^{७.१३३.१}संजय उवाच

^{७.१३३.२}उदीर्यमाणं तद्दृष्ट्वा पाण्डवानां महद्बलम्
अविषह्यं च मन्वानः कर्णं दुर्योधनोऽब्रवीत्

^{७.१३३.३}अयं स कालः संप्राप्तो मित्राणां मित्रवत्सल
त्रायस्व समरे कर्ण सर्वान्योधान्महाबल

^{७.१३३.४}पाञ्चालैर्मत्स्यकैकेयैः पाण्डवैश्च महारथैः
वृतान्समन्तात्संक्रुद्धैर्निःश्वसद्भिरिवोरगैः

^{७.१३३.५}एते नदन्ति संहृष्टाः पाण्डवा जितकाशिनः
शक्रोपमाश्च बहवः पाञ्चालानां रथव्रजाः

^{७.१३३.६}कर्ण उवाच

^{७.१३३.७}परित्रातुमिह प्राप्तो यदि पार्थं पुरंदरः
तमप्याशु पराजित्य ततो हन्तास्मि पाण्डवम्

^{७.१३३.८}सत्यं ते प्रतिजानामि समाश्वसिहि भारत
हन्तास्मि पाण्डुतनयान्पाञ्चालांश्च समागतान्

^{७.१३३.९}जयं ते प्रतिजानामि वासवस्येव पावकिः
प्रियं तव मया कार्यमिति जीवामि पार्थिव

^{७.१३३.१०}सर्वेषामेव पार्थानां फल्गुनो बलवत्तरः
तस्यामोघां विमोक्ष्यामि शक्तिं शक्रविनिर्मिताम्

^{७.१३३.११}तस्मिन्हते महेष्वासे भ्रातरस्तस्य मानद
तव वश्या भविष्यन्ति वनं यास्यन्ति वा पुनः

^{७.१३३.१२}मयि जीवति कौरव्य विषादं मा कृथाः क्वचित्
अहं जेष्यामि समरे सहितान्सर्वपाण्डवान्

^{७.१३३.१३}पाञ्चालान्केकयांश्चैव वृष्णींश्चापि समागतान्
बाणौघैः शकलीकृत्य तव दास्यामि मेदिनीम्

^{७.१३३.१४}संजय उवाच

^{७.१३३.१५}एवं ब्रुवाणं कर्णं तु कृपः शारद्वतोऽब्रवीत्
स्मयन्निव महाबाहुः सूतपुत्रमिदं वचः

^{७.१३३.१६}शोभनं शोभनं कर्ण सनाथः कुरुपुंगवः
त्वया नाथेन राधेय वचसा यदि सिध्यति

^{७.१३३.१७}बहुशः कत्थसे कर्ण कौरव्यस्य समीपतः
न तु ते विक्रमः कश्चिद्दृश्यते बलमेव वा

^{७.१३३.१८}समागमः पाण्डुसुतैर्दृष्टस्ते बहुशो युधि
सर्वत्र निर्जितश्चासि पाण्डवैः सूतनन्दन

^{७.१३३.१९}ह्रियमाणे तदा कर्ण गन्धर्वैर्धृतराष्ट्रजे
तदायुध्यन्त सैन्यानि त्वमेकस्तु पलायथाः

^{७.१३३.२०}विराटनगरे चापि समेताः सर्वकौरवाः
पार्थेन निर्जिता युद्धे त्वं च कर्ण सहानुजः

^{७.१३३.२१}एकस्याप्यसमर्थस्त्वं फल्गुनस्य रणाजिरे
कथमुत्सहसे जेतुं सकृष्णान्सर्वपाण्डवान्

^{७.१३३.२२}अब्रुवन्कर्ण युध्यस्व बहु कत्थसि सूतज
अनुक्त्वा विक्रमेद्यस्तु तद्वै सत्पुरुषव्रतम्

^{७.१३३.२३}गर्जित्वा सूतपुत्र त्वं शारदाभ्रमिवाजलम्
निष्फलो दृश्यसे कर्ण तच्च राजा न बुध्यते

^{७.१३३.२४}तावद्गर्जसि राधेय यावत्पार्थं न पश्यसि
पुरा पार्थं हि ते दृष्ट्वा दुर्लभं गर्जितं भवेत्

^{७.१३३.२५}त्वमनासाद्य तान्बाणान्फल्गुनस्य विगर्जसि
पार्थसायकविद्धस्य दुर्लभं गर्जितं भवेत्

