^{३.१५७.१}जनमेजय उवाच

^{३.१५७.२}पाण्डोः पुत्रा महात्मानः सर्वे दिव्यपराक्रमाः
कियन्तं कालमवसन्पर्वते गन्धमादने

^{३.१५७.३}कानि चाभ्यवहार्याणि तत्र तेषां महात्मनाम्
वसतां लोकवीराणामासंस्तद्ब्रूहि सत्तम

^{३.१५७.४}विस्तरेण च मे शंस भीमसेनपराक्रमम्
यद्यच्चक्रे महाबाहुस्तस्मिन्हैमवते गिरौ
न खल्वासीत्पुनर्युद्धं तस्य यक्षैर्द्विजोत्तम

^{३.१५७.५}कच्चित्समागमस्तेषामासीद्वैश्रवणेन च
तत्र ह्यायाति धनद आर्ष्टिषेणो यथाब्रवीत्

^{३.१५७.६}एतदिच्छाम्यहं श्रोतुं विस्तरेण तपोधन
न हि मे शृण्वतस्तृप्तिरस्ति तेषां विचेष्टितम्

^{३.१५७.७}वैशंपायन उवाच

^{३.१५७.८}एतदात्महितं श्रुत्वा तस्याप्रतिमतेजसः
शासनं सततं चक्रुस्तथैव भरतर्षभाः

^{३.१५७.९}भुञ्जाना मुनिभोज्यानि रसवन्ति फलानि च
शुद्धबाणहतानां च मृगाणां पिशितान्यपि

^{३.१५७.१०}मेध्यानि हिमवत्पृष्ठे मधूनि विविधानि च
एवं ते न्यवसंस्तत्र पाण्डवा भरतर्षभाः

^{३.१५७.११}तथा निवसतां तेषां पञ्चमं वर्षमभ्यगात्
शृण्वतां लोमशोक्तानि वाक्यानि विविधानि च

^{३.१५७.१२}कृत्यकाल उपस्थास्य इति चोक्त्वा घटोत्कचः
राक्षसैः सहितः सर्वैः पूर्वमेव गतः प्रभो

^{३.१५७.१३}आर्ष्टिषेणाश्रमे तेषां वसतां वै महात्मनाम्
अगच्छन्बहवो मासाः पश्यतां महदद्भुतम्

^{३.१५७.१४}तैस्तत्र रममाणैश्च विहरद्भिश्च पाण्डवैः
प्रीतिमन्तो महाभागा मुनयश्चारणास्तथा

^{३.१५७.१५}आजग्मुः पाण्डवान्द्रष्टुं सिद्धात्मानो यतव्रताः
तैस्तैः सह कथाश्चक्रुर्दिव्या भरतसत्तमाः

^{३.१५७.१६}ततः कतिपयाहस्य महाह्रदनिवासिनम्
ऋद्धिमन्तं महानागं सुपर्णः सहसाहरत्

^{३.१५७.१७}प्राकम्पत महाशैलः प्रामृद्यन्त महाद्रुमाः
ददृशुः सर्वभूतानि पाण्डवाश्च तदद्भुतम्

^{३.१५७.१८}ततः शैलोत्तमस्याग्रात्पाण्डवान्प्रति मारुतः
अवहत्सर्वमाल्यानि गन्धवन्ति शुभानि च

^{३.१५७.१९}तत्र पुष्पाणि दिव्यानि सुहृद्भिः सह पाण्डवाः
ददृशुः पञ्च वर्णानि द्रौपदी च यशस्विनी

^{३.१५७.२०}भीमसेनं ततः कृष्णा काले वचनमब्रवीत्
विविक्ते पर्वतोद्देशे सुखासीनं महाभुजम्

^{३.१५७.२१}सुपर्णानिलवेगेन श्वसनेन महाबलात्
पञ्चवर्णानि पात्यन्ते पुष्पाणि भरतर्षभ
प्रत्यक्षं सर्वभूतानां नदीमश्वरथां प्रति

^{३.१५७.२२}खाण्डवे सत्यसंधेन भ्रात्रा तव नरेश्वर
गन्धर्वोरगरक्षांसि वासवश्च निवारितः
हता मायाविनश्चोग्रा धनुः प्राप्तं च गाण्डिवम्

^{३.१५७.२३}तवापि सुमहत्तेजो महद्बाहुबलं च ते
अविषह्यमनाधृष्यं शतक्रतुबलोपमम्

^{३.१५७.२४}त्वद्बाहुबलवेगेन त्रासिताः सर्वराक्षसाः
हित्वा शैलं प्रपद्यन्तां भीमसेन दिशो दश

