^५.८.१वैशंपायन उवाच

^५.८.२शल्यः श्रुत्वा तु दूतानां सैन्येन महता वृतः
अभ्ययात्पाण्डवान्राजन्सह पुत्रैर्महारथैः

^५.८.३तस्य सेनानिवेशोऽभूदध्यर्धमिव योजनम्
तथा हि बहुलां सेनां स बिभर्ति नरर्षभः

^५.८.४विचित्रकवचाः शूरा विचित्रध्वजकार्मुकाः
विचित्राभरणाः सर्वे विचित्ररथवाहनाः

^५.८.५स्वदेशवेषाभरणा वीराः शतसहस्रशः
तस्य सेनाप्रणेतारो बभूवुः क्षत्रियर्षभाः

^५.८.६व्यथयन्निव भूतानि कम्पयन्निव मेदिनीम्
शनैर्विश्रामयन्सेनां स ययौ येन पाण्डवः

^५.८.७ततो दुर्योधनः श्रुत्वा महासेनं महारथम्
उपायान्तमभिद्रुत्य स्वयमानर्च भारत

^५.८.८कारयामास पूजार्थं तस्य दुर्योधनः सभाः
रमणीयेषु देशेषु रत्नचित्राः स्वलंकृताः

^५.८.९स ताः सभाः समासाद्य पूज्यमानो यथामरः
दुर्योधनस्य सचिवैर्देशे देशे यथार्हतः
आजगाम सभामन्यां देवावसथवर्चसम्

^{५.८.१०}स तत्र विषयैर्युक्तः कल्याणैरतिमानुषैः
मेनेऽभ्यधिकमात्मानमवमेने पुरंदरम्

^{५.८.११}पप्रच्छ स ततः प्रेष्यान्प्रहृष्टः क्षत्रियर्षभः
युधिष्ठिरस्य पुरुषाः के नु चक्रुः सभा इमाः
आनीयन्तां सभाकाराः प्रदेयार्हा हि मे मताः

^{५.८.१२}गूढो दुर्योधनस्तत्र दर्शयामास मातुलम्
तं दृष्ट्वा मद्रराजस्तु ज्ञात्वा यत्नं च तस्य तम्
परिष्वज्याब्रवीत्प्रीत इष्टोऽर्थो गृह्यतामिति

^{५.८.१३}दुर्योधन उवाच

^{५.८.१४}सत्यवाग्भव कल्याण वरो वै मम दीयताम्
सर्वसेनाप्रणेता मे भवान्भवितुमर्हति

^{५.८.१५}वैशंपायन उवाच

^{५.८.१६}कृतमित्यब्रवीच्छल्यः किमन्यत्क्रियतामिति
कृतमित्येव गान्धारिः प्रत्युवाच पुनः पुनः

^{५.८.१७}स तथा शल्यमामन्त्र्य पुनरायात्स्वकं पुरम्
शल्यो जगाम कौन्तेयानाख्यातुं कर्म तस्य तत्

^{५.८.१८}उपप्लव्यं स गत्वा तु स्कन्धावारं प्रविश्य च
पाण्डवानथ तान्सर्वाञ्शल्यस्तत्र ददर्श ह

^{५.८.१९}समेत्य तु महाबाहुः शल्यः पाण्डुसुतैस्तदा
पाद्यमर्घ्यं च गां चैव प्रत्यगृह्णाद्यथाविधि

^{५.८.२०}ततः कुशलपूर्वं स मद्रराजोऽरिसूदनः
प्रीत्या परमया युक्तः समाश्लिष्य युधिष्ठिरम्

^{५.८.२१}तथा भीमार्जुनौ हृष्टौ स्वस्रीयौ च यमावुभौ
आसने चोपविष्टस्तु शल्यः पार्थमुवाच ह

^{५.८.२२}कुशलं राजशार्दूल कच्चित्ते कुरुनन्दन
अरण्यवासाद्दिष्ट्यासि विमुक्तो जयतां वर

^{५.८.२३}सुदुष्करं कृतं राजन्निर्जने वसता वने
भ्रातृभिः सह राजेन्द्र कृष्णया चानया सह

^{५.८.२४}अज्ञातवासं घोरं च वसता दुष्करं कृतम्
दुःखमेव कुतः सौख्यं राज्यभ्रष्टस्य भारत

^{५.८.२५}दुःखस्यैतस्य महतो धार्तराष्ट्रकृतस्य वै
अवाप्स्यसि सुखं राजन्हत्वा शत्रून्परंतप

^{५.८.२६}विदितं ते महाराज लोकतत्त्वं नराधिप
तस्माल्लोभकृतं किंचित्तव तात न विद्यते

^{५.८.२७}ततोऽस्याकथयद्राजा दुर्योधनसमागमम्
तच्च शुश्रूषितं सर्वं वरदानं च भारत

^{५.८.२८}युधिष्ठिर उवाच

^{५.८.२९}सुकृतं ते कृतं राजन्प्रहृष्टेनान्तरात्मना
दुर्योधनस्य यद्वीर त्वया वाचा प्रतिश्रुतम्
एकं त्विच्छामि भद्रं ते क्रियमाणं महीपते

^{५.८.३०}भवानिह महाराज वासुदेवसमो युधि
कर्णार्जुनाभ्यां संप्राप्ते द्वैरथे राजसत्तम
कर्णस्य भवता कार्यं सारथ्यं नात्र संशयः

^{५.८.३१}तत्र पाल्योऽर्जुनो राजन्यदि मत्प्रियमिच्छसि
तेजोवधश्च ते कार्यः सौतेरस्मज्जयावहः
अकर्तव्यमपि ह्येतत्कर्तुमर्हसि मातुल

^{५.८.३२}शल्य उवाच

^{५.८.३३}शृणु पाण्डव भद्रं ते यद्ब्रवीषि दुरात्मनः
तेजोवधनिमित्तं मां सूतपुत्रस्य संयुगे

^{५.८.३४}अहं तस्य भविष्यामि संग्रामे सारथिर्ध्रुवम्
वासुदेवेन हि समं नित्यं मां स हि मन्यते

^{५.८.३५}तस्याहं कुरुशार्दूल प्रतीपमहितं वचः
ध्रुवं संकथयिष्यामि योद्धुकामस्य संयुगे

^{५.८.३६}यथा स हृतदर्पश्च हृततेजाश्च पाण्डव
भविष्यति सुखं हन्तुं सत्यमेतद्ब्रवीमि ते

^{५.८.३७}एवमेतत्करिष्यामि यथा तात त्वमात्थ माम्
यच्चान्यदपि शक्ष्यामि तत्करिष्यामि ते प्रियम्

^{५.८.३८}यच्च दुःखं त्वया प्राप्तं द्यूते वै कृष्णया सह
परुषाणि च वाक्यानि सूतपुत्रकृतानि वै

^{५.८.३९}जटासुरात्परिक्लेशः कीचकाच्च महाद्युते
द्रौपद्याधिगतं सर्वं दमयन्त्या यथाशुभम्

^{५.८.४०}सर्वं दुःखमिदं वीर सुखोदर्कं भविष्यति
नात्र मन्युस्त्वया कार्यो विधिर्हि बलवत्तरः

^{५.८.४१}दुःखानि हि महात्मानः प्राप्नुवन्ति युधिष्ठिर
देवैरपि हि दुःखानि प्राप्तानि जगतीपते

^{५.८.४२}इन्द्रेण श्रूयते राजन्सभार्येण महात्मना
अनुभूतं महद्दुःखं देवराजेन भारत