^{५.१८९.१}दुर्योधन उवाच

^{५.१८९.२}कथं शिखण्डी गाङ्गेय कन्या भूत्वा सती तदा
पुरुषोऽभवद्युधि श्रेष्ठ तन्मे ब्रूहि पितामह

^{५.१८९.३}भीष्म उवाच

^{५.१८९.४}भार्या तु तस्य राजेन्द्र द्रुपदस्य महीपतेः
महिषी दयिता ह्यासीदपुत्रा च विशां पते

^{५.१८९.५}एतस्मिन्नेव काले तु द्रुपदो वै महीपतिः
अपत्यार्थं महाराज तोषयामास शंकरम्

^{५.१८९.६}अस्मद्वधार्थं निश्चित्य तपो घोरं समास्थितः
लेभे कन्यां महादेवात्पुत्रो मे स्यादिति ब्रुवन्

^{५.१८९.७}भगवन्पुत्रमिच्छामि भीष्मं प्रतिचिकीर्षया
इत्युक्तो देवदेवेन स्त्रीपुमांस्ते भविष्यति

^{५.१८९.८}निवर्तस्व महीपाल नैतज्जात्वन्यथा भवेत्
स तु गत्वा च नगरं भार्यामिदमुवाच ह

^{५.१८९.९}कृतो यत्नो मया देवि पुत्रार्थे तपसा महान्
कन्या भूत्वा पुमान्भावी इति चोक्तोऽस्मि शंभुना

^{५.१८९.१०}पुनः पुनर्याच्यमानो दिष्टमित्यब्रवीच्छिवः
न तदन्यद्धि भविता भवितव्यं हि तत्तथा

^{५.१८९.११}ततः सा नियता भूत्वा ऋतुकाले मनस्विनी
पत्नी द्रुपदराजस्य द्रुपदं संविवेश ह

^{५.१८९.१२}लेभे गर्भं यथाकालं विधिदृष्टेन हेतुना
पार्षतात्सा महीपाल यथा मां नारदोऽब्रवीत्

^{५.१८९.१३}ततो दधार तं गर्भं देवी राजीवलोचना
तां स राजा प्रियां भार्यां द्रुपदः कुरुनन्दन
पुत्रस्नेहान्महाबाहुः सुखं पर्यचरत्तदा

^{५.१८९.१४}अपुत्रस्य ततो राज्ञो द्रुपदस्य महीपतेः
कन्यां प्रवररूपां तां प्राजायत नराधिप

^{५.१८९.१५}अपुत्रस्य तु राज्ञः सा द्रुपदस्य यशस्विनी
ख्यापयामास राजेन्द्र पुत्रो जातो ममेति वै

^{५.१८९.१६}ततः स राजा द्रुपदः प्रच्छन्नाया नराधिप
पुत्रवत्पुत्रकार्याणि सर्वाणि समकारयत्

^{५.१८९.१७}रक्षणं चैव मन्त्रस्य महिषी द्रुपदस्य सा
चकार सर्वयत्नेन ब्रुवाणा पुत्र इत्युत
न हि तां वेद नगरे कश्चिदन्यत्र पार्षतात्

^{५.१८९.१८}श्रद्दधानो हि तद्वाक्यं देवस्याद्भुततेजसः
छादयामास तां कन्यां पुमानिति च सोऽब्रवीत्

^{५.१८९.१९}जातकर्माणि सर्वाणि कारयामास पार्थिवः
पुंवद्विधानयुक्तानि शिखण्डीति च तां विदुः

^{५.१८९.२०}अहमेकस्तु चारेण वचनान्नारदस्य च
ज्ञातवान्देववाक्येन अम्बायास्तपसा तथा