^{३.२४१.१}जनमेजय उवाच

^{३.२४१.२}वसमानेषु पार्थेषु वने तस्मिन्महात्मसु
धार्तराष्ट्रा महेष्वासाः किमकुर्वन्त सत्तम

^{३.२४१.३}कर्णो वैकर्तनश्चापि शकुनिश्च महाबलः
भीष्मद्रोणकृपाश्चैव तन्मे शंसितुमर्हसि

^{३.२४१.४}वैशंपायन उवाच

^{३.२४१.५}एवं गतेषु पार्थेषु विसृष्टे च सुयोधने
आगते हास्तिनपुरं मोक्षिते पाण्डुनन्दनैः
भीष्मोऽब्रवीन्महाराज धार्तराष्ट्रमिदं वचः

^{३.२४१.६}उक्तं तात मया पूर्वं गच्छतस्ते तपोवनम्
गमनं मे न रुचितं तव तन्न कृतं च ते

^{३.२४१.७}ततः प्राप्तं त्वया वीर ग्रहणं शत्रुभिर्बलात्
मोक्षितश्चासि धर्मज्ञैः पाण्डवैर्न च लज्जसे

^{३.२४१.८}प्रत्यक्षं तव गान्धारे ससैन्यस्य विशां पते
सूतपुत्रोऽपयाद्भीतो गन्धर्वाणां तदा रणात्
क्रोशतस्तव राजेन्द्र ससैन्यस्य नृपात्मज

^{३.२४१.९}दृष्टस्ते विक्रमश्चैव पाण्डवानां महात्मनाम्
कर्णस्य च महाबाहो सूतपुत्रस्य दुर्मतेः

^{३.२४१.१०}न चापि पादभाक्कर्णः पाण्डवानां नृपोत्तम
धनुर्वेदे च शौर्ये च धर्मे वा धर्मवत्सल

^{३.२४१.११}तस्य तेऽहं क्षमं मन्ये पाण्डवैस्तैर्महात्मभिः
संधिं संधिविदां श्रेष्ठ कुलस्यास्य विवृद्धये

^{३.२४१.१२}एवमुक्तस्तु भीष्मेण धार्तराष्ट्रो जनेश्वरः
प्रहस्य सहसा राजन्विप्रतस्थे ससौबलः

^{३.२४१.१३}तं तु प्रस्थितमाज्ञाय कर्णदुःशासनादयः
अनुजग्मुर्महेष्वासा धार्तराष्ट्रं महाबलम्

^{३.२४१.१४}तांस्तु संप्रस्थितान्दृष्ट्वा भीष्मः कुरुपितामहः
लज्जया व्रीडितो राजञ्जगाम स्वं निवेशनम्

^{३.२४१.१५}गते भीष्मे महाराज धार्तराष्ट्रो जनाधिपः
पुनरागम्य तं देशममन्त्रयत मन्त्रिभिः

^{३.२४१.१६}किमस्माकं भवेच्छ्रेयः किं कार्यमवशिष्यते
कथं नु सुकृतं च स्यान्मन्त्रयामास भारत

^{३.२४१.१७}कर्ण उवाच

^{३.२४१.१८}दुर्योधन निबोधेदं यत्त्वा वक्ष्यामि कौरव
श्रुत्वा च तत्तथा सर्वं कर्तुमर्हस्यरिंदम

^{३.२४१.१९}तवाद्य पृथिवी वीर निःसपत्ना नृपोत्तम
तां पालय यथा शक्रो हतशत्रुर्महामनाः

^{३.२४१.२०}वैशंपायन उवाच

^{३.२४१.२१}एवमुक्तस्तु कर्णेन कर्णं राजाब्रवीत्पुनः
न किंचिद्दुर्लभं तस्य यस्य त्वं पुरुषर्षभ

^{३.२४१.२२}सहायश्चानुरक्तश्च मदर्थं च समुद्यतः
अभिप्रायस्तु मे कश्चित्तं वै शृणु यथातथम्

