^{३.२३.१}वासुदेव उवाच

^{३.२३.२}ततोऽहं भरतश्रेष्ठ प्रगृह्य रुचिरं धनुः
शरैरपातयं सौभाच्छिरांसि विबुधद्विषाम्

^{३.२३.३}शरांश्चाशीविषाकारानूर्ध्वगांस्तिग्मतेजसः
अप्रैषं शाल्वराजाय शार्ङ्गमुक्तान्सुवाससः

^{३.२३.४}ततो नादृश्यत तदा सौभं कुरुकुलोद्वह
अन्तर्हितं माययाभूत्ततोऽहं विस्मितोऽभवम्

^{३.२३.५}अथ दानवसंघास्ते विकृताननमूर्धजाः
उदक्रोशन्महाराज विष्ठिते मयि भारत

^{३.२३.६}ततोऽस्त्रं शब्दसाहं वै त्वरमाणो महाहवे
अयोजयं तद्वधाय ततः शब्द उपारमत्

^{३.२३.७}हतास्ते दानवाः सर्वे यैः स शब्द उदीरितः
शरैरादित्यसंकाशैर्ज्वलितैः शब्दसाधनैः

^{३.२३.८}तस्मिन्नुपरते शब्दे पुनरेवान्यतोऽभवत्
शब्दोऽपरो महाराज तत्रापि प्राहरं शरान्

^{३.२३.९}एवं दश दिशः सर्वास्तिर्यगूर्ध्वं च भारत
नादयामासुरसुरास्ते चापि निहता मया

^{३.२३.१०}ततः प्राग्ज्योतिषं गत्वा पुनरेव व्यदृश्यत
सौभं कामगमं वीर मोहयन्मम चक्षुषी

^{३.२३.११}ततो लोकान्तकरणो दानवो वानराकृतिः
शिलावर्षेण सहसा महता मां समावृणोत्

^{३.२३.१२}सोऽहं पर्वतवर्षेण वध्यमानः समन्ततः
वल्मीक इव राजेन्द्र पर्वतोपचितोऽभवम्

^{३.२३.१३}ततोऽहं पर्वतचितः सहयः सहसारथिः
अप्रख्यातिमियां राजन्सध्वजः पर्वतैश्चितः

^{३.२३.१४}ततो वृष्णिप्रवीरा ये ममासन्सैनिकास्तदा
ते भयार्ता दिशः सर्वाः सहसा विप्रदुद्रुवुः

^{३.२३.१५}ततो हाहाकृतं सर्वमभूत्किल विशां पते
द्यौश्च भूमिश्च खं चैवादृश्यमाने तथा मयि

^{३.२३.१६}ततो विषण्णमनसो मम राजन्सुहृज्जनाः
रुरुदुश्चुक्रुशुश्चैव दुःखशोकसमन्विताः

^{३.२३.१७}द्विषतां च प्रहर्षोऽभूदार्तिश्चाद्विषतामपि
एवं विजितवान्वीर पश्चादश्रौषमच्युत

^{३.२३.१८}ततोऽहमस्त्रं दयितं सर्वपाषाणभेदनम्
वज्रमुद्यम्य तान्सर्वान्पर्वतान्समशातयम्

^{३.२३.१९}ततः पर्वतभारार्ता मन्दप्राणविचेष्टिताः
हया मम महाराज वेपमाना इवाभवन्

^{३.२३.२०}मेघजालमिवाकाशे विदार्याभ्युदितं रविम्
दृष्ट्वा मां बान्धवाः सर्वे हर्षमाहारयन्पुनः

^{३.२३.२१}ततो मामब्रवीत्सूतः प्राञ्जलिः प्रणतो नृप
साधु संपश्य वार्ष्णेय शाल्वं सौभपतिं स्थितम्

^{३.२३.२२}अलं कृष्णावमन्यैनं साधु यत्नं समाचर
मार्दवं सखितां चैव शाल्वादद्य व्यपाहर

^{३.२३.२३}जहि शाल्वं महाबाहो मैनं जीवय केशव
सर्वैः पराक्रमैर्वीर वध्यः शत्रुरमित्रहन्

^{३.२३.२४}न शत्रुरवमन्तव्यो दुर्बलोऽपि बलीयसा
योऽपि स्यात्पीठगः कश्चित्किं पुनः समरे स्थितः

^{३.२३.२५}स त्वं पुरुषशार्दूल सर्वयत्नैरिमं प्रभो
जहि वृष्णिकुलश्रेष्ठ मा त्वां कालोऽत्यगात्पुनः

^{३.२३.२६}नैष मार्दवसाध्यो वै मतो नापि सखा तव
येन त्वं योधितो वीर द्वारका चावमर्दिता

^{३.२३.२७}एवमादि तु कौन्तेय श्रुत्वाहं सारथेर्वचः
तत्त्वमेतदिति ज्ञात्वा युद्धे मतिमधारयम्

