^{२.१२.१}वैशंपायन उवाच

^{२.१२.२}ऋषेस्तद्वचनं श्रुत्वा निशश्वास युधिष्ठिरः
चिन्तयन्राजसूयाप्तिं न लेभे शर्म भारत

^{२.१२.३}राजर्षीणां हि तं श्रुत्वा महिमानं महात्मनाम्
यज्वनां कर्मभिः पुण्यैर्लोकप्राप्तिं समीक्ष्य च

^{२.१२.४}हरिश्चन्द्रं च राजर्षिं रोचमानं विशेषतः
यज्वानं यज्ञमाहर्तुं राजसूयमियेष सः

^{२.१२.५}युधिष्ठिरस्ततः सर्वानर्चयित्वा सभासदः
प्रत्यर्चितश्च तैः सर्वैर्यज्ञायैव मनो दधे

^{२.१२.६}स राजसूयं राजेन्द्र कुरूणामृषभः क्रतुम्
आहर्तुं प्रवणं चक्रे मनः संचिन्त्य सोऽसकृत्

^{२.१२.७}भूयश्चाद्भुतवीर्यौजा धर्ममेवानुपालयन्
किं हितं सर्वलोकानां भवेदिति मनो दधे

^{२.१२.८}अनुगृह्णन्प्रजाः सर्वाः सर्वधर्मविदां वरः
अविशेषेण सर्वेषां हितं चक्रे युधिष्ठिरः

^{२.१२.९}एवं गते ततस्तस्मिन्पितरीवाश्वसञ्जनाः
न तस्य विद्यते द्वेष्टा ततोऽस्याजातशत्रुता

^{२.१२.१०}स मन्त्रिणः समानाय्य भ्रातॄंश्च वदतां वरः
राजसूयं प्रति तदा पुनः पुनरपृच्छत

^{२.१२.११}ते पृच्छ्यमानाः सहिता वचोऽर्थ्यं मन्त्रिणस्तदा
युधिष्ठिरं महाप्राज्ञं यियक्षुमिदमब्रुवन्

^{२.१२.१२}येनाभिषिक्तो नृपतिर्वारुणं गुणमृच्छति
तेन राजापि सन्कृत्स्नं सम्राड्गुणमभीप्सति

^{२.१२.१३}तस्य सम्राड्गुणार्हस्य भवतः कुरुनन्दन
राजसूयस्य समयं मन्यन्ते सुहृदस्तव

^{२.१२.१४}तस्य यज्ञस्य समयः स्वाधीनः क्षत्रसंपदा
साम्ना षडग्नयो यस्मिंश्चीयन्ते संशितव्रतैः

^{२.१२.१५}दर्वीहोमानुपादाय सर्वान्यः प्राप्नुते क्रतून्
अभिषेकं च यज्ञान्ते सर्वजित्तेन चोच्यते

^{२.१२.१६}समर्थोऽसि महाबाहो सर्वे ते वशगा वयम्
अविचार्य महाराज राजसूये मनः कुरु

^{२.१२.१७}इत्येवं सुहृदः सर्वे पृथक्च सह चाब्रुवन्
स धर्म्यं पाण्डवस्तेषां वचः श्रुत्वा विशां पते
धृष्टमिष्टं वरिष्ठं च जग्राह मनसारिहा

^{२.१२.१८}श्रुत्वा सुहृद्वचस्तच्च जानंश्चाप्यात्मनः क्षमम्
पुनः पुनर्मनो दध्रे राजसूयाय भारत

^{२.१२.१९}स भ्रातृभिः पुनर्धीमानृत्विग्भिश्च महात्मभिः
धौम्यद्वैपायनाद्यैश्च मन्त्रयामास मन्त्रिभिः

^{२.१२.२०}युधिष्ठिर उवाच

^{२.१२.२१}इयं या राजसूयस्य सम्राडर्हस्य सुक्रतोः
श्रद्दधानस्य वदतः स्पृहा मे सा कथं भवेत्

^{२.१२.२२}वैशंपायन उवाच

^{२.१२.२३}एवमुक्तास्तु ते तेन राज्ञा राजीवलोचन
इदमूचुर्वचः काले धर्मात्मानं युधिष्ठिरम्
अर्हस्त्वमसि धर्मज्ञ राजसूयं महाक्रतुम्

