^{५.३२.१}वैशंपायन उवाच

^{५.३२.२}अनुज्ञातः पाण्डवेन प्रययौ संजयस्तदा
शासनं धृतराष्ट्रस्य सर्वं कृत्वा महात्मनः

^{५.३२.३}संप्राप्य हास्तिनपुरं शीघ्रं च प्रविवेश ह
अन्तःपुरमुपस्थाय द्वाःस्थं वचनमब्रवीत्

^{५.३२.४}आचक्ष्व मां धृतराष्ट्राय द्वाःस्थ; उपागतं पाण्डवानां सकाशात्
जागर्ति चेदभिवदेस्त्वं हि क्षत्तः; प्रविशेयं विदितो भूमिपस्य

^{५.३२.५}द्वाःस्थ उवाच

^{५.३२.६}संजयोऽयं भूमिपते नमस्ते; दिदृक्षया द्वारमुपागतस्ते
प्राप्तो दूतः पाण्डवानां सकाशा;त्प्रशाधि राजन्किमयं करोतु

^{५.३२.७}धृतराष्ट्र उवाच

^{५.३२.८}आचक्ष्व मां सुखिनं काल्यमस्मै; प्रवेश्यतां स्वागतं संजयाय
न चाहमेतस्य भवाम्यकाल्यः; स मे कस्माद्द्वारि तिष्ठेत क्षत्तः

^{५.३२.९}वैशंपायन उवाच

^{५.३२.१०}ततः प्रविश्यानुमते नृपस्य; महद्वेश्म प्राज्ञशूरार्यगुप्तम्
सिंहासनस्थं पार्थिवमाससाद; वैचित्रवीर्यं प्राञ्जलिः सूतपुत्रः

^{५.३२.११}संजय उवाच

^{५.३२.१२}संजयोऽहं भूमिपते नमस्ते; प्राप्तोऽस्मि गत्वा नरदेव पाण्डवान्
अभिवाद्य त्वां पाण्डुपुत्रो मनस्वी; युधिष्ठिरः कुशलं चान्वपृच्छत्

^{५.३२.१३}स ते पुत्रान्पृच्छति प्रीयमाणः; कच्चित्पुत्रैः प्रीयसे नप्तृभिश्च
तथा सुहृद्भिः सचिवैश्च राज;न्ये चापि त्वामुपजीवन्ति तैश्च

^{५.३२.१४}धृतराष्ट्र उवाच

^{५.३२.१५}अभ्येत्य त्वां तात वदामि संजय; अजातशत्रुं च सुखेन पार्थम्
कच्चित्स राजा कुशली सपुत्रः; सहामात्यः सानुजः कौरवाणाम्

^{५.३२.१६}संजय उवाच

^{५.३२.१७}सहामात्यः कुशली पाण्डुपुत्रो; भूयश्चातो यच्च तेऽग्रे मनोऽभूत्
निर्णिक्तधर्मार्थकरो मनस्वी; बहुश्रुतो दृष्टिमाञ्शीलवांश्च

^{५.३२.१८}परं धर्मात्पाण्डवस्यानृशंस्यं; धर्मः परो वित्तचयान्मतोऽस्य
सुखप्रिये धर्महीने न पार्थो;ऽनुरुध्यते भारत तस्य विद्धि

^{५.३२.१९}परप्रयुक्तः पुरुषो विचेष्टते; सूत्रप्रोता दारुमयीव योषा
इमं दृष्ट्वा नियमं पाण्डवस्य; मन्ये परं कर्म दैवं मनुष्यात्

^{५.३२.२०}इमं च दृष्ट्वा तव कर्मदोषं; पादोदर्कं घोरमवर्णरूपम्
यावन्नरः कामयतेऽतिकाल्यं; तावन्नरोऽयं लभते प्रशंसाम्

^{५.३२.२१}अजातशत्रुस्तु विहाय पापं; जीर्णां त्वचं सर्प इवासमर्थाम्
विरोचतेऽहार्यवृत्तेन धीरो; युधिष्ठिरस्त्वयि पापं विसृज्य

