^{१४.३७.१}ब्रह्मोवाच

^{१४.३७.२}रजोऽहं वः प्रवक्ष्यामि याथातथ्येन सत्तमाः
निबोधत महाभागा गुणवृत्तं च सर्वशः

^{१४.३७.३}संघातो रूपमायासः सुखदुःखे हिमातपौ
ऐश्वर्यं विग्रहः संधिर्हेतुवादोऽरतिः क्षमा

^{१४.३७.४}बलं शौर्यं मदो रोषो व्यायामकलहावपि
ईर्ष्येप्सा पैशुनं युद्धं ममत्वं परिपालनम्

^{१४.३७.५}वधबन्धपरिक्लेशाः क्रयो विक्रय एव च
निकृन्त छिन्धि भिन्धीति परमर्मावकर्तनम्

^{१४.३७.६}उग्रं दारुणमाक्रोशः परवित्तानुशासनम्
लोकचिन्ता विचिन्ता च मत्सरः परिभाषणम्

^{१४.३७.७}मृषावादो मृषादानं विकल्पः परिभाषणम्
निन्दा स्तुतिः प्रशंसा च प्रतापः परितर्पणम्

^{१४.३७.८}परिचर्या च शुश्रूषा सेवा तृष्णा व्यपाश्रयः
व्यूहोऽनयः प्रमादश्च परितापः परिग्रहः

^{१४.३७.९}संस्कारा ये च लोकेऽस्मिन्प्रवर्तन्ते पृथक्पृथक्
नृषु नारीषु भूतेषु द्रव्येषु शरणेषु च

^{१४.३७.१०}संतापोऽप्रत्ययश्चैव व्रतानि नियमाश्च ये
प्रदानमाशीर्युक्तं च सततं मे भवत्विति

^{१४.३७.११}स्वधाकारो नमस्कारः स्वाहाकारो वषट्क्रिया
याजनाध्यापने चोभे तथैवाहुः परिग्रहम्

^{१४.३७.१२}इदं मे स्यादिदं मे स्यात्स्नेहो गुणसमुद्भवः
अभिद्रोहस्तथा माया निकृतिर्मान एव च

^{१४.३७.१३}स्तैन्यं हिंसा परीवादः परितापः प्रजागरः
स्तम्भो दम्भोऽथ रागश्च भक्तिः प्रीतिः प्रमोदनम्

^{१४.३७.१४}द्यूतं च जनवादश्च संबन्धाः स्त्रीकृताश्च ये
नृत्तवादित्रगीतानि प्रसङ्गा ये च केचन
सर्व एते गुणा विप्रा राजसाः संप्रकीर्तिताः

^{१४.३७.१५}भूतभव्यभविष्याणां भावानां भुवि भावनाः
त्रिवर्गनिरता नित्यं धर्मोऽर्थः काम इत्यपि

^{१४.३७.१६}कामवृत्ताः प्रमोदन्ते सर्वकामसमृद्धिभिः
अर्वाक्स्रोतस इत्येते तैजसा रजसावृताः

^{१४.३७.१७}अस्मिँल्लोके प्रमोदन्ते जायमानाः पुनः पुनः
प्रेत्यभाविकमीहन्त इह लौकिकमेव च
ददति प्रतिगृह्णन्ति जपन्त्यथ च जुह्वति

^{१४.३७.१८}रजोगुणा वो बहुधानुकीर्तिता; यथावदुक्तं गुणवृत्तमेव च
नरो हि यो वेद गुणानिमान्सदा; स राजसैः सर्वगुणैर्विमुच्यते