^{२.१२.२४}अथैवमुक्ते नृपतावृत्विग्भिरृषिभिस्तथा
मन्त्रिणो भ्रातरश्चास्य तद्वचः प्रत्यपूजयन्

^{२.१२.२५}स तु राजा महाप्राज्ञः पुनरेवात्मनात्मवान्
भूयो विममृशे पार्थो लोकानां हितकाम्यया

^{२.१२.२६}सामर्थ्ययोगं संप्रेक्ष्य देशकालौ व्ययागमौ
विमृश्य सम्यक्च धिया कुर्वन्प्राज्ञो न सीदति

^{२.१२.२७}न हि यज्ञसमारम्भः केवलात्मविपत्तये
भवतीति समाज्ञाय यत्नतः कार्यमुद्वहन्

^{२.१२.२८}स निश्चयार्थं कार्यस्य कृष्णमेव जनार्दनम्
सर्वलोकात्परं मत्वा जगाम मनसा हरिम्

^{२.१२.२९}अप्रमेयं महाबाहुं कामाज्जातमजं नृषु
पाण्डवस्तर्कयामास कर्मभिर्देवसंमितैः

^{२.१२.३०}नास्य किंचिदविज्ञातं नास्य किंचिदकर्मजम्
न स किंचिन्न विषहेदिति कृष्णममन्यत

^{२.१२.३१}स तु तां नैष्ठिकीं बुद्धिं कृत्वा पार्थो युधिष्ठिरः
गुरुवद्भूतगुरवे प्राहिणोद्दूतमञ्जसा

^{२.१२.३२}शीघ्रगेन रथेनाशु स दूतः प्राप्य यादवान्
द्वारकावासिनं कृष्णं द्वारवत्यां समासदत्

^{२.१२.३३}दर्शनाकाङ्क्षिणं पार्थं दर्शनाकाङ्क्षयाच्युतः
इन्द्रसेनेन सहित इन्द्रप्रस्थं ययौ तदा

^{२.१२.३४}व्यतीत्य विविधान्देशांस्त्वरावान्क्षिप्रवाहनः
इन्द्रप्रस्थगतं पार्थमभ्यगच्छज्जनार्दनः

^{२.१२.३५}स गृहे भ्रातृवद्भ्रात्रा धर्मराजेन पूजितः
भीमेन च ततोऽपश्यत्स्वसारं प्रीतिमान्पितुः

^{२.१२.३६}प्रीतः प्रियेण सुहृदा रेमे स सहितस्तदा
अर्जुनेन यमाभ्यां च गुरुवत्पर्युपस्थितः

^{२.१२.३७}तं विश्रान्तं शुभे देशे क्षणिनं कल्यमच्युतम्
धर्मराजः समागम्य ज्ञापयत्स्वं प्रयोजनम्

^{२.१२.३८}युधिष्ठिर उवाच

^{२.१२.३९}प्रार्थितो राजसूयो मे न चासौ केवलेप्सया
प्राप्यते येन तत्ते ह विदितं कृष्ण सर्वशः

^{२.१२.४०}यस्मिन्सर्वं संभवति यश्च सर्वत्र पूज्यते
यश्च सर्वेश्वरो राजा राजसूयं स विन्दति

^{२.१२.४१}तं राजसूयं सुहृदः कार्यमाहुः समेत्य मे
तत्र मे निश्चिततमं तव कृष्ण गिरा भवेत्

^{२.१२.४२}केचिद्धि सौहृदादेव दोषं न परिचक्षते
अर्थहेतोस्तथैवान्ये प्रियमेव वदन्त्युत

^{२.१२.४३}प्रियमेव परीप्सन्ते केचिदात्मनि यद्धितम्
एवंप्रायाश्च दृश्यन्ते जनवादाः प्रयोजने

^{२.१२.४४}त्वं तु हेतूनतीत्यैतान्कामक्रोधौ व्यतीत्य च
परमं नः क्षमं लोके यथावद्वक्तुमर्हसि