^{३.२५९.१}मार्कण्डेय उवाच

^{३.२५९.२}पुलस्त्यस्य तु यः क्रोधादर्धदेहोऽभवन्मुनिः
विश्रवा नाम सक्रोधः स वैश्रवणमैक्षत

^{३.२५९.३}बुबुधे तं तु सक्रोधं पितरं राक्षसेश्वरः
कुबेरस्तत्प्रसादार्थं यतते स्म सदा नृप

^{३.२५९.४}स राजराजो लङ्कायां निवसन्नरवाहनः
राक्षसीः प्रददौ तिस्रः पितुर्वै परिचारिकाः

^{३.२५९.५}तास्तदा तं महात्मानं संतोषयितुमुद्यताः
ऋषिं भरतशार्दूल नृत्तगीतविशारदाः

^{३.२५९.६}पुष्पोत्कटा च राका च मालिनी च विशां पते
अन्योन्यस्पर्धया राजञ्श्रेयस्कामाः सुमध्यमाः

^{३.२५९.७}तासां स भगवांस्तुष्टो महात्मा प्रददौ वरान्
लोकपालोपमान्पुत्रानेकैकस्या यथेप्सितान्

^{३.२५९.८}पुष्पोत्कटायां जज्ञाते द्वौ पुत्रौ राक्षसेश्वरौ
कुम्भकर्णदशग्रीवौ बलेनाप्रतिमौ भुवि

^{३.२५९.९}मालिनी जनयामास पुत्रमेकं विभीषणम्
राकायां मिथुनं जज्ञे खरः शूर्पणखा तथा

^{३.२५९.१०}विभीषणस्तु रूपेण सर्वेभ्योऽभ्यधिकोऽभवत्
स बभूव महाभागो धर्मगोप्ता क्रियारतिः

^{३.२५९.११}दशग्रीवस्तु सर्वेषां ज्येष्ठो राक्षसपुंगवः
महोत्साहो महावीर्यो महासत्त्वपराक्रमः

^{३.२५९.१२}कुम्भकर्णो बलेनासीत्सर्वेभ्योऽभ्यधिकस्तदा
मायावी रणशौण्डश्च रौद्रश्च रजनीचरः

^{३.२५९.१३}खरो धनुषि विक्रान्तो ब्रह्मद्विट्पिशिताशनः
सिद्धविघ्नकरी चापि रौद्रा शूर्पणखा तथा

^{३.२५९.१४}सर्वे वेदविदः शूराः सर्वे सुचरितव्रताः
ऊषुः पित्रा सह रता गन्धमादनपर्वते

^{३.२५९.१५}ततो वैश्रवणं तत्र ददृशुर्नरवाहनम्
पित्रा सार्धं समासीनमृद्ध्या परमया युतम्

^{३.२५९.१६}जातस्पर्धास्ततस्ते तु तपसे धृतनिश्चयाः
ब्रह्माणं तोषयामासुर्घोरेण तपसा तदा

^{३.२५९.१७}अतिष्ठदेकपादेन सहस्रं परिवत्सरान्
वायुभक्षो दशग्रीवः पञ्चाग्निः सुसमाहितः

^{३.२५९.१८}अधःशायी कुम्भकर्णो यताहारो यतव्रतः
विभीषणः शीर्णपर्णमेकमभ्यवहारयत्

^{३.२५९.१९}उपवासरतिर्धीमान्सदा जप्यपरायणः
तमेव कालमातिष्ठत्तीव्रं तप उदारधीः

^{३.२५९.२०}खरः शूर्पणखा चैव तेषां वै तप्यतां तपः
परिचर्यां च रक्षां च चक्रतुर्हृष्टमानसौ

^{३.२५९.२१}पूर्णे वर्षसहस्रे तु शिरश्छित्त्वा दशाननः
जुहोत्यग्नौ दुराधर्षस्तेनातुष्यज्जगत्प्रभुः

^{३.२५९.२२}ततो ब्रह्मा स्वयं गत्वा तपसस्तान्न्यवारयत्
प्रलोभ्य वरदानेन सर्वानेव पृथक्पृथक्

