^{६.८८.१}संजय उवाच

^{६.८८.२}ततस्तद्बाणवर्षं तु दुःसहं दानवैरपि
दधार युधि राजेन्द्रो यथा वर्षं महाद्विपः

^{६.८८.३}ततः क्रोधसमाविष्टो निःश्वसन्निव पन्नगः
संशयं परमं प्राप्तः पुत्रस्ते भरतर्षभ

^{६.८८.४}मुमोच निशितांस्तीक्ष्णान्नाराचान्पञ्चविंशतिम्
तेऽपतन्सहसा राजंस्तस्मिन्राक्षसपुंगवे
आशीविषा इव क्रुद्धाः पर्वते गन्धमादने

^{६.८८.५}स तैर्विद्धः स्रवन्रक्तं प्रभिन्न इव कुञ्जरः
दध्रे मतिं विनाशाय राज्ञः स पिशिताशनः
जग्राह च महाशक्तिं गिरीणामपि दारणीम्

^{६.८८.६}संप्रदीप्तां महोल्काभामशनीं मघवानिव
समुद्यच्छन्महाबाहुर्जिघांसुस्तनयं तव

^{६.८८.७}तामुद्यतामभिप्रेक्ष्य वङ्गानामधिपस्त्वरन्
कुञ्जरं गिरिसंकाशं राक्षसं प्रत्यचोदयत्

^{६.८८.८}स नागप्रवरेणाजौ बलिना शीघ्रगामिना
यतो दुर्योधनरथस्तं मार्गं प्रत्यपद्यत
रथं च वारयामास कुञ्जरेण सुतस्य ते

^{६.८८.९}मार्गमावारितं दृष्ट्वा राज्ञा वङ्गेन धीमता
घटोत्कचो महाराज क्रोधसंरक्तलोचनः
उद्यतां तां महाशक्तिं तस्मिंश्चिक्षेप वारणे

^{६.८८.१०}स तयाभिहतो राजंस्तेन बाहुविमुक्तया
संजातरुधिरोत्पीडः पपात च ममार च

^{६.८८.११}पतत्यथ गजे चापि वङ्गानामीश्वरो बली
जवेन समभिद्रुत्य जगाम धरणीतलम्

^{६.८८.१२}दुर्योधनोऽपि संप्रेक्ष्य पातितं वरवारणम्
प्रभग्नं च बलं दृष्ट्वा जगाम परमां व्यथाम्

^{६.८८.१३}क्षत्रधर्मं पुरस्कृत्य आत्मनश्चाभिमानिताम्
प्राप्तेऽपक्रमणे राजा तस्थौ गिरिरिवाचलः

^{६.८८.१४}संधाय च शितं बाणं कालाग्निसमतेजसम्
मुमोच परमक्रुद्धस्तस्मिन्घोरे निशाचरे

^{६.८८.१५}तमापतन्तं संप्रेक्ष्य बाणमिन्द्राशनिप्रभम्
लाघवाद्वञ्चयामास महाकायो घटोत्कचः

^{६.८८.१६}भूय एव ननादोग्रः क्रोधसंरक्तलोचनः
त्रासयन्सर्वभूतानि युगान्ते जलदो यथा

^{६.८८.१७}तं श्रुत्वा निनदं घोरं तस्य भीष्मस्य रक्षसः
आचार्यमुपसंगम्य भीष्मः शांतनवोऽब्रवीत्

^{६.८८.१८}यथैष निनदो घोरः श्रूयते राक्षसेरितः
हैडिम्बो युध्यते नूनं राज्ञा दुर्योधनेन ह

^{६.८८.१९}नैष शक्यो हि संग्रामे जेतुं भूतेन केनचित्
तत्र गच्छत भद्रं वो राजानं परिरक्षत

^{६.८८.२०}अभिद्रुतं महाभागं राक्षसेन दुरात्मना
एतद्धि परमं कृत्यं सर्वेषां नः परंतपाः

^{६.८८.२१}पितामहवचः श्रुत्वा त्वरमाणा महारथाः
उत्तमं जवमास्थाय प्रययुर्यत्र कौरवः