^{३.१५७.२५}ततः शैलोत्तमस्याग्रं चित्रमाल्यधरं शिवम्
व्यपेतभयसंमोहाः पश्यन्तु सुहृदस्तव

^{३.१५७.२६}एवं प्रणिहितं भीम चिरात्प्रभृति मे मनः
द्रष्टुमिच्छामि शैलाग्रं त्वद्बाहुबलमाश्रिता

^{३.१५७.२७}ततः क्षिप्तमिवात्मानं द्रौपद्या स परंतपः
नामृष्यत महाबाहुः प्रहारमिव सद्गवः

^{३.१५७.२८}सिंहर्षभगतिः श्रीमानुदारः कनकप्रभः
मनस्वी बलवान्दृप्तो मानी शूरश्च पाण्डवः

^{३.१५७.२९}लोहिताक्षः पृथुव्यंसो मत्तवारणविक्रमः
सिंहदंष्ट्रो बृहत्स्कन्धः शालपोत इवोद्गतः

^{३.१५७.३०}महात्मा चारुसर्वाङ्गः कम्बुग्रीवो महाभुजः
रुक्मपृष्ठं धनुः खड्गं तूणांश्चापि परामृशत्

^{३.१५७.३१}केसरीव यथोत्सिक्तः प्रभिन्न इव वारणः
व्यपेतभयसंमोहः शैलमभ्यपतद्बली

^{३.१५७.३२}तं मृगेन्द्रमिवायान्तं प्रभिन्नमिव वारणम्
ददृशुः सर्वभूतानि बाणखड्गधनुर्धरम्

^{३.१५७.३३}द्रौपद्या वर्धयन्हर्षं गदामादाय पाण्डवः
व्यपेतभयसंमोहः शैलराजं समाविशत्

^{३.१५७.३४}न ग्लानिर्न च कातर्यं न वैक्लव्यं न मत्सरः
कदाचिज्जुषते पार्थमात्मजं मातरिश्वनः

^{३.१५७.३५}तदेकायनमासाद्य विषमं भीमदर्शनम्
बहुतालोच्छ्रयं शृङ्गमारुरोह महाबलः

^{३.१५७.३६}स किंनरमहानागमुनिगन्धर्वराक्षसान्
हर्षयन्पर्वतस्याग्रमाससाद महाबलः

^{३.१५७.३७}तत्र वैश्रवणावासं ददर्श भरतर्षभः
काञ्चनैः स्फाटिकाकारैर्वेश्मभिः समलंकृतम्

^{३.१५७.३८}मोदयन्सर्वभूतानि गन्धमादनसंभवः
सर्वगन्धवहस्तत्र मारुतः सुसुखो ववौ

^{३.१५७.३९}चित्रा विविधवर्णाभाश्चित्रमञ्जरिधारिणः
अचिन्त्या विविधास्तत्र द्रुमाः परमशोभनाः

^{३.१५७.४०}रत्नजालपरिक्षिप्तं चित्रमाल्यधरं शिवम्
राक्षसाधिपतेः स्थानं ददर्श भरतर्षभः

^{३.१५७.४१}गदाखड्गधनुष्पाणिः समभित्यक्तजीवितः
भीमसेनो महाबाहुस्तस्थौ गिरिरिवाचलः

^{३.१५७.४२}ततः शङ्खमुपाध्मासीद्द्विषतां लोमहर्षणम्
ज्याघोषतलघोषं च कृत्वा भूतान्यमोहयत्

^{३.१५७.४३}ततः संहृष्टरोमाणः शब्दं तमभिदुद्रुवुः
यक्षराक्षसगन्धर्वाः पाण्डवस्य समीपतः

^{३.१५७.४४}गदापरिघनिस्त्रिंशशक्तिशूलपरश्वधाः
प्रगृहीता व्यरोचन्त यक्षराक्षसबाहुभिः

^{३.१५७.४५}ततः प्रववृते युद्धं तेषां तस्य च भारत
तैः प्रयुक्तान्महाकायैः शक्तिशूलपरश्वधान्
भल्लैर्भीमः प्रचिच्छेद भीमवेगतरैस्ततः

^{३.१५७.४६}अन्तरिक्षचराणां च भूमिष्ठानां च गर्जताम्
शरैर्विव्याध गात्राणि राक्षसानां महाबलः

^{३.१५७.४७}सा लोहितमहावृष्टिरभ्यवर्षन्महाबलम्
कायेभ्यः प्रच्युता धारा राक्षसानां समन्ततः

^{३.१५७.४८}भीमबाहुबलोत्सृष्टैर्बहुधा यक्षरक्षसाम्
विनिकृत्तान्यदृश्यन्त शरीराणि शिरांसि च

