^{९.१२.१}संजय उवाच

^{९.१२.२}पीडिते धर्मराजे तु मद्रराजेन मारिष
सात्यकिर्भीमसेनश्च माद्रीपुत्रौ च पाण्डवौ
परिवार्य रथैः शल्यं पीडयामासुराहवे

^{९.१२.३}तमेकं बहुभिर्दृष्ट्वा पीड्यमानं महारथैः
साधुवादो महाञ्जज्ञे सिद्धाश्चासन्प्रहर्षिताः
आश्चर्यमित्यभाषन्त मुनयश्चापि संगताः

^{९.१२.४}भीमसेनो रणे शल्यं शल्यभूतं पराक्रमे
एकेन विद्ध्वा बाणेन पुनर्विव्याध सप्तभिः

^{९.१२.५}सात्यकिश्च शतेनैनं धर्मपुत्रपरीप्सया
मद्रेश्वरमवाकीर्य सिंहनादमथानदत्

^{९.१२.६}नकुलः पञ्चभिश्चैनं सहदेवश्च सप्तभिः
विद्ध्वा तं तु ततस्तूर्णं पुनर्विव्याध सप्तभिः

^{९.१२.७}स तु शूरो रणे यत्तः पीडितस्तैर्महारथैः
विकृष्य कार्मुकं घोरं वेगघ्नं भारसाधनम्

^{९.१२.८}सात्यकिं पञ्चविंशत्या शल्यो विव्याध मारिष
भीमसेनं त्रिसप्तत्या नकुलं सप्तभिस्तथा

^{९.१२.९}ततः सविशिखं चापं सहदेवस्य धन्विनः
छित्त्वा भल्लेन समरे विव्याधैनं त्रिसप्तभिः

^{९.१२.१०}सहदेवस्तु समरे मातुलं भूरिवर्चसम्
सज्यमन्यद्धनुः कृत्वा पञ्चभिः समताडयत्
शरैराशीविषाकारैर्ज्वलज्ज्वलनसंनिभैः

^{९.१२.११}सारथिं चास्य समरे शरेणानतपर्वणा
विव्याध भृशसंक्रुद्धस्तं च भूयस्त्रिभिः शरैः

^{९.१२.१२}भीमसेनस्त्रिसप्तत्या सात्यकिर्नवभिः शरैः
धर्मराजस्तथा षष्ट्या गात्रे शल्यं समर्पयत्

^{९.१२.१३}ततः शल्यो महाराज निर्विद्धस्तैर्महारथैः
सुस्राव रुधिरं गात्रैर्गैरिकं पर्वतो यथा

^{९.१२.१४}तांश्च सर्वान्महेष्वासान्पञ्चभिः पञ्चभिः शरैः
विव्याध तरसा राजंस्तदद्भुतमिवाभवत्

^{९.१२.१५}ततोऽपरेण भल्लेन धर्मपुत्रस्य मारिष
धनुश्चिच्छेद समरे सज्यं स सुमहारथः

^{९.१२.१६}अथान्यद्धनुरादाय धर्मपुत्रो महारथः
साश्वसूतध्वजरथं शल्यं प्राच्छादयच्छरैः

^{९.१२.१७}स च्छाद्यमानः समरे धर्मपुत्रस्य सायकैः
युधिष्ठिरमथाविध्यद्दशभिर्निशितैः शरैः

^{९.१२.१८}सात्यकिस्तु ततः क्रुद्धो धर्मपुत्रे शरार्दिते
मद्राणामधिपं शूरं शरौघैः समवारयत्

^{९.१२.१९}स सात्यकेः प्रचिच्छेद क्षुरप्रेण महद्धनुः
भीमसेनमुखांस्तांश्च त्रिभिस्त्रिभिरताडयत्

^{९.१२.२०}तस्य क्रुद्धो महाराज सात्यकिः सत्यविक्रमः
तोमरं प्रेषयामास स्वर्णदण्डं महाधनम्

^{९.१२.२१}भीमसेनोऽथ नाराचं ज्वलन्तमिव पन्नगम्
नकुलः समरे शक्तिं सहदेवो गदां शुभाम्
धर्मराजः शतघ्नीं तु जिघांसुः शल्यमाहवे

^{९.१२.२२}तानापतत एवाशु पञ्चानां वै भुजच्युतान्
सात्यकिप्रहितं शल्यो भल्लैश्चिच्छेद तोमरम्

^{९.१२.२३}भीमेन प्रहितं चापि शरं कनकभूषणम्
द्विधा चिच्छेद समरे कृतहस्तः प्रतापवान्

