^{३.१३५.१}लोमश उवाच

^{३.१३५.२}एषा मधुविला राजन्समङ्गा संप्रकाशते
एतत्कर्दमिलं नाम भरतस्याभिषेचनम्

^{३.१३५.३}अलक्ष्म्या किल संयुक्तो वृत्रं हत्वा शचीपतिः
आप्लुतः सर्वपापेभ्यः समङ्गायां व्यमुच्यत

^{३.१३५.४}एतद्विनशनं कुक्षौ मैनाकस्य नरर्षभ
अदितिर्यत्र पुत्रार्थं तदन्नमपचत्पुरा

^{३.१३५.५}एनं पर्वतराजानमारुह्य पुरुषर्षभ
अयशस्यामसंशब्द्यामलक्ष्मीं व्यपनोत्स्यथ

^{३.१३५.६}एते कनखला राजनृषीणां दयिता नगाः
एषा प्रकाशते गङ्गा युधिष्ठिर महानदी

^{३.१३५.७}सनत्कुमारो भगवानत्र सिद्धिमगात्पराम्
आजमीढावगाह्यैनां सर्वपापैः प्रमोक्ष्यसे

^{३.१३५.८}अपां ह्रदं च पुण्याख्यं भृगुतुङ्गं च पर्वतम्
तूष्णीं गङ्गां च कौन्तेय सामात्यः समुपस्पृश

^{३.१३५.९}आश्रमः स्थूलशिरसो रमणीयः प्रकाशते
अत्र मानं च कौन्तेय क्रोधं चैव विवर्जय

^{३.१३५.१०}एष रैभ्याश्रमः श्रीमान्पाण्डवेय प्रकाशते
भारद्वाजो यत्र कविर्यवक्रीतो व्यनश्यत

^{३.१३५.११}युधिष्ठिर उवाच

^{३.१३५.१२}कथंयुक्तोऽभवदृषिर्भरद्वाजः प्रतापवान्
किमर्थं च यवक्रीत ऋषिपुत्रो व्यनश्यत

^{३.१३५.१३}एतत्सर्वं यथावृत्तं श्रोतुमिच्छामि लोमश
कर्मभिर्देवकल्पानां कीर्त्यमानैर्भृशं रमे

^{३.१३५.१४}लोमश उवाच

^{३.१३५.१५}भरद्वाजश्च रैभ्यश्च सखायौ संबभूवतुः
तावूषतुरिहात्यन्तं प्रीयमाणौ वनान्तरे

^{३.१३५.१६}रैभ्यस्य तु सुतावास्तामर्वावसुपरावसू
आसीद्यवक्रीः पुत्रस्तु भरद्वाजस्य भारत

^{३.१३५.१७}रैभ्यो विद्वान्सहापत्यस्तपस्वी चेतरोऽभवत्
तयोश्चाप्यतुला प्रीतिर्बाल्यात्प्रभृति भारत

^{३.१३५.१८}यवक्रीः पितरं दृष्ट्वा तपस्विनमसत्कृतम्
दृष्ट्वा च सत्कृतं विप्रै रैभ्यं पुत्रैः सहानघ

^{३.१३५.१९}पर्यतप्यत तेजस्वी मन्युनाभिपरिप्लुतः
तपस्तेपे ततो घोरं वेदज्ञानाय पाण्डव

^{३.१३५.२०}सुसमिद्धे महत्यग्नौ शरीरमुपतापयन्
जनयामास संतापमिन्द्रस्य सुमहातपाः

^{३.१३५.२१}तत इन्द्रो यवक्रीतमुपगम्य युधिष्ठिर
अब्रवीत्कस्य हेतोस्त्वमास्थितस्तप उत्तमम्

^{३.१३५.२२}यवक्रीरुवाच

^{३.१३५.२३}द्विजानामनधीता वै वेदाः सुरगणार्चित
प्रतिभान्त्विति तप्येऽहमिदं परमकं तपः

^{३.१३५.२४}स्वाध्यायार्थे समारम्भो ममायं पाकशासन
तपसा ज्ञातुमिच्छामि सर्वज्ञानानि कौशिक

^{३.१३५.२५}कालेन महता वेदाः शक्या गुरुमुखाद्विभो
प्राप्तुं तस्मादयं यत्नः परमो मे समास्थितः

^{३.१३५.२६}इन्द्र उवाच

^{३.१३५.२७}अमार्ग एष विप्रर्षे येन त्वं यातुमिच्छसि
किं विघातेन ते विप्र गच्छाधीहि गुरोर्मुखात्

