^{३.१५८.१}वैशंपायन उवाच

^{३.१५८.२}श्रुत्वा बहुविधैः शब्दैर्नाद्यमाना गिरेर्गुहाः
अजातशत्रुः कौन्तेयो माद्रीपुत्रावुभावपि

^{३.१५८.३}धौम्यः कृष्णा च विप्राश्च सर्वे च सुहृदस्तथा
भीमसेनमपश्यन्तः सर्वे विमनसोऽभवन्

^{३.१५८.४}द्रौपदीमार्ष्टिषेणाय प्रदाय तु महारथाः
सहिताः सायुधाः शूराः शैलमारुरुहुस्तदा

^{३.१५८.५}ततः संप्राप्य शैलाग्रं वीक्षमाणा महारथाः
ददृशुस्ते महेष्वासा भीमसेनमरिंदमम्

^{३.१५८.६}स्फुरतश्च महाकायान्गतसत्त्वांश्च राक्षसान्
महाबलान्महाघोरान्भीमसेनेन पातितान्

^{३.१५८.७}शुशुभे स महाबाहुर्गदाखड्गधनुर्धरः
निहत्य समरे सर्वान्दानवान्मघवानिव

^{३.१५८.८}ततस्ते समतिक्रम्य परिष्वज्य वृकोदरम्
तत्रोपविविशुः पार्थाः प्राप्ता गतिमनुत्तमाम्

^{३.१५८.९}तैश्चतुर्भिर्महेष्वासैर्गिरिशृङ्गमशोभत
लोकपालैर्महाभागैर्दिवं देववरैरिव

^{३.१५८.१०}कुबेरसदनं दृष्ट्वा राक्षसांश्च निपातितान्
भ्राता भ्रातरमासीनमभ्यभाषत पाण्डवम्

^{३.१५८.११}साहसाद्यदि वा मोहाद्भीम पापमिदं कृतम्
नैतत्ते सदृशं वीर मुनेरिव मृषावचः

^{३.१५८.१२}राजद्विष्टं न कर्तव्यमिति धर्मविदो विदुः
त्रिदशानामिदं द्विष्टं भीमसेन त्वया कृतम्

^{३.१५८.१३}अर्थधर्मावनादृत्य यः पापे कुरुते मनः
कर्मणां पार्थ पापानां स फलं विन्दते ध्रुवम्
पुनरेवं न कर्तव्यं मम चेदिच्छसि प्रियम्

^{३.१५८.१४}एवमुक्त्वा स धर्मात्मा भ्राता भ्रातरमच्युतम्
अर्थतत्त्वविभागज्ञः कुन्तीपुत्रो युधिष्ठिरः
विरराम महातेजास्तमेवार्थं विचिन्तयन्

^{३.१५८.१५}ततस्तु हतशिष्टा ये भीमसेनेन राक्षसाः
सहिताः प्रत्यपद्यन्त कुबेरसदनं प्रति

^{३.१५८.१६}ते जवेन महावेगाः प्राप्य वैश्रवणालयम्
भीममार्तस्वरं चक्रुर्भीमसेनभयार्दिताः

^{३.१५८.१७}न्यस्तशस्त्रायुधाः श्रान्ताः शोणिताक्तपरिच्छदाः
प्रकीर्णमूर्धजा राजन्यक्षाधिपतिमब्रुवन्

^{३.१५८.१८}गदापरिघनिस्त्रिंशतोमरप्रासयोधिनः
राक्षसा निहताः सर्वे तव देव पुरःसराः

^{३.१५८.१९}प्रमृद्य तरसा शैलं मानुषेण धनेश्वर
एकेन सहिताः संख्ये हताः क्रोधवशा गणाः

^{३.१५८.२०}प्रवरा रक्षसेन्द्राणां यक्षाणां च धनाधिप
शेरते निहता देव गतसत्त्वाः परासवः

^{३.१५८.२१}लब्धः शैलो वयं मुक्ता मणिमांस्ते सखा हतः
मानुषेण कृतं कर्म विधत्स्व यदनन्तरम्