^{७.१३३.२६}बाहुभिः क्षत्रियाः शूरा वाग्भिः शूरा द्विजातयः
धनुषा फल्गुनः शूरः कर्णः शूरो मनोरथैः

^{७.१३३.२७}एवं परुषितस्तेन तदा शारद्वतेन सः
कर्णः प्रहरतां श्रेष्ठः कृपं वाक्यमथाब्रवीत्

^{७.१३३.२८}शूरा गर्जन्ति सततं प्रावृषीव बलाहकाः
फलं चाशु प्रयच्छन्ति बीजमुप्तमृताविव

^{७.१३३.२९}दोषमत्र न पश्यामि शूराणां रणमूर्धनि
तत्तद्विकत्थमानानां भारं चोद्वहतां मृधे

^{७.१३३.३०}यं भारं पुरुषो वोढुं मनसा हि व्यवस्यति
दैवमस्य ध्रुवं तत्र साहाय्यायोपपद्यते

^{७.१३३.३१}व्यवसायद्वितीयोऽहं मनसा भारमुद्वहन्
गर्जामि यद्यहं विप्र तव किं तत्र नश्यति

^{७.१३३.३२}वृथा शूरा न गर्जन्ति सजला इव तोयदाः
सामर्थ्यमात्मनो ज्ञात्वा ततो गर्जन्ति पण्डिताः

^{७.१३३.३३}सोऽहमद्य रणे यत्तः सहितौ कृष्णपाण्डवौ
उत्सहे तरसा जेतुं ततो गर्जामि गौतम

^{७.१३३.३४}पश्य त्वं गर्जितस्यास्य फलं मे विप्र सानुगः
हत्वा पाण्डुसुतानाजौ सहकृष्णान्ससात्वतान्
दुर्योधनाय दास्यामि पृथिवीं हतकण्टकाम्

^{७.१३३.३५}कृप उवाच

^{७.१३३.३६}मनोरथप्रलापो मे न ग्राह्यस्तव सूतज
यदा क्षिपसि वै कृष्णौ धर्मराजं च पाण्डवम्

^{७.१३३.३७}ध्रुवस्तत्र जयः कर्ण यत्र युद्धविशारदौ
देवगन्धर्वयक्षाणां मनुष्योरगरक्षसाम्
दंशितानामपि रणे अजेयौ कृष्णपाण्डवौ

^{७.१३३.३८}ब्रह्मण्यः सत्यवाग्दान्तो गुरुदैवतपूजकः
नित्यं धर्मरतश्चैव कृतास्त्रश्च विशेषतः
धृतिमांश्च कृतज्ञश्च धर्मपुत्रो युधिष्ठिरः

^{७.१३३.३९}भ्रातरश्चास्य बलिनः सर्वास्त्रेषु कृतश्रमाः
गुरुवृत्तिरताः प्राज्ञा धर्मनित्या यशस्विनः

^{७.१३३.४०}संबन्धिनश्चेन्द्रवीर्याः स्वनुरक्ताः प्रहारिणः
धृष्टद्युम्नः शिखण्डी च दौर्मुखिर्जनमेजयः

^{७.१३३.४१}चन्द्रसेनो भद्रसेनः कीर्तिधर्मा ध्रुवो धरः
वसुचन्द्रो दामचन्द्रः सिंहचन्द्रः सुवेधनः

^{७.१३३.४२}द्रुपदस्य तथा पुत्रा द्रुपदश्च महास्त्रवित्
येषामर्थाय संयत्तो मत्स्यराजः सहानुगः

^{७.१३३.४३}शतानीकः सुदशनः श्रुतानीकः श्रुतध्वजः
बलानीको जयानीको जयाश्वो रथवाहनः

^{७.१३३.४४}चन्द्रोदयः कामरथो विराटभ्रातरः शुभाः
यमौ च द्रौपदेयाश्च राक्षसश्च घटोत्कचः
येषामर्थाय युध्यन्ते न तेषां विद्यते क्षयः

^{७.१३३.४५}कामं खलु जगत्सर्वं सदेवासुरमानवम्
सयक्षराक्षसगणं सभूतभुजगद्विपम्
निःशेषमस्त्रवीर्येण कुर्यातां भीमफल्गुनौ

^{७.१३३.४६}युधिष्ठिरश्च पृथिवीं निर्दहेद्घोरचक्षुषा
अप्रमेयबलः शौरिर्येषामर्थे च दंशितः
कथं तान्संयुगे कर्ण जेतुमुत्सहसे परान्

^{७.१३३.४७}महानपनयस्त्वेष तव नित्यं हि सूतज
यस्त्वमुत्सहसे योद्धुं समरे शौरिणा सह