^{५.३२.२२}अङ्गात्मनः कर्म निबोध राज;न्धर्मार्थयुक्तादार्यवृत्तादपेतम्
उपक्रोशं चेह गतोऽसि राज;न्नोहेश्च पापं प्रसजेदमुत्र

^{५.३२.२३}स त्वमर्थं संशयितं विना तै;राशंससे पुत्रवशानुगोऽद्य
अधर्मशब्दश्च महान्पृथिव्यां; नेदं कर्म त्वत्समं भारताग्र्य

^{५.३२.२४}हीनप्रज्ञो दौष्कुलेयो नृशंसो; दीर्घवैरी क्षत्रविद्यास्वधीरः
एवंधर्मा नापदः संतितीर्षे;द्धीनवीर्यो यश्च भवेदशिष्टः

^{५.३२.२५}कुले जातो धर्मवान्यो यशस्वी; बहुश्रुतः सुखजीवी यतात्मा
धर्मार्थयोर्ग्रथितयोर्बिभर्ति; नान्यत्र दिष्टस्य वशादुपैति

^{५.३२.२६}कथं हि मन्त्राग्र्यधरो मनीषी; धर्मार्थयोरापदि संप्रणेता
एवंयुक्तः सर्वमन्त्रैरहीनो; अनानृशंस्यं कर्म कुर्यादमूढः

^{५.३२.२७}तवापीमे मन्त्रविदः समेत्य; समासते कर्मसु नित्ययुक्ताः
तेषामयं बलवान्निश्चयश्च; कुरुक्षयार्थे निरयो व्यपादि

^{५.३२.२८}अकालिकं कुरवो नाभविष्य;न्पापेन चेत्पापमजातशत्रुः
इच्छेज्जातु त्वयि पापं विसृज्य; निन्दा चेयं तव लोकेऽभविष्यत्

^{५.३२.२९}किमन्यत्र विषयादीश्वराणां; यत्र पार्थः परलोकं ददर्श
अत्यक्रामत्स तथा संमतः स्या;न्न संशयो नास्ति मनुष्यकारः

^{५.३२.३०}एतान्गुणान्कर्मकृतानवेक्ष्य; भावाभावौ वर्तमानावनित्यौ
बलिर्हि राजा पारमविन्दमानो; नान्यत्कालात्कारणं तत्र मेने

^{५.३२.३१}चक्षुः श्रोत्रे नासिका त्वक्च जिह्वा; ज्ञानस्यैतान्यायतनानि जन्तोः
तानि प्रीतान्येव तृष्णाक्षयान्ते; तान्यव्यथो दुःखहीनः प्रणुद्यात्

^{५.३२.३२}न त्वेव मन्ये पुरुषस्य कर्म; संवर्तते सुप्रयुक्तं यथावत्
मातुः पितुः कर्मणाभिप्रसूतः; संवर्धते विधिवद्भोजनेन

^{५.३२.३३}प्रियाप्रिये सुखदुःखे च राज;न्निन्दाप्रशंसे च भजेत एनम्
परस्त्वेनं गर्हयतेऽपराधे; प्रशंसते साधुवृत्तं तमेव

^{५.३२.३४}स त्वा गर्हे भारतानां विरोधा;दन्तो नूनं भवितायं प्रजानाम्
नो चेदिदं तव कर्मापराधा;त्कुरून्दहेत्कृष्णवर्त्मेव कक्षम्

^{५.३२.३५}त्वमेवैको जातपुत्रेषु राज;न्वशं गन्ता सर्वलोके नरेन्द्र
कामात्मनां श्लाघसे द्यूतकाले; नान्यच्छमात्पश्य विपाकमस्य

^{५.३२.३६}अनाप्तानां प्रग्रहात्त्वं नरेन्द्र; तथाप्तानां निग्रहाच्चैव राजन्
भूमिं स्फीतां दुर्बलत्वादनन्तां; न शक्तस्त्वं रक्षितुं कौरवेय

^{५.३२.३७}अनुज्ञातो रथवेगावधूतः; श्रान्तो निपद्ये शयनं नृसिंह
प्रातः श्रोतारः कुरवः सभाया;मजातशत्रोर्वचनं समेताः