^{३.२५९.२३}ब्रह्मोवाच

^{३.२५९.२४}प्रीतोऽस्मि वो निवर्तध्वं वरान्वृणुत पुत्रकाः
यद्यदिष्टमृते त्वेकममरत्वं तथास्तु तत्

^{३.२५९.२५}यद्यदग्नौ हुतं सर्वं शिरस्ते महदीप्सया
तथैव तानि ते देहे भविष्यन्ति यथेप्सितम्

^{३.२५९.२६}वैरूप्यं च न ते देहे कामरूपधरस्तथा
भविष्यसि रणेऽरीणां विजेतासि न संशयः

^{३.२५९.२७}रावण उवाच

^{३.२५९.२८}गन्धर्वदेवासुरतो यक्षराक्षसतस्तथा
सर्पकिंनरभूतेभ्यो न मे भूयात्पराभवः

^{३.२५९.२९}ब्रह्मोवाच

^{३.२५९.३०}य एते कीर्तिताः सर्वे न तेभ्योऽस्ति भयं तव
ऋते मनुष्याद्भद्रं ते तथा तद्विहितं मया

^{३.२५९.३१}मार्कण्डेय उवाच

^{३.२५९.३२}एवमुक्तो दशग्रीवस्तुष्टः समभवत्तदा
अवमेने हि दुर्बुद्धिर्मनुष्यान्पुरुषादकः

^{३.२५९.३३}कुम्भकर्णमथोवाच तथैव प्रपितामहः
स वव्रे महतीं निद्रां तमसा ग्रस्तचेतनः

^{३.२५९.३४}तथा भविष्यतीत्युक्त्वा विभीषणमुवाच ह
वरं वृणीष्व पुत्र त्वं प्रीतोऽस्मीति पुनः पुनः

^{३.२५९.३५}विभीषण उवाच

^{३.२५९.३६}परमापद्गतस्यापि नाधर्मे मे मतिर्भवेत्
अशिक्षितं च भगवन्ब्रह्मास्त्रं प्रतिभातु मे

^{३.२५९.३७}ब्रह्मोवाच

^{३.२५९.३८}यस्माद्राक्षसयोनौ ते जातस्यामित्रकर्शन
नाधर्मे रमते बुद्धिरमरत्वं ददामि ते

^{३.२५९.३९}मार्कण्डेय उवाच

^{३.२५९.४०}राक्षसस्तु वरं लब्ध्वा दशग्रीवो विशां पते
लङ्कायाश्च्यावयामास युधि जित्वा धनेश्वरम्

^{३.२५९.४१}हित्वा स भगवाँल्लङ्कामाविशद्गन्धमादनम्
गन्धर्वयक्षानुगतो रक्षःकिंपुरुषैः सह

^{३.२५९.४२}विमानं पुष्पकं तस्य जहाराक्रम्य रावणः
शशाप तं वैश्रवणो न त्वामेतद्वहिष्यति

^{३.२५९.४३}यस्तु त्वां समरे हन्ता तमेवैतद्वहिष्यति
अवमन्य गुरुं मां च क्षिप्रं त्वं न भविष्यसि

^{३.२५९.४४}विभीषणस्तु धर्मात्मा सतां धर्ममनुस्मरन्
अन्वगच्छन्महाराज श्रिया परमया युतः

^{३.२५९.४५}तस्मै स भगवांस्तुष्टो भ्राता भ्रात्रे धनेश्वरः
सेनापत्यं ददौ धीमान्यक्षराक्षससेनयोः

^{३.२५९.४६}राक्षसाः पुरुषादाश्च पिशाचाश्च महाबलाः
सर्वे समेत्य राजानमभ्यषिञ्चद्दशाननम्

^{३.२५९.४७}दशग्रीवस्तु दैत्यानां देवानां च बलोत्कटः
आक्रम्य रत्नान्यहरत्कामरूपी विहंगमः

^{३.२५९.४८}रावयामास लोकान्यत्तस्माद्रावण उच्यते
दशग्रीवः कामबलो देवानां भयमादधत्