^{३.१५८.२२}स तच्छ्रुत्वा तु संक्रुद्धः सर्वयक्षगणाधिपः
कोपसंरक्तनयनः कथमित्यब्रवीद्वचः

^{३.१५८.२३}द्वितीयमपराध्यन्तं भीमं श्रुत्वा धनेश्वरः
चुक्रोध यक्षाधिपतिर्युज्यतामिति चाब्रवीत्

^{३.१५८.२४}अथाभ्रघनसंकाशं गिरिकूटमिवोच्छ्रितम्
हयैः संयोजयामासुर्गान्धर्वैरुत्तमं रथम्

^{३.१५८.२५}तस्य सर्वगुणोपेता विमलाक्षा हयोत्तमाः
तेजोबलजवोपेता नानारत्नविभूषिताः

^{३.१५८.२६}शोभमाना रथे युक्तास्तरिष्यन्त इवाशुगाः
हर्षयामासुरन्योन्यमिङ्गितैर्विजयावहैः

^{३.१५८.२७}स तमास्थाय भगवान्राजराजो महारथम्
प्रययौ देवगन्धर्वैः स्तूयमानो महाद्युतिः

^{३.१५८.२८}तं प्रयान्तं महात्मानं सर्वयक्षधनाधिपम्
रक्ताक्षा हेमसंकाशा महाकाया महाबलाः

^{३.१५८.२९}सायुधा बद्धनिस्त्रिंशा यक्षा दशशतायुताः
जवेन महता वीराः परिवार्योपतस्थिरे

^{३.१५८.३०}तं महान्तमुपायान्तं धनेश्वरमुपान्तिके
ददृशुर्हृष्टरोमाणः पाण्डवाः प्रियदर्शनम्

^{३.१५८.३१}कुबेरस्तु महासत्त्वान्पाण्डोः पुत्रान्महारथान्
आत्तकार्मुकनिस्त्रिंशान्दृष्ट्वा प्रीतोऽभवत्तदा

^{३.१५८.३२}ते पक्षिण इवोत्पत्य गिरेः शृङ्गं महाजवाः
तस्थुस्तेषां समभ्याशे धनेश्वरपुरःसराः

^{३.१५८.३३}ततस्तं हृष्टमनसं पाण्डवान्प्रति भारत
समीक्ष्य यक्षगन्धर्वा निर्विकारा व्यवस्थिताः

^{३.१५८.३४}पाण्डवाश्च महात्मानः प्रणम्य धनदं प्रभुम्
नकुलः सहदेवश्च धर्मपुत्रश्च धर्मवित्

^{३.१५८.३५}अपराद्धमिवात्मानं मन्यमाना महारथाः
तस्थुः प्राञ्जलयः सर्वे परिवार्य धनेश्वरम्

^{३.१५८.३६}शय्यासनवरं श्रीमत्पुष्पकं विश्वकर्मणा
विहितं चित्रपर्यन्तमातिष्ठत धनाधिपः

^{३.१५८.३७}तमासीनं महाकायाः शङ्कुकर्णा महाजवाः
उपोपविविशुर्यक्षा राक्षसाश्च सहस्रशः

^{३.१५८.३८}शतशश्चापि गन्धर्वास्तथैवाप्सरसां गणाः
परिवार्योपतिष्ठन्त यथा देवाः शतक्रतुम्

^{३.१५८.३९}काञ्चनीं शिरसा बिभ्रद्भीमसेनः स्रजं शुभाम्
बाणखड्गधनुष्पाणिरुदैक्षत धनाधिपम्

^{३.१५८.४०}न भीर्भीमस्य न ग्लानिर्विक्षतस्यापि राक्षसैः
आसीत्तस्यामवस्थायां कुबेरमपि पश्यतः

^{३.१५८.४१}आददानं शितान्बाणान्योद्धुकाममवस्थितम्
दृष्ट्वा भीमं धर्मसुतमब्रवीन्नरवाहनः

^{३.१५८.४२}विदुस्त्वां सर्वभूतानि पार्थ भूतहिते रतम्
निर्भयश्चापि शैलाग्रे वस त्वं सह बन्धुभिः

