^{१७.१.१}जनमेजय उवाच
एवं वृष्ण्यन्धककुले श्रुत्वा मौसलमाहवम्
पाण्डवाः किमकुर्वन्त तथा कृष्णे दिवं गते

^{१७.१.२}वैशंपायन उवाच

^{१७.१.३}श्रुत्वैव कौरवो राजा वृष्णीनां कदनं महत्
प्रस्थाने मतिमाधाय वाक्यमर्जुनमब्रवीत्

^{१७.१.४}कालः पचति भूतानि सर्वाण्येव महामते
कर्मन्यासमहं मन्ये त्वमपि द्रष्टुमर्हसि

^{१७.१.५}इत्युक्तः स तु कौन्तेयः कालः काल इति ब्रुवन्
अन्वपद्यत तद्वाक्यं भ्रातुर्ज्येष्ठस्य वीर्यवान्

^{१७.१.६}अर्जुनस्य मतं ज्ञात्वा भीमसेनो यमौ तथा
अन्वपद्यन्त तद्वाक्यं यदुक्तं सव्यसाचिना

^{१७.१.७}ततो युयुत्सुमानाय्य प्रव्रजन्धर्मकाम्यया
राज्यं परिददौ सर्वं वैश्यापुत्रे युधिष्ठिरः

^{१७.१.८}अभिषिच्य स्वराज्ये तु तं राजानं परिक्षितम्
दुःखार्तश्चाब्रवीद्राजा सुभद्रां पाण्डवाग्रजः

^{१७.१.९}एष पुत्रस्य ते पुत्रः कुरुराजो भविष्यति
यदूनां परिशेषश्च वज्रो राजा कृतश्च ह

^{१७.१.१०}परिक्षिद्धास्तिनपुरे शक्रप्रस्थे तु यादवः
वज्रो राजा त्वया रक्ष्यो मा चाधर्मे मनः कृथाः

^{१७.१.११}इत्युक्त्वा धर्मराजः स वासुदेवस्य धीमतः
मातुलस्य च वृद्धस्य रामादीनां तथैव च

^{१७.१.१२}भ्रातृभिः सह धर्मात्मा कृत्वोदकमतन्द्रितः
श्राद्धान्युद्दिश्य सर्वेषां चकार विधिवत्तदा

^{१७.१.१३}ददौ रत्नानि वासांसि ग्रामानश्वान्रथानपि
स्त्रियश्च द्विजमुख्येभ्यो गवां शतसहस्रशः

^{१७.१.१४}कृपमभ्यर्च्य च गुरुमर्थमानपुरस्कृतम्
शिष्यं परिक्षितं तस्मै ददौ भरतसत्तमः

^{१७.१.१५}ततस्तु प्रकृतीः सर्वाः समानाय्य युधिष्ठिरः
सर्वमाचष्ट राजर्षिश्चिकीर्षितमथात्मनः

^{१७.१.१६}ते श्रुत्वैव वचस्तस्य पौरजानपदा जनाः
भृशमुद्विग्नमनसो नाभ्यनन्दन्त तद्वचः

^{१७.१.१७}नैवं कर्तव्यमिति ते तदोचुस्ते नराधिपम्
न च राजा तथाकार्षीत्कालपर्यायधर्मवित्

^{१७.१.१८}ततोऽनुमान्य धर्मात्मा पौरजानपदं जनम्
गमनाय मतिं चक्रे भ्रातरश्चास्य ते तदा

^{१७.१.१९}ततः स राजा कौरव्यो धर्मपुत्रो युधिष्ठिरः
उत्सृज्याभरणान्यङ्गाज्जगृहे वल्कलान्युत

^{१७.१.२०}भीमार्जुनौ यमौ चैव द्रौपदी च यशस्विनी
तथैव सर्वे जगृहुर्वल्कलानि जनाधिप

^{१७.१.२१}विधिवत्कारयित्वेष्टिं नैष्ठिकीं भरतर्षभ
समुत्सृज्याप्सु सर्वेऽग्नीन्प्रतस्थुर्नरपुंगवाः

^{१७.१.२२}ततः प्ररुरुदुः सर्वाः स्त्रियो दृष्ट्वा नरर्षभान्
प्रस्थितान्द्रौपदीषष्ठान्पुरा द्यूतजितान्यथा

^{१७.१.२३}हर्षोऽभवच्च सर्वेषां भ्रातॄणां गमनं प्रति
युधिष्ठिरमतं ज्ञात्वा वृष्णिक्षयमवेक्ष्य च

