^{८.२१.१}संजय उवाच

^{८.२१.२}ततः कर्णं पुरस्कृत्य त्वदीया युद्धदुर्मदाः
पुनरावृत्य संग्रामं चक्रुर्देवासुरोपमम्

^{८.२१.३}द्विरदरथनराश्वशङ्खशब्दैः; परिहृषिता विविधैश्च शस्त्रपातैः
द्विरदरथपदातिसार्थवाहाः; परिपतिताभिमुखाः प्रजह्रिरे ते

^{८.२१.४}शरपरशुवरासिपट्टिशै;रिषुभिरनेकविधैश्च सादिताः
द्विरदरथहया महाहवे; वरपुरुषैः पुरुषाश्च वाहनैः

^{८.२१.५}कमलदिनकरेन्दुसंनिभैः; सितदशनैः सुमुखाक्षिनासिकैः
रुचिरमुकुटकुण्डलैर्मही; पुरुषशिरोभिरवस्तृता बभौ

^{८.२१.६}परिघमुसलशक्तितोमरै;र्नखरभुशुण्डिगदाशतैर्द्रुताः
द्विरदनरहयाः सहस्रशो; रुधिरनदीप्रवहास्तदाभवन्

^{८.२१.७}प्रहतनररथाश्वकुञ्जरं; प्रतिभयदर्शनमुल्बणं तदा
तदहितनिहतं बभौ बलं; पितृपतिराष्ट्रमिव प्रजाक्षये

^{८.२१.८}अथ तव नरदेव सैनिका;स्तव च सुताः सुरसूनुसंनिभाः
अमितबलपुरःसरा रणे; कुरुवृषभाः शिनिपुत्रमभ्ययुः

^{८.२१.९}तदतिरुचिरभीममाबभौ; पुरुषवराश्वरथद्विपाकुलम्
लवणजलसमुद्धतस्वनं; बलममरासुरसैन्यसंनिभम्

^{८.२१.१०}सुरपतिसमविक्रमस्तत;स्त्रिदशवरावरजोपमं युधि
दिनकरकिरणप्रभैः पृषत्कै; रवितनयोऽभ्यहनच्छिनिप्रवीरम्

^{८.२१.११}तमपि सरथवाजिसारथिं; शिनिवृषभो विविधैः शरैस्त्वरन्
भुजगविषसमप्रभै रणे; पुरुषवरं समवास्तृणोत्तदा

^{८.२१.१२}शिनिवृषभशरप्रपीडितं; तव सुहृदो वसुषेणमभ्ययुः
त्वरितमतिरथा रथर्षभं; द्विरदरथाश्वपदातिभिः सह

^{८.२१.१३}तमुदधिनिभमाद्रवद्बली; त्वरिततरैः समभिद्रुतं परैः
द्रुपदसुतसखस्तदाकरो;त्पुरुषरथाश्वगजक्षयं महत्

^{८.२१.१४}अथ पुरुषवरौ कृताह्निकौ; भवमभिपूज्य यथाविधि प्रभुम्
अरिवधकृतनिश्चयौ द्रुतं; तव बलमर्जुनकेशवौ सृतौ

^{८.२१.१५}जलदनिनदनिस्वनं रथं; पवनविधूतपताककेतनम्
सितहयमुपयान्तमन्तिकं; हृतमनसो ददृशुस्तदारयः

^{८.२१.१६}अथ विस्फार्य गाण्डीवं रणे नृत्यन्निवार्जुनः
शरसंबाधमकरोत्खं दिशः प्रदिशस्तथा

^{८.२१.१७}रथान्विमानप्रतिमान्सज्जयन्त्रायुधध्वजान्
ससारथींस्तदा बाणैरभ्राणीवानिलोऽवधीत्

^{८.२१.१८}गजान्गजप्रयन्तॄंश्च वैजयन्त्यायुधध्वजान्
सादिनोऽश्वांश्च पत्तींश्च शरैर्निन्ये यमक्षयम्

^{८.२१.१९}तमन्तकमिव क्रुद्धमनिवार्यं महारथम्
दुर्योधनोऽभ्ययादेको निघ्नन्बाणैः पृथग्विधैः

^{८.२१.२०}तस्यार्जुनो धनुः सूतं केतुमश्वांश्च सायकैः
हत्वा सप्तभिरेकैकं छत्रं चिच्छेद पत्रिणा

^{८.२१.२१}नवमं च समासाद्य व्यसृजत्प्रतिघातिनम्
दुर्योधनायेषुवरं तं द्रौणिः सप्तधाच्छिनत्

