^{३.२३९.१}वैशंपायन उवाच

^{३.२३९.२}प्रायोपविष्टं राजानं दुर्योधनममर्षणम्
उवाच सान्त्वयन्राजञ्शकुनिः सौबलस्तदा

^{३.२३९.३}सम्यगुक्तं हि कर्णेन तच्छ्रुतं कौरव त्वया
मयाहृतां श्रियं स्फीतां मोहात्समपहाय किम्
त्वमबुद्ध्या नृपवर प्राणानुत्स्रष्टुमिच्छसि

^{३.२३९.४}अद्य चाप्यवगच्छामि न वृद्धाः सेवितास्त्वया
यः समुत्पतितं हर्षं दैन्यं वा न नियच्छति
स नश्यति श्रियं प्राप्य पात्रमाममिवाम्भसि

^{३.२३९.५}अतिभीरुमतिक्लीबं दीर्घसूत्रं प्रमादिनम्
व्यसनाद्विषयाक्रान्तं न भजन्ति नृपं श्रियः

^{३.२३९.६}सत्कृतस्य हि ते शोको विपरीते कथं भवेत्
मा कृतं शोभनं पार्थैः शोकमालम्ब्य नाशय

^{३.२३९.७}यत्र हर्षस्त्वया कार्यः सत्कर्तव्याश्च पाण्डवाः
तत्र शोचसि राजेन्द्र विपरीतमिदं तव

^{३.२३९.८}प्रसीद मा त्यजात्मानं तुष्टश्च सुकृतं स्मर
प्रयच्छ राज्यं पार्थानां यशो धर्ममवाप्नुहि

^{३.२३९.९}क्रियामेतां समाज्ञाय कृतघ्नो न भविष्यसि
सौभ्रात्रं पाण्डवैः कृत्वा समवस्थाप्य चैव तान्
पित्र्यं राज्यं प्रयच्छैषां ततः सुखमवाप्नुहि

^{३.२३९.१०}शकुनेस्तु वचः श्रुत्वा दुःशासनमवेक्ष्य च
पादयोः पतितं वीरं विक्लवं भ्रातृसौहृदात्

^{३.२३९.११}बाहुभ्यां साधुजाताभ्यां दुःशासनमरिंदमम्
उत्थाप्य संपरिष्वज्य प्रीत्याजिघ्रत मूर्धनि

^{३.२३९.१२}कर्णसौबलयोश्चापि संस्मृत्य वचनान्यसौ
निर्वेदं परमं गत्वा राजा दुर्योधनस्तदा
व्रीडयाभिपरीतात्मा नैराश्यमगमत्परम्

^{३.२३९.१३}सुहृदां चैव तच्छ्रुत्वा समन्युरिदमब्रवीत्
न धर्मधनसौख्येन नैश्वर्येण न चाज्ञया
नैव भोगैश्च मे कार्यं मा विहन्यत गच्छत

^{३.२३९.१४}निश्चितेयं मम मतिः स्थिता प्रायोपवेशने
गच्छध्वं नगरं सर्वे पूज्याश्च गुरवो मम

^{३.२३९.१५}त एवमुक्ताः प्रत्यूचू राजानमरिमर्दनम्
या गतिस्तव राजेन्द्र सास्माकमपि भारत
कथं वा संप्रवेक्ष्यामस्त्वद्विहीनाः पुरं वयम्

^{३.२३९.१६}स सुहृद्भिरमात्यैश्च भ्रातृभिः स्वजनेन च
बहुप्रकारमप्युक्तो निश्चयान्न व्यचाल्यत

^{३.२३९.१७}दर्भप्रस्तरमास्तीर्य निश्चयाद्धृतराष्ट्रजः
संस्पृश्यापः शुचिर्भूत्वा भूतलं समुपाश्रितः

^{३.२३९.१८}कुशचीराम्बरधरः परं नियममास्थितः
वाग्यतो राजशार्दूलः स स्वर्गगतिकाङ्क्षया
मनसोपचितिं कृत्वा निरस्य च बहिष्क्रियाः

^{३.२३९.१९}अथ तं निश्चयं तस्य बुद्ध्वा दैतेयदानवाः
पातालवासिनो रौद्राः पूर्वं देवैर्विनिर्जिताः

^{३.२३९.२०}ते स्वपक्षक्षयं तं तु ज्ञात्वा दुर्योधनस्य वै
आह्वानाय तदा चक्रुः कर्म वैतानसंभवम्

^{३.२३९.२१}बृहस्पत्युशनोक्तैश्च मन्त्रैर्मन्त्रविशारदाः
अथर्ववेदप्रोक्तैश्च याश्चोपनिषदि क्रियाः
मन्त्रजप्यसमायुक्तास्तास्तदा समवर्तयन्

^{३.२३९.२२}जुह्वत्यग्नौ हविः क्षीरं मन्त्रवत्सुसमाहिताः
ब्राह्मणा वेदवेदाङ्गपारगाः सुदृढव्रताः

^{३.२३९.२३}कर्मसिद्धौ तदा तत्र जृम्भमाणा महाद्भुता
कृत्या समुत्थिता राजन्किं करोमीति चाब्रवीत्

^{३.२३९.२४}आहुर्दैत्याश्च तां तत्र सुप्रीतेनान्तरात्मना
प्रायोपविष्टं राजानं धार्तराष्ट्रमिहानय

^{३.२३९.२५}तथेति च प्रतिश्रुत्य सा कृत्या प्रययौ तदा
निमेषादगमच्चापि यत्र राजा सुयोधनः

^{३.२३९.२६}समादाय च राजानं प्रविवेश रसातलम्
दानवानां मुहूर्ताच्च तमानीतं न्यवेदयत्

^{३.२३९.२७}तमानीतं नृपं दृष्ट्वा रात्रौ संहत्य दानवाः
प्रहृष्टमनसः सर्वे किंचिदुत्फुल्ललोचनाः
साभिमानमिदं वाक्यं दुर्योधनमथाब्रुवन्