^{३.१५७.४९}प्रच्छाद्यमानं रक्षोभिः पाण्डवं प्रियदर्शनम्
ददृशुः सर्वभूतानि सूर्यमभ्रगणैरिव

^{३.१५७.५०}स रश्मिभिरिवादित्यः शरैररिनिघातिभिः
सर्वानार्छन्महाबाहुर्बलवान्सत्यविक्रमः

^{३.१५७.५१}अभितर्जयमानाश्च रुवन्तश्च महारवान्
न मोहं भीमसेनस्य ददृशुः सर्वराक्षसाः

^{३.१५७.५२}ते शरैः क्षतसर्वाङ्गा भीमसेनभयार्दिताः
भीममार्तस्वरं चक्रुर्विप्रकीर्णमहायुधाः

^{३.१५७.५३}उत्सृज्य ते गदाशूलानसिशक्तिपरश्वधान्
दक्षिणां दिशमाजग्मुस्त्रासिता दृढधन्वना

^{३.१५७.५४}तत्र शूलगदापाणिर्व्यूढोरस्को महाभुजः
सखा वैश्रवणस्यासीन्मणिमान्नाम राक्षसः

^{३.१५७.५५}अदर्शयदधीकारं पौरुषं च महाबलः
स तान्दृष्ट्वा परावृत्तान्स्मयमान इवाब्रवीत्

^{३.१५७.५६}एकेन बहवः संख्ये मानुषेण पराजिताः
प्राप्य वैश्रवणावासं किं वक्ष्यथ धनेश्वरम्

^{३.१५७.५७}एवमाभाष्य तान्सर्वान्न्यवर्तत स राक्षसः
शक्तिशूलगदापाणिरभ्यधावच्च पाण्डवम्

^{३.१५७.५८}तमापतन्तं वेगेन प्रभिन्नमिव वारणम्
वत्सदन्तैस्त्रिभिः पार्श्वे भीमसेनः समर्पयत्

^{३.१५७.५९}मणिमानपि संक्रुद्धः प्रगृह्य महतीं गदाम्
प्राहिणोद्भीमसेनाय परिक्षिप्य महाबलः

^{३.१५७.६०}विद्युद्रूपां महाघोरामाकाशे महतीं गदाम्
शरैर्बहुभिरभ्यर्छद्भीमसेनः शिलाशितैः

^{३.१५७.६१}प्रत्यहन्यन्त ते सर्वे गदामासाद्य सायकाः
न वेगं धारयामासुर्गदावेगस्य वेगिताः

^{३.१५७.६२}गदायुद्धसमाचारं बुध्यमानः स वीर्यवान्
व्यंसयामास तं तस्य प्रहारं भीमविक्रमः

^{३.१५७.६३}ततः शक्तिं महाघोरां रुक्मदण्डामयस्मयीम्
तस्मिन्नेवान्तरे धीमान्प्रजहाराथ राक्षसः

^{३.१५७.६४}सा भुजं भीमनिर्ह्रादा भित्त्वा भीमस्य दक्षिणम्
साग्निज्वाला महारौद्रा पपात सहसा भुवि

^{३.१५७.६५}सोऽतिविद्धो महेष्वासः शक्त्यामितपराक्रमः
गदां जग्राह कौरव्यो गदायुद्धविशारदः

^{३.१५७.६६}तां प्रगृह्योन्नदन्भीमः सर्वशैक्यायसीं गदाम्
तरसा सोऽभिदुद्राव मणिमन्तं महाबलम्

^{३.१५७.६७}दीप्यमानं महाशूलं प्रगृह्य मणिमानपि
प्राहिणोद्भीमसेनाय वेगेन महता नदन्

^{३.१५७.६८}भङ्क्त्वा शूलं गदाग्रेण गदायुद्धविशारदः
अभिदुद्राव तं तूर्णं गरुत्मानिव पन्नगम्

^{३.१५७.६९}सोऽन्तरिक्षमभिप्लुत्य विधूय सहसा गदाम्
प्रचिक्षेप महाबाहुर्विनद्य रणमूर्धनि

^{३.१५७.७०}सेन्द्राशनिरिवेन्द्रेण विसृष्टा वातरंहसा
हत्वा रक्षः क्षितिं प्राप्य कृत्येव निपपात ह

^{३.१५७.७१}तं राक्षसं भीमबलं भीमसेनेन पातितम्
ददृशुः सर्वभूतानि सिंहेनेव गवां पतिम्

^{३.१५७.७२}तं प्रेक्ष्य निहतं भूमौ हतशेषा निशाचराः
भीममार्तस्वरं कृत्वा जग्मुः प्राचीं दिशं प्रति