^{३.१३३.१}अष्टावक्र उवाच

^{३.१३३.२}अन्धस्य पन्था बधिरस्य पन्थाः; स्त्रियः पन्था वैवधिकस्य पन्थाः
राज्ञः पन्था ब्राह्मणेनासमेत्य; समेत्य तु ब्राह्मणस्यैव पन्थाः

^{३.१३३.३}राजोवाच

^{३.१३३.४}पन्था अयं तेऽद्य मया निसृष्टो; येनेच्छसे तेन कामं व्रजस्व
न पावको विद्यते वै लघीया;निन्द्रोऽपि नित्यं नमते ब्राह्मणानाम्

^{३.१३३.५}अष्टावक्र उवाच

^{३.१३३.६}यज्ञं द्रष्टुं प्राप्तवन्तौ स्व तात; कौतूहलं नौ बलवद्वै विवृद्धम्
आवां प्राप्तावतिथी संप्रवेशं; काङ्क्षावहे द्वारपते तवाज्ञाम्

^{३.१३३.७}ऐन्द्रद्युम्नेर्यज्ञदृशाविहावां; विवक्षू वै जनकेन्द्रं दिदृक्षू
न वै क्रोधाद्व्याधिनैवोत्तमेन; संयोजय द्वारपाल क्षणेन

^{३.१३३.८}द्वारपाल उवाच

^{३.१३३.९}बन्देः समादेशकरा वयं स्म; निबोध वाक्यं च मयेर्यमाणम्
न वै बालाः प्रविशन्त्यत्र विप्रा; वृद्धा विद्वांसः प्रविशन्ति द्विजाग्र्याः

^{३.१३३.१०}अष्टावक्र उवाच

^{३.१३३.११}यद्यत्र वृद्धेषु कृतः प्रवेशो; युक्तं मम द्वारपाल प्रवेष्टुम्
वयं हि वृद्धाश्चरितव्रताश्च; वेदप्रभावेन प्रवेशनार्हाः

^{३.१३३.१२}शुश्रूषवश्चापि जितेन्द्रियाश्च; ज्ञानागमे चापि गताः स्म निष्ठाम्
न बाल इत्यवमन्तव्यमाहु;र्बालोऽप्यग्निर्दहति स्पृश्यमानः

^{३.१३३.१३}द्वारपाल उवाच

^{३.१३३.१४}सरस्वतीमीरय वेदजुष्टा;मेकाक्षरां बहुरूपां विराजम्
अङ्गात्मानं समवेक्षस्व बालं; किं श्लाघसे दुर्लभा वादसिद्धिः

^{३.१३३.१५}अष्टावक्र उवाच

^{३.१३३.१६}न ज्ञायते कायवृद्ध्या विवृद्धि;र्यथाष्ठीला शाल्मलेः संप्रवृद्धा
ह्रस्वोऽल्पकायः फलितो विवृद्धो; यश्चाफलस्तस्य न वृद्धभावः

^{३.१३३.१७}द्वारपाल उवाच

^{३.१३३.१८}वृद्धेभ्य एवेह मतिं स्म बाला; गृह्णन्ति कालेन भवन्ति वृद्धाः
न हि ज्ञानमल्पकालेन शक्यं; कस्माद्बालो वृद्ध इवावभाषसे

^{३.१३३.१९}अष्टावक्र उवाच

^{३.१३३.२०}न तेन स्थविरो भवति येनास्य पलितं शिरः
बालोऽपि यः प्रजानाति तं देवाः स्थविरं विदुः

^{३.१३३.२१}न हायनैर्न पलितैर्न वित्तेन न बन्धुभिः
ऋषयश्चक्रिरे धर्मं योऽनूचानः स नो महान्

^{३.१३३.२२}दिदृक्षुरस्मि संप्राप्तो बन्दिनं राजसंसदि
निवेदयस्व मां द्वाःस्थ राज्ञे पुष्करमालिने