^{३.१३५.२८}लोमश उवाच

^{३.१३५.२९}एवमुक्त्वा गतः शक्रो यवक्रीरपि भारत
भूय एवाकरोद्यत्नं तपस्यमितविक्रम

^{३.१३५.३०}घोरेण तपसा राजंस्तप्यमानो महातपाः
संतापयामास भृशं देवेन्द्रमिति नः श्रुतम्

^{३.१३५.३१}तं तथा तप्यमानं तु तपस्तीव्रं महामुनिम्
उपेत्य बलभिद्देवो वारयामास वै पुनः

^{३.१३५.३२}अशक्योऽर्थः समारब्धो नैतद्बुद्धिकृतं तव
प्रतिभास्यन्ति वै वेदास्तव चैव पितुश्च ते

^{३.१३५.३३}यवक्रीरुवाच

^{३.१३५.३४}न चैतदेवं क्रियते देवराज ममेप्सितम्
महता नियमेनाहं तप्स्ये घोरतरं तपः

^{३.१३५.३५}समिद्धेऽग्नावुपकृत्याङ्गमङ्गं; होष्यामि वा मघवंस्तन्निबोध
यद्येतदेवं न करोषि कामं; ममेप्सितं देवराजेह सर्वम्

^{३.१३५.३६}लोमश उवाच

^{३.१३५.३७}निश्चयं तमभिज्ञाय मुनेस्तस्य महात्मनः
प्रतिवारणहेत्वर्थं बुद्ध्या संचिन्त्य बुद्धिमान्

^{३.१३५.३८}तत इन्द्रोऽकरोद्रूपं ब्राह्मणस्य तपस्विनः
अनेकशतवर्षस्य दुर्बलस्य सयक्ष्मणः

^{३.१३५.३९}यवक्रीतस्य यत्तीर्थमुचितं शौचकर्मणि
भागीरथ्यां तत्र सेतुं वालुकाभिश्चकार सः

^{३.१३५.४०}यदास्य वदतो वाक्यं न स चक्रे द्विजोत्तमः
वालुकाभिस्ततः शक्रो गङ्गां समभिपूरयन्

^{३.१३५.४१}वालुकामुष्टिमनिशं भागीरथ्यां व्यसर्जयत्
सेतुमभ्यारभच्छक्रो यवक्रीतं निदर्शयन्

^{३.१३५.४२}तं ददर्श यवक्रीस्तु यत्नवन्तं निबन्धने
प्रहसंश्चाब्रवीद्वाक्यमिदं स मुनिपुंगवः

^{३.१३५.४३}किमिदं वर्तते ब्रह्मन्किं च ते ह चिकीर्षितम्
अतीव हि महान्यत्नः क्रियतेऽयं निरर्थकः

^{३.१३५.४४}इन्द्र उवाच

^{३.१३५.४५}बन्धिष्ये सेतुना गङ्गां सुखः पन्था भविष्यति
क्लिश्यते हि जनस्तात तरमाणः पुनः पुनः

^{३.१३५.४६}यवक्रीरुवाच

^{३.१३५.४७}नायं शक्यस्त्वया बद्धुं महानोघः कथंचन
अशक्याद्विनिवर्तस्व शक्यमर्थं समारभ

^{३.१३५.४८}इन्द्र उवाच

^{३.१३५.४९}यथैव भवता चेदं तपो वेदार्थमुद्यतम्
अशक्यं तद्वदस्माभिरयं भारः समुद्यतः

^{३.१३५.५०}यवक्रीरुवाच

^{३.१३५.५१}यथा तव निरर्थोऽयमारम्भस्त्रिदशेश्वर
तथा यदि ममापीदं मन्यसे पाकशासन

^{३.१३५.५२}क्रियतां यद्भवेच्छक्यं मया सुरगणेश्वर
वरांश्च मे प्रयच्छान्यान्यैरन्यान्भवितास्म्यति

^{३.१३५.५३}लोमश उवाच

^{३.१३५.५४}तस्मै प्रादाद्वरानिन्द्र उक्तवान्यान्महातपाः
प्रतिभास्यन्ति ते वेदाः पित्रा सह यथेप्सिताः

^{३.१३५.५५}यच्चान्यत्काङ्क्षसे कामं यवक्रीर्गम्यतामिति
स लब्धकामः पितरमुपेत्याथ ततोऽब्रवीत्