^{३.१५८.४३}न च मन्युस्त्वया कार्यो भीमसेनस्य पाण्डव
कालेनैते हताः पूर्वं निमित्तमनुजस्तव

^{३.१५८.४४}व्रीडा चात्र न कर्तव्या साहसं यदिदं कृतम्
दृष्टश्चापि सुरैः पूर्वं विनाशो यक्षरक्षसाम्

^{३.१५८.४५}न भीमसेने कोपो मे प्रीतोऽस्मि भरतर्षभ
कर्मणानेन भीमस्य मम तुष्टिरभूत्पुरा

^{३.१५८.४६}एवमुक्त्वा तु राजानं भीमसेनमभाषत
नैतन्मनसि मे तात वर्तते कुरुसत्तम
यदिदं साहसं भीम कृष्णार्थे कृतवानसि

^{३.१५८.४७}मामनादृत्य देवांश्च विनाशं यक्षरक्षसाम्
स्वबाहुबलमाश्रित्य तेनाहं प्रीतिमांस्त्वयि
शापादस्मि विनिर्मुक्तो घोरादद्य वृकोदर

^{३.१५८.४८}अहं पूर्वमगस्त्येन क्रुद्धेन परमर्षिणा
शप्तोऽपराधे कस्मिंश्चित्तस्यैषा निष्कृतिः कृता

^{३.१५८.४९}दृष्टो हि मम संक्लेशः पुरा पाण्डवनन्दन
न तवात्रापराधोऽस्ति कथंचिदपि शत्रुहन्

^{३.१५८.५०}युधिष्ठिर उवाच

^{३.१५८.५१}कथं शप्तोऽसि भगवन्नगस्त्येन महात्मना
श्रोतुमिच्छाम्यहं देव तवैतच्छापकारणम्

^{३.१५८.५२}इदं चाश्चर्यभूतं मे यत्क्रोधात्तस्य धीमतः
तदैव त्वं न निर्दग्धः सबलः सपदानुगः

^{३.१५८.५३}वैश्रवण उवाच

^{३.१५८.५४}देवतानामभून्मन्त्रः कुशवत्यां नरेश्वर
वृतस्तत्राहमगमं महापद्मशतैस्त्रिभिः
यक्षाणां घोररूपाणां विविधायुधधारिणाम्

^{३.१५८.५५}अध्वन्यहमथापश्यमगस्त्यमृषिसत्तमम्
उग्रं तपस्तपस्यन्तं यमुनातीरमाश्रितम्
नानापक्षिगणाकीर्णं पुष्पितद्रुमशोभितम्

^{३.१५८.५६}तमूर्ध्वबाहुं दृष्ट्वा तु सूर्यस्याभिमुखं स्थितम्
तेजोराशिं दीप्यमानं हुताशनमिवैधितम्

^{३.१५८.५७}राक्षसाधिपतिः श्रीमान्मणिमान्नाम मे सखा
मौर्ख्यादज्ञानभावाच्च दर्पान्मोहाच्च भारत
न्यष्ठीवदाकाशगतो महर्षेस्तस्य मूर्धनि

^{३.१५८.५८}स कोपान्मामुवाचेदं दिशः सर्वा दहन्निव
मामवज्ञाय दुष्टात्मा यस्मादेष सखा तव

^{३.१५८.५९}धर्षणां कृतवानेतां पश्यतस्ते धनेश्वर
तस्मात्सहैभिः सैन्यैस्ते वधं प्राप्स्यति मानुषात्

^{३.१५८.६०}त्वं चाप्येभिर्हतैः सैन्यैः क्लेशं प्राप्स्यसि दुर्मते
तमेव मानुषं दृष्ट्वा किल्बिषाद्विप्रमोक्ष्यसे

^{३.१५८.६१}सैन्यानां तु तवैतेषां पुत्रपौत्रबलान्वितम्
न शापं प्राप्स्यते घोरं गच्छ तेऽऽज्ञां करिष्यति

^{३.१५८.६२}एष शापो मया प्राप्तः प्राक्तस्मादृषिसत्तमात्
स भीमेन महाराज भ्रात्रा तव विमोक्षितः