^{९.१२.२४}नकुलप्रेषितां शक्तिं हेमदण्डां भयावहाम्
गदां च सहदेवेन शरौघैः समवारयत्

^{९.१२.२५}शराभ्यां च शतघ्नीं तां राज्ञश्चिच्छेद भारत
पश्यतां पाण्डुपुत्राणां सिंहनादं ननाद च
नामृष्यत्तं तु शैनेयः शत्रोर्विजयमाहवे

^{९.१२.२६}अथान्यद्धनुरादाय सात्यकिः क्रोधमूर्छितः
द्वाभ्यां मद्रेश्वरं विद्ध्वा सारथिं च त्रिभिः शरैः

^{९.१२.२७}ततः शल्यो महाराज सर्वांस्तान्दशभिः शरैः
विव्याध सुभृशं क्रुद्धस्तोत्त्रैरिव महाद्विपान्

^{९.१२.२८}ते वार्यमाणाः समरे मद्रराज्ञा महारथाः
न शेकुः प्रमुखे स्थातुं तस्य शत्रुनिषूदनाः

^{९.१२.२९}ततो दुर्योधनो राजा दृष्ट्वा शल्यस्य विक्रमम्
निहतान्पाण्डवान्मेने पाञ्चालानथ सृञ्जयान्

^{९.१२.३०}ततो राजन्महाबाहुर्भीमसेनः प्रतापवान्
संत्यज्य मनसा प्राणान्मद्राधिपमयोधयत्

^{९.१२.३१}नकुलः सहदेवश्च सात्यकिश्च महारथः
परिवार्य तदा शल्यं समन्ताद्व्यकिरञ्शरैः

^{९.१२.३२}स चतुर्भिर्महेष्वासैः पाण्डवानां महारथैः
वृतस्तान्योधयामास मद्रराजः प्रतापवान्

^{९.१२.३३}तस्य धर्मसुतो राजन्क्षुरप्रेण महाहवे
चक्ररक्षं जघानाशु मद्रराजस्य पार्थिव

^{९.१२.३४}तस्मिंस्तु निहते शूरे चक्ररक्षे महारथे
मद्रराजोऽतिबलवान्सैनिकानास्तृणोच्छरैः

^{९.१२.३५}समाच्छन्नांस्ततस्तांस्तु राजन्वीक्ष्य स सैनिकान्
चिन्तयामास समरे धर्मराजो युधिष्ठिरः

^{९.१२.३६}कथं नु न भवेत्सत्यं तन्माधववचो महत्
न हि क्रुद्धो रणे राजा क्षपयेत बलं मम

^{९.१२.३७}ततः सरथनागाश्वाः पाण्डवाः पाण्डुपूर्वज
मद्रेश्वरं समासेदुः पीडयन्तः समन्ततः

^{९.१२.३८}नानाशस्त्रौघबहुलां शस्त्रवृष्टिं समुत्थिताम्
व्यधमत्समरे राजन्महाभ्राणीव मारुतः

^{९.१२.३९}ततः कनकपुङ्खां तां शल्यक्षिप्तां वियद्गताम्
शरवृष्टिमपश्याम शलभानामिवाततिम्

^{९.१२.४०}ते शरा मद्रराजेन प्रेषिता रणमूर्धनि
संपतन्तः स्म दृश्यन्ते शलभानां व्रजा इव

^{९.१२.४१}मद्रराजधनुर्मुक्तैः शरैः कनकभूषणैः
निरन्तरमिवाकाशं संबभूव जनाधिप

^{९.१२.४२}न पाण्डवानां नास्माकं तत्र कश्चिद्व्यदृश्यत
बाणान्धकारे महति कृते तत्र महाभये

^{९.१२.४३}मद्रराजेन बलिना लाघवाच्छरवृष्टिभिः
लोड्यमानं तथा दृष्ट्वा पाण्डवानां बलार्णवम्
विस्मयं परमं जग्मुर्देवगन्धर्वदानवाः

^{९.१२.४४}स तु तान्सर्वतो यत्ताञ्शरैः संपीड्य मारिष
धर्मराजमवच्छाद्य सिंहवद्व्यनदन्मुहुः

^{९.१२.४५}ते छन्नाः समरे तेन पाण्डवानां महारथाः
न शेकुस्तं तदा युद्धे प्रत्युद्यातुं महारथम्

^{९.१२.४६}धर्मराजपुरोगास्तु भीमसेनमुखा रथाः
न जहुः समरे शूरं शल्यमाहवशोभिनम्