^{१४.६.१}व्यास उवाच

^{१४.६.२}अत्राप्युदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम्
बृहस्पतेश्च संवादं मरुत्तस्य च भारत

^{१४.६.३}देवराजस्य समयं कृतमाङ्गिरसेन ह
श्रुत्वा मरुत्तो नृपतिर्मन्युमाहारयत्तदा

^{१४.६.४}संकल्प्य मनसा यज्ञं करंधमसुतात्मजः
बृहस्पतिमुपागम्य वाग्मी वचनमब्रवीत्

^{१४.६.५}भगवन्यन्मया पूर्वमभिगम्य तपोधन
कृतोऽभिसंधिर्यज्ञाय भवतो वचनाद्गुरो

^{१४.६.६}तमहं यष्टुमिच्छामि संभाराः संभृताश्च मे
याज्योऽस्मि भवतः साधो तत्प्राप्नुहि विधत्स्व च

^{१४.६.७}बृहस्पतिरुवाच

^{१४.६.८}न कामये याजयितुं त्वामहं पृथिवीपते
वृतोऽस्मि देवराजेन प्रतिज्ञातं च तस्य मे

^{१४.६.९}मरुत्त उवाच

^{१४.६.१०}पित्र्यमस्मि तव क्षेत्रं बहु मन्ये च ते भृशम्
न चास्म्ययाज्यतां प्राप्तो भजमानं भजस्व माम्

^{१४.६.११}बृहस्पतिरुवाच

^{१४.६.१२}अमर्त्यं याजयित्वाहं याजयिष्ये न मानुषम्
मरुत्त गच्छ वा मा वा निवृत्तोऽस्म्यद्य याजनात्

^{१४.६.१३}न त्वां याजयितास्म्यद्य वृणु त्वं यमिहेच्छसि
उपाध्यायं महाबाहो यस्ते यज्ञं करिष्यति

^{१४.६.१४}व्यास उवाच

^{१४.६.१५}एवमुक्तस्तु नृपतिर्मरुत्तो व्रीडितोऽभवत्
प्रत्यागच्छच्च संविग्नो ददर्श पथि नारदम्

^{१४.६.१६}देवर्षिणा समागम्य नारदेन स पार्थिवः
विधिवत्प्राञ्जलिस्तस्थावथैनं नारदोऽब्रवीत्

^{१४.६.१७}राजर्षे नातिहृष्टोऽसि कच्चित्क्षेमं तवानघ
क्व गतोऽसि कुतो वेदमप्रीतिस्थानमागतम्

^{१४.६.१८}श्रोतव्यं चेन्मया राजन्ब्रूहि मे पार्थिवर्षभ
व्यपनेष्यामि ते मन्युं सर्वयत्नैर्नराधिप

^{१४.६.१९}एवमुक्तो मरुत्तस्तु नारदेन महर्षिणा
विप्रलम्भमुपाध्यायात्सर्वमेव न्यवेदयत्

^{१४.६.२०}गतोऽस्म्यङ्गिरसः पुत्रं देवाचार्यं बृहस्पतिम्
यज्ञार्थमृत्विजं द्रष्टुं स च मां नाभ्यनन्दत

^{१४.६.२१}प्रत्याख्यातश्च तेनाहं जीवितुं नाद्य कामये
परित्यक्तश्च गुरुणा दूषितश्चास्मि नारद

^{१४.६.२२}एवमुक्तस्तु राज्ञा स नारदः प्रत्युवाच ह
आविक्षितं महाराज वाचा संजीवयन्निव

^{१४.६.२३}राजन्नङ्गिरसः पुत्रः संवर्तो नाम धार्मिकः
चङ्क्रमीति दिशः सर्वा दिग्वासा मोहयन्प्रजाः

^{१४.६.२४}तं गच्छ यदि याज्यं त्वां न वाञ्छति बृहस्पतिः
प्रसन्नस्त्वां महाराज संवर्तो याजयिष्यति

^{१४.६.२५}मरुत्त उवाच

^{१४.६.२६}संजीवितोऽहं भवता वाक्येनानेन नारद
पश्येयं क्व नु संवर्तं शंस मे वदतां वर

^{१४.६.२७}कथं च तस्मै वर्तेयं कथं मां न परित्यजेत्
प्रत्याख्यातश्च तेनापि नाहं जीवितुमुत्सहे

^{१४.६.२८}नारद उवाच

^{१४.६.२९}उन्मत्तवेषं बिभ्रत्स चङ्क्रमीति यथासुखम्
वाराणसीं तु नगरीमभीक्ष्णमुपसेवते

^{१४.६.३०}तस्या द्वारं समासाद्य न्यसेथाः कुणपं क्वचित्
तं दृष्ट्वा यो निवर्तेत स संवर्तो महीपते

^{१४.६.३१}तं पृष्ठतोऽनुगच्छेथा यत्र गच्छेत्स वीर्यवान्
तमेकान्ते समासाद्य प्राञ्जलिः शरणं व्रजेः

^{१४.६.३२}पृच्छेत्त्वां यदि केनाहं तवाख्यात इति स्म ह
ब्रूयास्त्वं नारदेनेति संतप्त इव शत्रुहन्

^{१४.६.३३}स चेत्त्वामनुयुञ्जीत ममाभिगमनेप्सया
शंसेथा वह्निमारूढं मामपि त्वमशङ्कया

^{१४.६.३४}व्यास उवाच

^{१४.६.३५}स तथेति प्रतिश्रुत्य पूजयित्वा च नारदम्
अभ्यनुज्ञाय राजर्षिर्ययौ वाराणसीं पुरीम्

^{१४.६.३६}तत्र गत्वा यथोक्तं स पुर्या द्वारे महायशाः
कुणपं स्थापयामास नारदस्य वचः स्मरन्

^{१४.६.३७}यौगपद्येन विप्रश्च स पुरीद्वारमाविशत्
ततः स कुणपं दृष्ट्वा सहसा स न्यवर्तत

^{१४.६.३८}स तं निवृत्तमालक्ष्य प्राञ्जलिः पृष्ठतोऽन्वगात्
आविक्षितो महीपालः संवर्तमुपशिक्षितुम्

^{१४.६.३९}स एनं विजने दृष्ट्वा पांसुभिः कर्दमेन च
श्लेष्मणा चापि राजानं ष्ठीवनैश्च समाकिरत्

^{१४.६.४०}स तथा बाध्यमानोऽपि संवर्तेन महीपतिः
अन्वगादेव तमृषिं प्राञ्जलिः संप्रसादयन्

^{१४.६.४१}ततो निवृत्य संवर्तः परिश्रान्त उपाविशत्
शीतलच्छायमासाद्य न्यग्रोधं बहुशाखिनम्