^{३.१३३.२३}द्रष्टास्यद्य वदतो द्वारपाल; मनीषिभिः सह वादे विवृद्धे
उताहो वाप्युच्चतां नीचतां वा; तूष्णीं भूतेष्वथ सर्वेषु चाद्य

^{३.१३३.२४}द्वारपाल उवाच

^{३.१३३.२५}कथं यज्ञं दशवर्षो विशेस्त्वं; विनीतानां विदुषां संप्रवेश्यम्
उपायतः प्रयतिष्ये तवाहं; प्रवेशने कुरु यत्नं यथावत्

^{३.१३३.२६}अष्टावक्र उवाच

^{३.१३३.२७}भो भो राजञ्जनकानां वरिष्ठ; सभाज्यस्त्वं त्वयि सर्वं समृद्धम्
त्वं वा कर्ता कर्मणां यज्ञियानां; ययातिरेको नृपतिर्वा पुरस्तात्

^{३.१३३.२८}विद्वान्बन्दी वेदविदो निगृह्य; वादे भग्नानप्रतिशङ्कमानः
त्वया निसृष्टैः पुरुषैराप्तकृद्भि;र्जले सर्वान्मज्जयतीति नः श्रुतम्

^{३.१३३.२९}स तच्छ्रुत्वा ब्राह्मणानां सकाशा;द्ब्रह्मोद्यं वै कथयितुमागतोऽस्मि
क्वासौ बन्दी यावदेनं समेत्य; नक्षत्राणीव सविता नाशयामि

^{३.१३३.३०}राजोवाच

^{३.१३३.३१}आशंससे बन्दिनं त्वं विजेतु;मविज्ञात्वा वाक्यबलं परस्य
विज्ञातवीर्यैः शक्यमेवं प्रवक्तुं; दृष्टश्चासौ ब्राह्मणैर्वादशीलैः

^{३.१३३.३२}अष्टावक्र उवाच

^{३.१३३.३३}विवादितोऽसौ न हि मादृशैर्हि; सिंहीकृतस्तेन वदत्यभीतः
समेत्य मां निहतः शेष्यतेऽद्य; मार्गे भग्नं शकटमिवाबलाक्षम्

^{३.१३३.३४}राजोवाच

^{३.१३३.३५}षण्णाभेर्द्वादशाक्षस्य चतुर्विंशतिपर्वणः
यस्त्रिषष्टिशतारस्य वेदार्थं स परः कविः

^{३.१३३.३६}अष्टावक्र उवाच

^{३.१३३.३७}चतुर्विंशतिपर्व त्वां षण्णाभि द्वादशप्रधि
तत्त्रिषष्टिशतारं वै चक्रं पातु सदागति

^{३.१३३.३८}राजोवाच

^{३.१३३.३९}वडवे इव संयुक्ते श्येनपाते दिवौकसाम्
कस्तयोर्गर्भमाधत्ते गर्भं सुषुवतुश्च कम्

^{३.१३३.४०}अष्टावक्र उवाच

^{३.१३३.४१}मा स्म ते ते गृहे राजञ्शात्रवाणामपि ध्रुवम्
वातसारथिराधत्ते गर्भं सुषुवतुश्च तम्

^{३.१३३.४२}राजोवाच

^{३.१३३.४३}किं स्वित्सुप्तं न निमिषति किं स्विज्जातं न चोपति
कस्य स्विद्धृदयं नास्ति किं स्विद्वेगेन वर्धते

^{३.१३३.४४}अष्टावक्र उवाच

^{३.१३३.४५}मत्स्यः सुप्तो न निमिषत्यण्डं जातं न चोपति
अश्मनो हृदयं नास्ति नदी वेगेन वर्धते

^{३.१३३.४६}राजोवाच

^{३.१३३.४७}न त्वा मन्ये मानुषं देवसत्त्वं; न त्वं बालः स्थविरस्त्वं मतो मे
न ते तुल्यो विद्यते वाक्प्रलापे; तस्माद्द्वारं वितराम्येष बन्दी