^{७.३८.१}धृतराष्ट्र उवाच

^{७.३८.२}द्वैधीभवति मे चित्तं ह्रिया तुष्ट्या च संजय
मम पुत्रस्य यत्सैन्यं सौभद्रः समवारयत्

^{७.३८.३}विस्तरेणैव मे शंस सर्वं गावल्गणे पुनः
विक्रीडितं कुमारस्य स्कन्दस्येवासुरैः सह

^{७.३८.४}संजय उवाच

^{७.३८.५}हन्त ते संप्रवक्ष्यामि विमर्दमतिदारुणम्
एकस्य च बहूनां च यथासीत्तुमुलो रणः

^{७.३८.६}अभिमन्युः कृतोत्साहः कृतोत्साहानरिंदमान्
रथस्थो रथिनः सर्वांस्तावकानप्यहर्षयत्

^{७.३८.७}द्रोणं कर्णं कृपं शल्यं द्रौणिं भोजं बृहद्बलम्
दुर्योधनं सौमदत्तिं शकुनिं च महाबलम्

^{७.३८.८}नानानृपान्नृपसुतान्सैन्यानि विविधानि च
अलातचक्रवत्सर्वांश्चरन्बाणैः समभ्ययात्

^{७.३८.९}निघ्नन्नमित्रान्सौभद्रः परमास्त्रः प्रतापवान्
अदर्शयत तेजस्वी दिक्षु सर्वासु भारत

^{७.३८.१०}तद्दृष्ट्वा चरितं तस्य सौभद्रस्यामितौजसः
समकम्पन्त सैन्यानि त्वदीयानि पुनः पुनः

^{७.३८.११}अथाब्रवीन्महाप्राज्ञो भारद्वाजः प्रतापवान्
हर्षेणोत्फुल्लनयनः कृपमाभाष्य सत्वरम्

^{७.३८.१२}घट्टयन्निव मर्माणि तव पुत्रस्य मारिष
अभिमन्युं रणे दृष्ट्वा तदा रणविशारदम्

^{७.३८.१३}एष गच्छति सौभद्रः पार्थानामग्रतो युवा
नन्दयन्सुहृदः सर्वान्राजानं च युधिष्ठिरम्

^{७.३८.१४}नकुलं सहदेवं च भीमसेनं च पाण्डवम्
बन्धून्संबन्धिनश्चान्यान्मध्यस्थान्सुहृदस्तथा

^{७.३८.१५}नास्य युद्धे समं मन्ये कंचिदन्यं धनुर्धरम्
इच्छन्हन्यादिमां सेनां किमर्थमपि नेच्छति

^{७.३८.१६}द्रोणस्य प्रीतिसंयुक्तं श्रुत्वा वाक्यं तवात्मजः
आर्जुनिं प्रति संक्रुद्धो द्रोणं दृष्ट्वा स्मयन्निव

^{७.३८.१७}अथ दुर्योधनः कर्णमब्रवीद्बाह्लिकं कृपम्
दुःसासनं मद्रराजं तांस्तांश्चान्यान्महारथान्

^{७.३८.१८}सर्वमूर्धावसिक्तानामाचार्यो ब्रह्मवित्तमः
अर्जुनस्य सुतं मूढं नाभिहन्तुमिहेच्छति

^{७.३८.१९}न ह्यस्य समरे मुच्येदन्तकोऽप्याततायिनः
किमङ्ग पुनरेवान्यो मर्त्यः सत्यं ब्रवीमि वः

^{७.३८.२०}अर्जुनस्य सुतं त्वेष शिष्यत्वादभिरक्षति
पुत्राः शिष्याश्च दयितास्तदपत्यं च धर्मिणाम्

^{७.३८.२१}संरक्ष्यमाणो द्रोणेन मन्यते वीर्यमात्मनः
आत्मसंभावितो मूढस्तं प्रमथ्नीत माचिरम्

^{७.३८.२२}एवमुक्तास्तु ते राज्ञा सात्वतीपुत्रमभ्ययुः
संरब्धास्तं जिघांसन्तो भारद्वाजस्य पश्यतः

^{७.३८.२३}दुःशासनस्तु तच्छ्रुत्वा दुर्योधनवचस्तदा
अब्रवीत्कुरुशार्दूलो दुर्योधनमिदं वचः

^{७.३८.२४}अहमेनं हनिष्यामि महाराज ब्रवीमि ते
मिषतां पाण्डुपुत्राणां पाञ्चालानां च पश्यताम्
ग्रसिष्याम्यद्य सौभद्रं यथा राहुर्दिवाकरम्

^{७.३८.२५}उत्क्रुश्य चाब्रवीद्वाक्यं कुरुराजमिदं पुनः
श्रुत्वा कृष्णौ मया ग्रस्तं सौभद्रमतिमानिनौ
गमिष्यतः प्रेतलोकं जीवलोकान्न संशयः

^{७.३८.२६}तौ च श्रुत्वा मृतौ व्यक्तं पाण्डोः क्षेत्रोद्भवाः सुताः
एकाह्ना ससुहृद्वर्गाः क्लैब्याद्धास्यन्ति जीवितम्

^{७.३८.२७}तस्मादस्मिन्हते शत्रौ हताः सर्वेऽहितास्तव
शिवेन ध्याहि मा राजन्नेष हन्मि रिपुं तव

^{७.३८.२८}एवमुक्त्वा नदन्राजन्पुत्रो दुःशासनस्तव
सौभद्रमभ्ययात्क्रुद्धः शरवर्षैरवाकिरन्

^{७.३८.२९}तमभिक्रुद्धमायान्तं तव पुत्रमरिंदमः
अभिमन्युः शरैस्तीक्ष्णैः षड्विंशत्या समर्पयत्

^{७.३८.३०}दुःशासनस्तु संक्रुद्धः प्रभिन्न इव कुञ्जरः
अयोधयत सौभद्रमभिमन्युश्च तं रणे

^{७.३८.३१}तौ मण्डलानि चित्राणि रथाभ्यां सव्यदक्षिणम्
चरमाणावयुध्येतां रथशिक्षाविशारदौ

^{७.३८.३२}अथ पणवमृदङ्गदुन्दुभीनां; कृकरमहानकभेरिझर्झराणाम्
निनदमतिभृशं नराः प्रचक्रु;र्लवणजलोद्भवसिंहनादमिश्रम्