतानि भूतानि प्राणा इति च मन्यसे

^{१४.२८.२४}प्राणादाने च नित्योऽसि हिंसायां वर्तते भवान्
नास्ति चेष्टा विना हिंसां किं वा त्वं मन्यसे द्विज

^{१४.२८.२५}यतिरुवाच

^{१४.२८.२६}अक्षरं च क्षरं चैव द्वैधीभावोऽयमात्मनः
अक्षरं तत्र सद्भावः स्वभावः क्षर उच्यते

^{१४.२८.२७}प्राणो जिह्वा मनः सत्त्वं स्वभावो रजसा सह
भावैरेतैर्विमुक्तस्य निर्द्वंद्वस्य निराशिषः

^{१४.२८.२८}समस्य सर्वभूतेषु निर्ममस्य जितात्मनः
समन्तात्परिमुक्तस्य न भयं विद्यते क्वचित्

^{१४.२८.२९}अध्वर्युरुवाच

^{१४.२८.३०}सद्भिरेवेह संवासः कार्यो मतिमतां वर
भवतो हि मतं श्रुत्वा प्रतिभाति मतिर्मम

^{१४.२८.३१}भगवन्भगवद्बुद्ध्या प्रतिबुद्धो ब्रवीम्यहम्
मतं मन्तुं क्रतुं कर्तुं नापराधोऽस्ति मे द्विज

^{१४.२८.३२}ब्राह्मण उवाच

^{१४.२८.३३}उपपत्त्या यतिस्तूष्णीं वर्तमानस्ततः परम्
अध्वर्युरपि निर्मोहः प्रचचार महामखे

^{१४.२८.३४}एवमेतादृशं मोक्षं सुसूक्ष्मं ब्राह्मणा विदुः
विदित्वा चानुतिष्ठन्ति क्षेत्रज्ञेनानुदर्शिना