^{५.१९२.१}भीष्म उवाच

^{५.१९२.२}ततः शिखण्डिनो माता यथातत्त्वं नराधिप
आचचक्षे महाबाहो भर्त्रे कन्यां शिखण्डिनीम्

^{५.१९२.३}अपुत्रया मया राजन्सपत्नीनां भयादिदम्
कन्या शिखण्डिनी जाता पुरुषो वै निवेदितः

^{५.१९२.४}त्वया चैव नरश्रेष्ठ तन्मे प्रीत्यानुमोदितम्
पुत्रकर्म कृतं चैव कन्यायाः पार्थिवर्षभ
भार्या चोढा त्वया राजन्दशार्णाधिपतेः सुता

^{५.१९२.५}त्वया च प्रागभिहितं देववाक्यार्थदर्शनात्
कन्या भूत्वा पुमान्भावीत्येवं चैतदुपेक्षितम्

^{५.१९२.६}एतच्छ्रुत्वा द्रुपदो यज्ञसेनः; सर्वं तत्त्वं मन्त्रविद्भ्यो निवेद्य
मन्त्रं राजा मन्त्रयामास राज;न्यद्यद्युक्तं रक्षणे वै प्रजानाम्

^{५.१९२.७}संबन्धकं चैव समर्थ्य तस्मि;न्दाशार्णके वै नृपतौ नरेन्द्र
स्वयं कृत्वा विप्रलम्भं यथाव;न्मन्त्रैकाग्रो निश्चयं वै जगाम

^{५.१९२.८}स्वभावगुप्तं नगरमापत्काले तु भारत
गोपयामास राजेन्द्र सर्वतः समलंकृतम्

^{५.१९२.९}आर्तिं च परमां राजा जगाम सह भार्यया
दशार्णपतिना सार्धं विरोधे भरतर्षभ

^{५.१९२.१०}कथं संबन्धिना सार्धं न मे स्याद्विग्रहो महान्
इति संचिन्त्य मनसा दैवतान्यर्चयत्तदा

^{५.१९२.११}तं तु दृष्ट्वा तदा राजन्देवी देवपरं तथा
अर्चां प्रयुञ्जानमथो भार्या वचनमब्रवीत्

^{५.१९२.१२}देवानां प्रतिपत्तिश्च सत्या साधुमता सदा
सा तु दुःखार्णवं प्राप्य नः स्यादर्चयतां भृशम्

^{५.१९२.१३}दैवतानि च सर्वाणि पूज्यन्तां भूरिदक्षिणैः
अग्नयश्चापि हूयन्तां दाशार्णप्रतिषेधने

^{५.१९२.१४}अयुद्धेन निवृत्तिं च मनसा चिन्तयाभिभो
देवतानां प्रसादेन सर्वमेतद्भविष्यति

^{५.१९२.१५}मन्त्रिभिर्मन्त्रितं सार्धं त्वया यत्पृथुलोचन
पुरस्यास्याविनाशाय तच्च राजंस्तथा कुरु

^{५.१९२.१६}दैवं हि मानुषोपेतं भृशं सिध्यति पार्थिव
परस्परविरोधात्तु नानयोः सिद्धिरस्ति वै

^{५.१९२.१७}तस्माद्विधाय नगरे विधानं सचिवैः सह
अर्चयस्व यथाकामं दैवतानि विशां पते

^{५.१९२.१८}एवं संभाषमाणौ तौ दृष्ट्वा शोकपरायणौ
शिखण्डिनी तदा कन्या व्रीडितेव मनस्विनी

^{५.१९२.१९}ततः सा चिन्तयामास मत्कृते दुःखितावुभौ
इमाविति ततश्चक्रे मतिं प्राणविनाशने

^{५.१९२.२०}एवं सा निश्चयं कृत्वा भृशं शोकपरायणा
जगाम भवनं त्यक्त्वा गहनं निर्जनं वनम्

^{५.१९२.२१}यक्षेणर्द्धिमता राजन्स्थूणाकर्णेन पालितम्
तद्भयादेव च जनो विसर्जयति तद्वनम्

^{५.१९२.२२}तत्र स्थूणस्य भवनं सुधामृत्तिकलेपनम्
लाजोल्लापिकधूमाढ्यमुच्चप्राकारतोरणम्

^{५.१९२.२३}तत्प्रविश्य शिखण्डी सा द्रुपदस्यात्मजा नृप
अनश्नती बहुतिथं शरीरमुपशोषयत्

^{५.१९२.२४}दर्शयामास तां यक्षः स्थूणो मध्वक्षसंयुतः
किमर्थोऽयं तवारम्भः करिष्ये ब्रूहि माचिरम्

^{५.१९२.२५}अशक्यमिति सा यक्षं पुनः पुनरुवाच ह
करिष्यामीति चैनां स प्रत्युवाचाथ गुह्यकः

^{५.१९२.२६}धनेश्वरस्यानुचरो वरदोऽस्मि नृपात्मजे
अदेयमपि दास्यामि ब्रूहि यत्ते विवक्षितम्

^{५.१९२.२७}ततः शिखण्डी तत्सर्वमखिलेन न्यवेदयत्
तस्मै यक्षप्रधानाय स्थूणाकर्णाय भारत

^{५.१९२.२८}आपन्नो मे पिता यक्ष नचिराद्विनशिष्यति
अभियास्यति संक्रुद्धो दशार्णाधिपतिर्हि तम्

^{५.१९२.२९}महाबलो महोत्साहः स हेमकवचो नृपः
तस्माद्रक्षस्व मां यक्ष पितरं मातरं च मे

^{५.१९२.३०}प्रतिज्ञातो हि भवता दुःखप्रतिनयो मम
भवेयं पुरुषो यक्ष त्वत्प्रसादादनिन्दितः

^{५.१९२.३१}यावदेव स राजा वै नोपयाति पुरं मम
तावदेव महायक्ष प्रसादं कुरु गुह्यक