^{३.११०.१}लोमश उवाच

^{३.११०.२}एषा देवनदी पुण्या कौशिकी भरतर्षभ
विश्वामित्राश्रमो रम्य एष चात्र प्रकाशते

^{३.११०.३}आश्रमश्चैव पुण्याख्यः काश्यपस्य महात्मनः
ऋश्यशृङ्गः सुतो यस्य तपस्वी संयतेन्द्रियः

^{३.११०.४}तपसो यः प्रभावेन वर्षयामास वासवम्
अनावृष्ट्यां भयाद्यस्य ववर्ष बलवृत्रहा

^{३.११०.५}मृग्यां जातः स तेजस्वी काश्यपस्य सुतः प्रभुः
विषये लोमपादस्य यश्चकाराद्भुतं महत्

^{३.११०.६}निवर्तितेषु सस्येषु यस्मै शान्तां ददौ नृपः
लोमपादो दुहितरं सावित्रीं सविता यथा

^{३.११०.७}युधिष्ठिर उवाच

^{३.११०.८}ऋश्यशृङ्गः कथं मृग्यामुत्पन्नः काश्यपात्मजः
विरुद्धे योनिसंसर्गे कथं च तपसा युतः

^{३.११०.९}किमर्थं च भयाच्छक्रस्तस्य बालस्य धीमतः
अनावृष्ट्यां प्रवृत्तायां ववर्ष बलवृत्रहा

^{३.११०.१०}कथंरूपा च शान्ताभूद्राजपुत्री यतव्रता
लोभयामास या चेतो मृगभूतस्य तस्य वै

^{३.११०.११}लोमपादश्च राजर्षिर्यदाश्रूयत धार्मिकः
कथं वै विषये तस्य नावर्षत्पाकशासनः

^{३.११०.१२}एतन्मे भगवन्सर्वं विस्तरेण यथातथम्
वक्तुमर्हसि शुश्रूषोरृश्यशृङ्गस्य चेष्टितम्

^{३.११०.१३}लोमश उवाच

^{३.११०.१४}विभाण्डकस्य ब्रह्मर्षेस्तपसा भावितात्मनः
अमोघवीर्यस्य सतः प्रजापतिसमद्युतेः

^{३.११०.१५}शृणु पुत्रो यथा जात ऋश्यशृङ्गः प्रतापवान्
महाह्रदे महातेजा बालः स्थविरसंमतः

^{३.११०.१६}महाह्रदं समासाद्य काश्यपस्तपसि स्थितः
दीर्घकालं परिश्रान्त ऋषिर्देवर्षिसंमतः

^{३.११०.१७}तस्य रेतः प्रचस्कन्द दृष्ट्वाप्सरसमुर्वशीम्
अप्सूपस्पृशतो राजन्मृगी तच्चापिबत्तदा

^{३.११०.१८}सह तोयेन तृषिता सा गर्भिण्यभवन्नृप
अमोघत्वाद्विधेश्चैव भावित्वाद्दैवनिर्मितात्

^{३.११०.१९}तस्यां मृग्यां समभवत्तस्य पुत्रो महानृषिः
ऋश्यशृङ्गस्तपोनित्यो वन एव व्यवर्धत

^{३.११०.२०}तस्यर्श्यशृङ्गं शिरसि राजन्नासीन्महात्मनः
तेनर्श्यशृङ्ग इत्येवं तदा स प्रथितोऽभवत्

^{३.११०.२१}न तेन दृष्टपूर्वोऽन्यः पितुरन्यत्र मानुषः
तस्मात्तस्य मनो नित्यं ब्रह्मचर्येऽभवन्नृप

^{३.११०.२२}एतस्मिन्नेव काले तु सखा दशरथस्य वै
लोमपाद इति ख्यातो अङ्गानामीश्वरोऽभवत्

^{३.११०.२३}तेन कामः कृतो मिथ्या ब्राह्मणेभ्य इति श्रुतिः
स ब्राह्मणैः परित्यक्तस्तदा वै जगतीपतिः

^{३.११०.२४}पुरोहितापचाराच्च तस्य राज्ञो यदृच्छया
न ववर्ष सहस्राक्षस्ततोऽपीड्यन्त वै प्रजाः

^{३.११०.२५}स ब्राह्मणान्पर्यपृच्छत्तपोयुक्तान्मनीषिणः
प्रवर्षणे सुरेन्द्रस्य समर्थान्पृथिवीपतिः

^{३.११०.२६}कथं प्रवर्षेत्पर्जन्य उपायः परिदृश्यताम्
तमूचुश्चोदितास्तेन स्वमतानि मनीषिणः

^{३.११०.२७}तत्र त्वेको मुनिवरस्तं राजानमुवाच ह
कुपितास्तव राजेन्द्र ब्राह्मणा निष्कृतिं चर

^{३.११०.२८}ऋश्यशृङ्गं मुनिसुतमानयस्व च पार्थिव
वानेयमनभिज्ञं च नारीणामार्जवे रतम्

^{३.११०.२९}स चेदवतरेद्राजन्विषयं ते महातपाः
सद्यः प्रवर्षेत्पर्जन्य इति मे नात्र संशयः

^{३.११०.३०}एतच्छ्रुत्वा वचो राजन्कृत्वा निष्कृतिमात्मनः
स गत्वा पुनरागच्छत्प्रसन्नेषु द्विजातिषु
राजानमागतं दृष्ट्वा प्रतिसंजगृहुः प्रजाः

^{३.११०.३१}ततोऽङ्गपतिराहूय सचिवान्मन्त्रकोविदान्
ऋश्यशृङ्गागमे यत्नमकरोन्मन्त्रनिश्चये

^{३.११०.३२}सोऽध्यगच्छदुपायं तु तैरमात्यैः सहाच्युतः
शास्त्रज्ञैरलमर्थज्ञैर्नीत्यां च परिनिष्ठितैः

^{३.११०.३३}तत आनाययामास वारमुख्या महीपतिः
वेश्याः सर्वत्र निष्णातास्ता उवाच स पार्थिवः

^{३.११०.३४}ऋश्यशृङ्गमृषेः पुत्रमानयध्वमुपायतः
लोभयित्वाभिविश्वास्य विषयं मम शोभनाः

^{३.११०.३५}ता राजभयभीताश्च शापभीताश्च योषितः
अशक्यमूचुस्तत्कार्यं विवर्णा गतचेतसः

^{३.११०.३६}तत्र त्वेका जरद्योषा राजानमिदमब्रवीत्
प्रयतिष्ये महाराज तमानेतुं तपोधनम्

^{३.११०.३७}अभिप्रेतांस्तु मे कामान्समनुज्ञातुमर्हसि
ततः शक्ष्ये लोभयितुमृश्यशृङ्गमृषेः सुतम्

^{३.११०.३८}तस्याः सर्वमभिप्रायमन्वजानात्स पार्थिवः
धनं च प्रददौ भूरि रत्नानि विविधानि च

^{३.११०.३९}ततो रूपेण संपन्ना वयसा च महीपते
स्त्रिय आदाय काश्चित्सा जगाम वनमञ्जसा