^{१४.३.१}व्यास उवाच

^{१४.३.२}युधिष्ठिर तव प्रज्ञा न सम्यगिति मे मतिः
न हि कश्चित्स्वयं मर्त्यः स्ववशः कुरुते क्रियाः

^{१४.३.३}ईश्वरेण नियुक्तोऽयं साध्वसाधु च मानवः
करोति पुरुषः कर्म तत्र का परिदेवना

^{१४.३.४}आत्मानं मन्यसे चाथ पापकर्माणमन्ततः
शृणु तत्र यथा पापमपकृष्येत भारत

^{१४.३.५}तपोभिः क्रतुभिश्चैव दानेन च युधिष्ठिर
तरन्ति नित्यं पुरुषा ये स्म पापानि कुर्वते

^{१४.३.६}यज्ञेन तपसा चैव दानेन च नराधिप
पूयन्ते राजशार्दूल नरा दुष्कृतकर्मिणः

^{१४.३.७}असुराश्च सुराश्चैव पुण्यहेतोर्मखक्रियाम्
प्रयतन्ते महात्मानस्तस्माद्यज्ञाः परायणम्

^{१४.३.८}यज्ञैरेव महात्मानो बभूवुरधिकाः सुराः
ततो देवाः क्रियावन्तो दानवानभ्यधर्षयन्

^{१४.३.९}राजसूयाश्वमेधौ च सर्वमेधं च भारत
नरमेधं च नृपते त्वमाहर युधिष्ठिर

^{१४.३.१०}यजस्व वाजिमेधेन विधिवद्दक्षिणावता
बहुकामान्नवित्तेन रामो दाशरथिर्यथा

^{१४.३.११}यथा च भरतो राजा दौःषन्तिः पृथिवीपतिः
शाकुन्तलो महावीर्यस्तव पूर्वपितामहः

^{१४.३.१२}युधिष्ठिर उवाच

^{१४.३.१३}असंशयं वाजिमेधः पावयेत्पृथिवीमपि
अभिप्रायस्तु मे कश्चित्तं त्वं श्रोतुमिहार्हसि

^{१४.३.१४}इमं ज्ञातिवधं कृत्वा सुमहान्तं द्विजोत्तम
दानमल्पं न शक्यामि दातुं वित्तं च नास्ति मे

^{१४.३.१५}न च बालानिमान्दीनानुत्सहे वसु याचितुम्
तथैवार्द्रव्रणान्कृच्छ्रे वर्तमानान्नृपात्मजान्

^{१४.३.१६}स्वयं विनाश्य पृथिवीं यज्ञार्थे द्विजसत्तम
करमाहारयिष्यामि कथं शोकपरायणान्

^{१४.३.१७}दुर्योधनापराधेन वसुधा वसुधाधिपाः
प्रनष्टा योजयित्वास्मानकीर्त्या मुनिसत्तम

^{१४.३.१८}दुर्योधनेन पृथिवी क्षयिता वित्तकारणात्
कोशश्चापि विशीर्णोऽसौ धार्तराष्ट्रस्य दुर्मतेः

^{१४.३.१९}पृथिवी दक्षिणा चात्र विधिः प्रथमकल्पिकः
विद्वद्भिः परिदृष्टोऽयं शिष्टो विधिविपर्ययः

^{१४.३.२०}न च प्रतिनिधिं कर्तुं चिकीर्षामि तपोधन
अत्र मे भगवन्सम्यक्साचिव्यं कर्तुमर्हसि

^{१४.३.२१}वैशंपायन उवाच

^{१४.३.२२}एवमुक्तस्तु पार्थेन कृष्णद्वैपायनस्तदा
मुहूर्तमनुसंचिन्त्य धर्मराजानमब्रवीत्

^{१४.३.२३}विद्यते द्रविणं पार्थ गिरौ हिमवति स्थितम्
उत्सृष्टं ब्राह्मणैर्यज्ञे मरुत्तस्य महीपतेः
तदानयस्व कौन्तेय पर्याप्तं तद्भविष्यति

^{१४.३.२४}युधिष्ठिर उवाच

^{१४.३.२५}कथं यज्ञे मरुत्तस्य द्रविणं तत्समाचितम्
कस्मिंश्च काले स नृपो बभूव वदतां वर

^{१४.३.२६}व्यास उवाच

^{१४.३.२७}यदि शुश्रूषसे पार्थ शृणु कारंधमं नृपम्
यस्मिन्काले महावीर्यः स राजासीन्महाधनः