^{३.२३.२८}वधाय शाल्वराजस्य सौभस्य च निपातने
दारुकं चाब्रुवं वीर मुहूर्तं स्थीयतामिति

^{३.२३.२९}ततोऽप्रतिहतं दिव्यमभेद्यमतिवीर्यवत्
आग्नेयमस्त्रं दयितं सर्वसाहं महाप्रभम्

^{३.२३.३०}यक्षाणां राक्षसानां च दानवानां च संयुगे
राज्ञां च प्रतिलोमानां भस्मान्तकरणं महत्

^{३.२३.३१}क्षुरान्तममलं चक्रं कालान्तकयमोपमम्
अभिमन्त्र्याहमतुलं द्विषतां च निबर्हणम्

^{३.२३.३२}जहि सौभं स्ववीर्येण ये चात्र रिपवो मम
इत्युक्त्वा भुजवीर्येण तस्मै प्राहिणवं रुषा

^{३.२३.३३}रूपं सुदर्शनस्यासीदाकाशे पततस्तदा
द्वितीयस्येव सूर्यस्य युगान्ते परिविष्यतः

^{३.२३.३४}तत्समासाद्य नगरं सौभं व्यपगतत्विषम्
मध्येन पाटयामास क्रकचो दार्विवोच्छ्रितम्

^{३.२३.३५}द्विधा कृतं ततः सौभं सुदर्शनबलाद्धतम्
महेश्वरशरोद्धूतं पपात त्रिपुरं यथा

^{३.२३.३६}तस्मिन्निपतिते सौभे चक्रमागात्करं मम
पुनश्चोद्धूय वेगेन शाल्वायेत्यहमब्रुवम्

^{३.२३.३७}ततः शाल्वं गदां गुर्वीमाविध्यन्तं महाहवे
द्विधा चकार सहसा प्रजज्वाल च तेजसा

^{३.२३.३८}तस्मिन्निपतिते वीरे दानवास्त्रस्तचेतसः
हाहाभूता दिशो जग्मुरर्दिता मम सायकैः

^{३.२३.३९}ततोऽहं समवस्थाप्य रथं सौभसमीपतः
शङ्खं प्रध्माप्य हर्षेण सुहृदः पर्यहर्षयम्

^{३.२३.४०}तन्मेरुशिखराकारं विध्वस्ताट्टालगोपुरम्
दह्यमानमभिप्रेक्ष्य स्त्रियस्ताः संप्रदुद्रुवुः

^{३.२३.४१}एवं निहत्य समरे शाल्वं सौभं निपात्य च
आनर्तान्पुनरागम्य सुहृदां प्रीतिमावहम्

^{३.२३.४२}एतस्मात्कारणाद्राजन्नागमं नागसाह्वयम्
यद्यगां परवीरघ्न न हि जीवेत्सुयोधनः

^{३.२३.४३}वैशंपायन उवाच

^{३.२३.४४}एवमुक्त्वा महाबाहुः कौरवं पुरुषोत्तमः
आमन्त्र्य प्रययौ धीमान्पाण्डवान्मधुसूदनः

^{३.२३.४५}अभिवाद्य महाबाहुर्धर्मराजं युधिष्ठिरम्
राज्ञा मूर्धन्युपाघ्रातो भीमेन च महाभुजः

^{३.२३.४६}सुभद्रामभिमन्युं च रथमारोप्य काञ्चनम्
आरुरोह रथं कृष्णः पाण्डवैरभिपूजितः

^{३.२३.४७}सैन्यसुग्रीवयुक्तेन रथेनादित्यवर्चसा
द्वारकां प्रययौ कृष्णः समाश्वास्य युधिष्ठिरम्

^{३.२३.४८}ततः प्रयाते दाशार्हे धृष्टद्युम्नोऽपि पार्षतः
द्रौपदेयानुपादाय प्रययौ स्वपुरं तदा

^{३.२३.४९}धृष्टकेतुः स्वसारं च समादायाथ चेदिराट्
जगाम पाण्डवान्दृष्ट्वा रम्यां शुक्तिमतीं पुरीम्

^{३.२३.५०}केकयाश्चाप्यनुज्ञाताः कौन्तेयेनामितौजसा
आमन्त्र्य पाण्डवान्सर्वान्प्रययुस्तेऽपि भारत

^{३.२३.५१}ब्राह्मणाश्च विशश्चैव तथा विषयवासिनः
विसृज्यमानाः सुभृशं न त्यजन्ति स्म पाण्डवान्

^{३.२३.५२}समवायः स राजेन्द्र सुमहाद्भुतदर्शनः
आसीन्महात्मनां तेषां काम्यके भरतर्षभ

^{३.२३.५३}युधिष्ठिरस्तु विप्रांस्ताननुमान्य महामनाः
शशास पुरुषान्काले रथान्योजयतेति ह