^{६.८८.२२}द्रोणश्च सोमदत्तश्च बाह्लिकश्च जयद्रथः
कृपो भूरिश्रवाः शल्यश्चित्रसेनो विविंशतिः

^{६.८८.२३}अश्वत्थामा विकर्णश्च आवन्त्यश्च बृहद्बलः
रथाश्चानेकसाहस्रा ये तेषामनुयायिनः
अभिद्रुतं परीप्सन्तः पुत्रं दुर्योधनं तव

^{६.८८.२४}तदनीकमनाधृष्यं पालितं लोकसत्तमैः
आततायिनमायान्तं प्रेक्ष्य राक्षससत्तमः
नाकम्पत महाबाहुर्मैनाक इव पर्वतः

^{६.८८.२५}प्रगृह्य विपुलं चापं ज्ञातिभिः परिवारितः
शूलमुद्गरहस्तैश्च नानाप्रहरणैरपि

^{६.८८.२६}ततः समभवद्युद्धं तुमुलं लोमहर्षणम्
राक्षसानां च मुख्यस्य दुर्योधनबलस्य च

^{६.८८.२७}धनुषां कूजतां शब्दः सर्वतस्तुमुलोऽभवत्
अश्रूयत महाराज वंशानां दह्यतामिव

^{६.८८.२८}शस्त्राणां पात्यमानानां कवचेषु शरीरिणाम्
शब्दः समभवद्राजन्नद्रीणामिव दीर्यताम्

^{६.८८.२९}वीरबाहुविसृष्टानां तोमराणां विशां पते
रूपमासीद्वियत्स्थानां सर्पाणां सर्पतामिव

^{६.८८.३०}ततः परमसंक्रुद्धो विस्फार्य सुमहद्धनुः
राक्षसेन्द्रो महाबाहुर्विनदन्भैरवं रवम्

^{६.८८.३१}आचार्यस्यार्धचन्द्रेण क्रुद्धश्चिच्छेद कार्मुकम्
सोमदत्तस्य भल्लेन ध्वजमुन्मथ्य चानदत्

^{६.८८.३२}बाह्लिकं च त्रिभिर्बाणैरभ्यविध्यत्स्तनान्तरे
कृपमेकेन विव्याध चित्रसेनं त्रिभिः शरैः

^{६.८८.३३}पूर्णायतविसृष्टेन सम्यक्प्रणिहितेन च
जत्रुदेशे समासाद्य विकर्णं समताडयत्
न्यषीदत्स रथोपस्थे शोणितेन परिप्लुतः

^{६.८८.३४}ततः पुनरमेयात्मा नाराचान्दश पञ्च च
भूरिश्रवसि संक्रुद्धः प्राहिणोद्भरतर्षभ
ते वर्म भित्त्वा तस्याशु प्राविशन्मेदिनीतलम्

^{६.८८.३५}विविंशतेश्च द्रौणेश्च यन्तारौ समताडयत्
तौ पेततू रथोपस्थे रश्मीनुत्सृज्य वाजिनाम्

^{६.८८.३६}सिन्धुराज्ञोऽर्धचन्द्रेण वाराहं स्वर्णभूषितम्
उन्ममाथ महाराज द्वितीयेनाच्छिनद्धनुः

^{६.८८.३७}चतुर्भिरथ नाराचैरावन्त्यस्य महात्मनः
जघान चतुरो वाहान्क्रोधसंरक्तलोचनः

^{६.८८.३८}पूर्णायतविसृष्टेन पीतेन निशितेन च
निर्बिभेद महाराज राजपुत्रं बृहद्बलम्
स गाढविद्धो व्यथितो रथोपस्थ उपाविशत्

^{६.८८.३९}भृशं क्रोधेन चाविष्टो रथस्थो राक्षसाधिपः
चिक्षेप निशितांस्तीक्ष्णाञ्शरानाशीविषोपमान्
बिभिदुस्ते महाराज शल्यं युद्धविशारदम्