^{३.६४.१}बृहदश्व उवाच

^{३.६४.२}तस्मिन्नन्तर्हिते नागे प्रययौ नैषधो नलः
ऋतुपर्णस्य नगरं प्राविशद्दशमेऽहनि

^{३.६४.३}स राजानमुपातिष्ठद्बाहुकोऽहमिति ब्रुवन्
अश्वानां वाहने युक्तः पृथिव्यां नास्ति मत्समः

^{३.६४.४}अर्थकृच्छ्रेषु चैवाहं प्रष्टव्यो नैपुणेषु च
अन्नसंस्कारमपि च जानाम्यन्यैर्विशेषतः

^{३.६४.५}यानि शिल्पानि लोकेऽस्मिन्यच्चाप्यन्यत्सुदुष्करम्
सर्वं यतिष्ये तत्कर्तुमृतुपर्ण भरस्व माम्

^{३.६४.६}ऋतुपर्ण उवाच

^{३.६४.७}वस बाहुक भद्रं ते सर्वमेतत्करिष्यसि
शीघ्रयाने सदा बुद्धिर्धीयते मे विशेषतः

^{३.६४.८}स त्वमातिष्ठ योगं तं येन शीघ्रा हया मम
भवेयुरश्वाध्यक्षोऽसि वेतनं ते शतं शताः

^{३.६४.९}त्वामुपस्थास्यतश्चेमौ नित्यं वार्ष्णेयजीवलौ
एताभ्यां रंस्यसे सार्धं वस वै मयि बाहुक

^{३.६४.१०}बृहदश्व उवाच

^{३.६४.११}एवमुक्तो नलस्तेन न्यवसत्तत्र पूजितः
ऋतुपर्णस्य नगरे सहवार्ष्णेयजीवलः

^{३.६४.१२}स तत्र निवसन्राजा वैदर्भीमनुचिन्तयन्
सायं सायं सदा चेमं श्लोकमेकं जगाद ह

^{३.६४.१३}क्व नु सा क्षुत्पिपासार्ता श्रान्ता शेते तपस्विनी
स्मरन्ती तस्य मन्दस्य कं वा साद्योपतिष्ठति

^{३.६४.१४}एवं ब्रुवन्तं राजानं निशायां जीवलोऽब्रवीत्
कामेनां शोचसे नित्यं श्रोतुमिच्छामि बाहुक

^{३.६४.१५}तमुवाच नलो राजा मन्दप्रज्ञस्य कस्यचित्
आसीद्बहुमता नारी तस्या दृढतरं च सः

^{३.६४.१६}स वै केनचिदर्थेन तया मन्दो व्ययुज्यत
विप्रयुक्तश्च मन्दात्मा भ्रमत्यसुखपीडितः

^{३.६४.१७}दह्यमानः स शोकेन दिवारात्रमतन्द्रितः
निशाकाले स्मरंस्तस्याः श्लोकमेकं स्म गायति

^{३.६४.१८}स वै भ्रमन्महीं सर्वां क्वचिदासाद्य किंचन
वसत्यनर्हस्तद्दुःखं भूय एवानुसंस्मरन्

^{३.६४.१९}सा तु तं पुरुषं नारी कृच्छ्रेऽप्यनुगता वने
त्यक्ता तेनाल्पपुण्येन दुष्करं यदि जीवति

^{३.६४.२०}एका बालानभिज्ञा च मार्गाणामतथोचिता
क्षुत्पिपासापरीता च दुष्करं यदि जीवति

^{३.६४.२१}श्वापदाचरिते नित्यं वने महति दारुणे
त्यक्ता तेनाल्पपुण्येन मन्दप्रज्ञेन मारिष

^{३.६४.२२}इत्येवं नैषधो राजा दमयन्तीमनुस्मरन्
अज्ञातवासमवसद्राज्ञस्तस्य निवेशने