^{७.१३३.४८}संजय उवाच

^{७.१३३.४९}एवमुक्तस्तु राधेयः प्रहसन्भरतर्षभ
अब्रवीच्च तदा कर्णो गुरुं शारद्वतं कृपम्

^{७.१३३.५०}सत्यमुक्तं त्वया ब्रह्मन्पाण्डवान्प्रति यद्वचः
एते चान्ये च बहवो गुणाः पाण्डुसुतेषु वै

^{७.१३३.५१}अजय्याश्च रणे पार्था देवैरपि सवासवैः
सदैत्ययक्षगन्धर्वपिशाचोरगराक्षसैः
तथापि पार्थाञ्जेष्यामि शक्त्या वासवदत्तया

^{७.१३३.५२}ममाप्यमोघा दत्तेयं शक्तिः शक्रेण वै द्विज
एतया निहनिष्यामि सव्यसाचिनमाहवे

^{७.१३३.५३}हते तु पाण्डवे कृष्णो भ्रातरश्चास्य सोदराः
अनर्जुना न शक्ष्यन्ति महीं भोक्तुं कथंचन

^{७.१३३.५४}तेषु नष्टेषु सर्वेषु पृथिवीयं ससागरा
अयत्नात्कौरवेयस्य वशे स्थास्यति गौतम

^{७.१३३.५५}सुनीतैरिह सर्वार्थाः सिध्यन्ते नात्र संशयः
एतमर्थमहं ज्ञात्वा ततो गर्जामि गौतम

^{७.१३३.५६}त्वं तु वृद्धश्च विप्रश्च अशक्तश्चापि संयुगे
कृतस्नेहश्च पार्थेषु मोहान्मामवमन्यसे

^{७.१३३.५७}यद्येवं वक्ष्यसे भूयो मामप्रियमिह द्विज
ततस्ते खड्गमुद्यम्य जिह्वां छेत्स्यामि दुर्मते

^{७.१३३.५८}यच्चापि पाण्डवान्विप्र स्तोतुमिच्छसि संयुगे
भीषयन्सर्वसैन्यानि कौरवेयाणि दुर्मते
अत्रापि शृणु मे वाक्यं यथावद्गदतो द्विज

^{७.१३३.५९}दुर्योधनश्च द्रोणश्च शकुनिर्दुर्मुखो जयः
दुःशासनो वृषसेनो मद्रराजस्त्वमेव च
सोमदत्तश्च भूरिश्च तथा द्रौणिर्विविंशतिः

^{७.१३३.६०}तिष्ठेयुर्दंशिता यत्र सर्वे युद्धविशारदाः
जयेदेतान्रणे को नु शक्रतुल्यबलोऽप्यरिः

^{७.१३३.६१}शूराश्च हि कृतास्त्राश्च बलिनः स्वर्गलिप्सवः
धर्मज्ञा युद्धकुशला हन्युर्युद्धे सुरानपि

^{७.१३३.६२}एते स्थास्यन्ति संग्रामे पाण्डवानां वधार्थिनः
जयमाकाङ्क्षमाणा हि कौरवेयस्य दंशिताः

^{७.१३३.६३}दैवायत्तमहं मन्ये जयं सुबलिनामपि
यत्र भीष्मो महाबाहुः शेते शरशताचितः

^{७.१३३.६४}विकर्णश्चित्रसेनश्च बाह्लीकोऽथ जयद्रथः
भूरिश्रवा जयश्चैव जलसंधः सुदक्षिणः

^{७.१३३.६५}शलश्च रथिनां श्रेष्ठो भगदत्तश्च वीर्यवान्
एते चान्ये च राजानो देवैरपि सुदुर्जयाः

^{७.१३३.६६}निहताः समरे शूराः पाण्डवैर्बलवत्तराः
किमन्यद्दैवसंयोगान्मन्यसे पुरुषाधम

^{७.१३३.६७}यांश्च तान्स्तौषि सततं दुर्योधनरिपून्द्विज
तेषामपि हताः शूराः शतशोऽथ सहस्रशः

^{७.१३३.६८}क्षीयन्ते सर्वसैन्यानि कुरूणां पाण्डवैः सह
प्रभावं नात्र पश्यामि पाण्डवानां कथंचन

^{७.१३३.६९}यांस्तान्बलवतो नित्यं मन्यसे त्वं द्विजाधम
यतिष्येऽहं यथाशक्ति योद्धुं तैः सह संयुगे
दुर्योधनहितार्थाय जयो दैवे प्रतिष्ठितः