^{५.१८१.१}भीष्म उवाच

^{५.१८१.२}आत्मनस्तु ततः सूतो हयानां च विशां पते
मम चापनयामास शल्यान्कुशलसंमतः

^{५.१८१.३}स्नातोपवृत्तैस्तुरगैर्लब्धतोयैरविह्वलैः
प्रभात उदिते सूर्ये ततो युद्धमवर्तत

^{५.१८१.४}दृष्ट्वा मां तूर्णमायान्तं दंशितं स्यन्दने स्थितम्
अकरोद्रथमत्यर्थं रामः सज्जं प्रतापवान्

^{५.१८१.५}ततोऽहं राममायान्तं दृष्ट्वा समरकाङ्क्षिणम्
धनुःश्रेष्ठं समुत्सृज्य सहसावतरं रथात्

^{५.१८१.६}अभिवाद्य तथैवाहं रथमारुह्य भारत
युयुत्सुर्जामदग्न्यस्य प्रमुखे वीतभीः स्थितः

^{५.१८१.७}ततो मां शरवर्षेण महता समवाकिरत्
अहं च शरवर्षेण वर्षन्तं समवाकिरम्

^{५.१८१.८}संक्रुद्धो जामदग्न्यस्तु पुनरेव पतत्रिणः
प्रेषयामास मे राजन्दीप्तास्यानुरगानिव

^{५.१८१.९}तानहं निशितैर्भल्लैः शतशोऽथ सहस्रशः
अच्छिदं सहसा राजन्नन्तरिक्षे पुनः पुनः

^{५.१८१.१०}ततस्त्वस्त्राणि दिव्यानि जामदग्न्यः प्रतापवान्
मयि प्रचोदयामास तान्यहं प्रत्यषेधयम्

^{५.१८१.११}अस्त्रैरेव महाबाहो चिकीर्षन्नधिकां क्रियाम्
ततो दिवि महान्नादः प्रादुरासीत्समन्ततः

^{५.१८१.१२}ततोऽहमस्त्रं वायव्यं जामदग्न्ये प्रयुक्तवान्
प्रत्याजघ्ने च तद्रामो गुह्यकास्त्रेण भारत

^{५.१८१.१३}ततोऽस्त्रमहमाग्नेयमनुमन्त्र्य प्रयुक्तवान्
वारुणेनैव रामस्तद्वारयामास मे विभुः

^{५.१८१.१४}एवमस्त्राणि दिव्यानि रामस्याहमवारयम्
रामश्च मम तेजस्वी दिव्यास्त्रविदरिंदमः

^{५.१८१.१५}ततो मां सव्यतो राजन्रामः कुर्वन्द्विजोत्तमः
उरस्यविध्यत्संक्रुद्धो जामदग्न्यो महाबलः

^{५.१८१.१६}ततोऽहं भरतश्रेष्ठ संन्यषीदं रथोत्तमे
अथ मां कश्मलाविष्टं सूतस्तूर्णमपावहत्
गोरुतं भरतश्रेष्ठ रामबाणप्रपीडितम्

^{५.१८१.१७}ततो मामपयातं वै भृशं विद्धमचेतसम्
रामस्यानुचरा हृष्टाः सर्वे दृष्ट्वा प्रचुक्रुशुः
अकृतव्रणप्रभृतयः काशिकन्या च भारत

^{५.१८१.१८}ततस्तु लब्धसंज्ञोऽहं ज्ञात्वा सूतमथाब्रुवम्
याहि सूत यतो रामः सज्जोऽहं गतवेदनः

^{५.१८१.१९}ततो मामवहत्सूतो हयैः परमशोभितैः
नृत्यद्भिरिव कौरव्य मारुतप्रतिमैर्गतौ

^{५.१८१.२०}ततोऽहं राममासाद्य बाणजालेन कौरव
अवाकिरं सुसंरब्धः संरब्धं विजिगीषया

^{५.१८१.२१}तानापतत एवासौ रामो बाणानजिह्मगान्
बाणैरेवाच्छिनत्तूर्णमेकैकं त्रिभिराहवे

^{५.१८१.२२}ततस्ते मृदिताः सर्वे मम बाणाः सुसंशिताः
रामबाणैर्द्विधा छिन्नाः शतशोऽथ महाहवे

^{५.१८१.२३}ततः पुनः शरं दीप्तं सुप्रभं कालसंमितम्
असृजं जामदग्न्याय रामायाहं जिघांसया

^{५.१८१.२४}तेन त्वभिहतो गाढं बाणच्छेदवशं गतः
मुमोह सहसा रामो भूमौ च निपपात ह

^{५.१८१.२५}ततो हाहाकृतं सर्वं रामे भूतलमाश्रिते
जगद्भारत संविग्नं यथार्कपतनेऽभवत्

^{५.१८१.२६}तत एनं सुसंविग्नाः सर्व एवाभिदुद्रुवुः
तपोधनास्ते सहसा काश्या च भृगुनन्दनम्

^{५.१८१.२७}त एनं संपरिष्वज्य शनैराश्वासयंस्तदा
पाणिभिर्जलशीतैश्च जयाशीर्भिश्च कौरव

^{५.१८१.२८}ततः स विह्वलो वाक्यं राम उत्थाय माब्रवीत्
तिष्ठ भीष्म हतोऽसीति बाणं संधाय कार्मुके

^{५.१८१.२९}स मुक्तो न्यपतत्तूर्णं पार्श्वे सव्ये महाहवे
येनाहं भृशसंविग्नो व्याघूर्णित इव द्रुमः

^{५.१८१.३०}हत्वा हयांस्ततो राजञ्शीघ्रास्त्रेण महाहवे
अवाकिरन्मां विश्रब्धो बाणैस्तैर्लोमवाहिभिः

^{५.१८१.३१}ततोऽहमपि शीघ्रास्त्रं समरेऽप्रतिवारणम्
अवासृजं महाबाहो तेऽन्तराधिष्ठिताः शराः
रामस्य मम चैवाशु व्योमावृत्य समन्ततः

^{५.१८१.३२}न स्म सूर्यः प्रतपति शरजालसमावृतः
मातरिश्वान्तरे तस्मिन्मेघरुद्ध इवानदत्

^{५.१८१.३३}ततो वायोः प्रकम्पाच्च सूर्यस्य च मरीचिभिः
अभितापात्स्वभावाच्च पावकः समजायत

^{५.१८१.३४}ते शराः स्वसमुत्थेन प्रदीप्ताश्चित्रभानुना
भूमौ सर्वे तदा राजन्भस्मभूताः प्रपेदिरे

^{५.१८१.३५}तदा शतसहस्राणि प्रयुतान्यर्बुदानि च
अयुतान्यथ खर्वाणि निखर्वाणि च कौरव
रामः शराणां संक्रुद्धो मयि तूर्णमपातयत्

^{५.१८१.३६}ततोऽहं तानपि रणे शरैराशीविषोपमैः
संछिद्य भूमौ नृपतेऽपातयं पन्नगानिव

^{५.१८१.३७}एवं तदभवद्युद्धं तदा भरतसत्तम
संध्याकाले व्यतीते तु व्यपायात्स च मे गुरुः