^{१७.१.२४}भ्रातरः पञ्च कृष्णा च षष्ठी श्वा चैव सप्तमः
आत्मना सप्तमो राजा निर्ययौ गजसाह्वयात्
पौरैरनुगतो दूरं सर्वैरन्तःपुरैस्तथा

^{१७.१.२५}न चैनमशकत्कश्चिन्निवर्तस्वेति भाषितुम्
न्यवर्तन्त ततः सर्वे नरा नगरवासिनः

^{१७.१.२६}कृपप्रभृतयश्चैव युयुत्सुं पर्यवारयन्
विवेश गङ्गां कौरव्य उलूपी भुजगात्मजा

^{१७.१.२७}चित्राङ्गदा ययौ चापि मणिपूरपुरं प्रति
शिष्टाः परिक्षितं त्वन्या मातरः पर्यवारयन्

^{१७.१.२८}पाण्डवाश्च महात्मानो द्रौपदी च यशस्विनी
कृतोपवासाः कौरव्य प्रययुः प्राङ्मुखास्ततः

^{१७.१.२९}योगयुक्ता महात्मानस्त्यागधर्ममुपेयुषः
अभिजग्मुर्बहून्देशान्सरितः पर्वतांस्तथा

^{१७.१.३०}युधिष्ठिरो ययावग्रे भीमस्तु तदनन्तरम्
अर्जुनस्तस्य चान्वेव यमौ चैव यथाक्रमम्

^{१७.१.३१}पृष्ठतस्तु वरारोहा श्यामा पद्मदलेक्षणा
द्रौपदी योषितां श्रेष्ठा ययौ भरतसत्तम

^{१७.१.३२}श्वा चैवानुययावेकः पाण्डवान्प्रस्थितान्वने
क्रमेण ते ययुर्वीरा लौहित्यं सलिलार्णवम्

^{१७.१.३३}गाण्डीवं च धनुर्दिव्यं न मुमोच धनंजयः
रत्नलोभान्महाराज तौ चाक्षय्यौ महेषुधी

^{१७.१.३४}अग्निं ते ददृशुस्तत्र स्थितं शैलमिवाग्रतः
मार्गमावृत्य तिष्ठन्तं साक्षात्पुरुषविग्रहम्

^{१७.१.३५}ततो देवः स सप्तार्चिः पाण्डवानिदमब्रवीत्
भो भो पाण्डुसुता वीराः पावकं मां विबोधत

^{१७.१.३६}युधिष्ठिर महाबाहो भीमसेन परंतप
अर्जुनाश्विसुतौ वीरौ निबोधत वचो मम

^{१७.१.३७}अहमग्निः कुरुश्रेष्ठा मया दग्धं च खाण्डवम्
अर्जुनस्य प्रभावेण तथा नारायणस्य च

^{१७.१.३८}अयं वः फल्गुनो भ्राता गाण्डीवं परमायुधम्
परित्यज्य वनं यातु नानेनार्थोऽस्ति कश्चन

^{१७.१.३९}चक्ररत्नं तु यत्कृष्णे स्थितमासीन्महात्मनि
गतं तच्च पुनर्हस्ते कालेनैष्यति तस्य ह

^{१७.१.४०}वरुणादाहृतं पूर्वं मयैतत्पार्थकारणात्
गाण्डीवं कार्मुकश्रेष्ठं वरुणायैव दीयताम्

^{१७.१.४१}ततस्ते भ्रातरः सर्वे धनंजयमचोदयन्
स जले प्राक्षिपत्तत्तु तथाक्षय्यौ महेषुधी

^{१७.१.४२}ततोऽग्निर्भरतश्रेष्ठ तत्रैवान्तरधीयत
ययुश्च पाण्डवा वीरास्ततस्ते दक्षिणामुखाः

^{१७.१.४३}ततस्ते तूत्तरेणैव तीरेण लवणाम्भसः
जग्मुर्भरतशार्दूल दिशं दक्षिणपश्चिमम्

^{१७.१.४४}ततः पुनः समावृत्ताः पश्चिमां दिशमेव ते
ददृशुर्द्वारकां चापि सागरेण परिप्लुताम्

^{१७.१.४५}उदीचीं पुनरावृत्त्य ययुर्भरतसत्तमाः
प्रादक्षिण्यं चिकीर्षन्तः पृथिव्या योगधर्मिणः