^{८.२१.२२}ततो द्रौणेर्धनुश्छित्त्वा हत्वा चाश्ववराञ्शरैः
कृपस्यापि तथात्युग्रं धनुश्चिच्छेद पाण्डवः

^{८.२१.२३}हार्दिक्यस्य धनुश्छित्त्वा ध्वजं चाश्वं तथावधीत्
दुःशासनस्येषुवरं छित्त्वा राधेयमभ्ययात्

^{८.२१.२४}अथ सात्यकिमुत्सृज्य त्वरन्कर्णोऽर्जुनं त्रिभिः
विद्ध्वा विव्याध विंशत्या कृष्णं पार्थं पुनस्त्रिभिः

^{८.२१.२५}अथ सात्यकिरागत्य कर्णं विद्ध्वा शितैः शरैः
नवत्या नवभिश्चोग्रैः शतेन पुनरार्दयत्

^{८.२१.२६}ततः प्रवीराः पाण्डूनां सर्वे कर्णमपीडयन्
युधामन्युः शिखण्डी च द्रौपदेयाः प्रभद्रकाः

^{८.२१.२७}उत्तमौजा युयुत्सुश्च यमौ पार्षत एव च
चेदिकारूषमत्स्यानां केकयानां च यद्बलम्
चेकितानश्च बलवान्धर्मराजश्च सुव्रतः

^{८.२१.२८}एते रथाश्वद्विरदैः पत्तिभिश्चोग्रविक्रमैः
परिवार्य रणे कर्णं नानाशस्त्रैरवाकिरन्
भाषन्तो वाग्भिरुग्राभिः सर्वे कर्णवधे वृताः

^{८.२१.२९}तां शस्त्रवृष्टिं बहुधा छित्त्वा कर्णः शितैः शरैः
अपोवाह स्म तान्सर्वान्द्रुमान्भङ्क्त्वेव मारुतः

^{८.२१.३०}रथिनः समहामात्रान्गजानश्वान्ससादिनः
शरव्रातांश्च संक्रुद्धो निघ्नन्कर्णो व्यदृश्यत

^{८.२१.३१}तद्वध्यमानं पाण्डूनां बलं कर्णास्त्रतेजसा
विशस्त्रक्षतदेहं च प्राय आसीत्पराङ्मुखम्

^{८.२१.३२}अथ कर्णास्त्रमस्त्रेण प्रतिहत्यार्जुनः स्वयम्
दिशः खं चैव भूमिं च प्रावृणोच्छरवृष्टिभिः

^{८.२१.३३}मुसलानीव निष्पेतुः परिघा इव चेषवः
शतघ्न्य इव चाप्यन्ये वज्राण्युग्राणि वापरे

^{८.२१.३४}तैर्वध्यमानं तत्सैन्यं सपत्त्यश्वरथद्विपम्
निमीलिताक्षमत्यर्थमुदभ्राम्यत्समन्ततः

^{८.२१.३५}निष्कैवल्यं तदा युद्धं प्रापुरश्वनरद्विपाः
वध्यमानाः शरैरन्ये तदा भीताः प्रदुद्रुवुः

^{८.२१.३६}एवं तेषां तदा युद्धे संसक्तानां जयैषिणाम्
गिरिमस्तं समासाद्य प्रत्यपद्यत भानुमान्

^{८.२१.३७}तमसा च महाराज रजसा च विशेषतः
न किंचित्प्रत्यपश्याम शुभं वा यदि वाशुभम्

^{८.२१.३८}ते त्रसन्तो महेष्वासा रात्रियुद्धस्य भारत
अपयानं ततश्चक्रुः सहिताः सर्ववाजिभिः

^{८.२१.३९}कौरवेषु च यातेषु तदा राजन्दिनक्षये
जयं सुमनसः प्राप्य पार्थाः स्वशिबिरं ययुः

^{८.२१.४०}वादित्रशब्दैर्विविधैः सिंहनादैश्च नर्तितैः
परानवहसन्तश्च स्तुवन्तश्चाच्युतार्जुनौ

^{८.२१.४१}कृतेऽवहारे तैर्वीरैः सैनिकाः सर्व एव ते
आशिषः पाण्डवेयेषु प्रायुज्यन्त नरेश्वराः

^{८.२१.४२}ततः कृतेऽवहारे च प्रहृष्टाः कुरुपाण्डवाः
निशायां शिबिरं गत्वा न्यविशन्त नरेश्वराः

^{८.२१.४३}यक्षरक्षःपिशाचाश्च श्वापदानि च संघशः
जग्मुरायोधनं घोरं रुद्रस्यानर्तनोपमम्