^{३.२४१.२३}राजसूयं पाण्डवस्य दृष्ट्वा क्रतुवरं तदा
मम स्पृहा समुत्पन्ना तां संपादय सूतज

^{३.२४१.२४}एवमुक्तस्ततः कर्णो राजानमिदमब्रवीत्
तवाद्य पृथिवीपाला वश्याः सर्वे नृपोत्तम

^{३.२४१.२५}आहूयन्तां द्विजवराः संभाराश्च यथाविधि
संभ्रियन्तां कुरुश्रेष्ठ यज्ञोपकरणानि च

^{३.२४१.२६}ऋत्विजश्च समाहूता यथोक्तं वेदपारगाः
क्रियां कुर्वन्तु ते राजन्यथाशास्त्रमरिंदम

^{३.२४१.२७}बह्वन्नपानसंयुक्तः सुसमृद्धगुणान्वितः
प्रवर्ततां महायज्ञस्तवापि भरतर्षभ

^{३.२४१.२८}एवमुक्तस्तु कर्णेन धार्तराष्ट्रो विशां पते
पुरोहितं समानाय्य इदं वचनमब्रवीत्

^{३.२४१.२९}राजसूयं क्रतुश्रेष्ठं समाप्तवरदक्षिणम्
आहर त्वं मम कृते यथान्यायं यथाक्रमम्

^{३.२४१.३०}स एवमुक्तो नृपतिमुवाच द्विजपुंगवः
न स शक्यः क्रतुश्रेष्ठो जीवमाने युधिष्ठिरे
आहर्तुं कौरवश्रेष्ठ कुले तव नृपोत्तम

^{३.२४१.३१}दीर्घायुर्जीवति च वै धृतराष्ट्रः पिता तव
अतश्चापि विरुद्धस्ते क्रतुरेष नृपोत्तम

^{३.२४१.३२}अस्ति त्वन्यन्महत्सत्रं राजसूयसमं प्रभो
तेन त्वं यज राजेन्द्र शृणु चेदं वचो मम

^{३.२४१.३३}य इमे पृथिवीपालाः करदास्तव पार्थिव
ते करान्संप्रयच्छन्तु सुवर्णं च कृताकृतम्

^{३.२४१.३४}तेन ते क्रियतामद्य लाङ्गलं नृपसत्तम
यज्ञवाटस्य ते भूमिः कृष्यतां तेन भारत

^{३.२४१.३५}तत्र यज्ञो नृपश्रेष्ठ प्रभूतान्नः सुसंस्कृतः
प्रवर्ततां यथान्यायं सर्वतो ह्यनिवारितः

^{३.२४१.३६}एष ते वैष्णवो नाम यज्ञः सत्पुरुषोचितः
एतेन नेष्टवान्कश्चिदृते विष्णुं पुरातनम्

^{३.२४१.३७}राजसूयं क्रतुश्रेष्ठं स्पर्धत्येष महाक्रतुः
अस्माकं रोचते चैव श्रेयश्च तव भारत
अविघ्नश्च भवेदेष सफला स्यात्स्पृहा तव

^{३.२४१.३८}एवमुक्तस्तु तैर्विप्रैर्धार्तराष्ट्रो महीपतिः
कर्णं च सौबलं चैव भ्रातॄंश्चैवेदमब्रवीत्

^{३.२४१.३९}रोचते मे वचः कृत्स्नं ब्राह्मणानां न संशयः
रोचते यदि युष्माकं तन्मा प्रब्रूत माचिरम्

^{३.२४१.४०}एवमुक्तास्तु ते सर्वे तथेत्यूचुर्नराधिपम्
संदिदेश ततो राजा व्यापारस्थान्यथाक्रमम्

^{३.२४१.४१}हलस्य करणे चापि व्यादिष्टाः सर्वशिल्पिनः
यथोक्तं च नृपश्रेष्ठ कृतं सर्वं यथाक्रमम्