^{३.७०.१}बृहदश्व उवाच

^{३.७०.२}स नदीः पर्वतांश्चैव वनानि च सरांसि च
अचिरेणातिचक्राम खेचरः खे चरन्निव

^{३.७०.३}तथा प्रयाते तु रथे तदा भाङ्गस्वरिर्नृपः
उत्तरीयमथापश्यद्भ्रष्टं परपुरंजयः

^{३.७०.४}ततः स त्वरमाणस्तु पटे निपतिते तदा
ग्रहीष्यामीति तं राजा नलमाह महामनाः

^{३.७०.५}निगृह्णीष्व महाबुद्धे हयानेतान्महाजवान्
वार्ष्णेयो यावदेतं मे पटमानयतामिति

^{३.७०.६}नलस्तं प्रत्युवाचाथ दूरे भ्रष्टः पटस्तव
योजनं समतिक्रान्तो न स शक्यस्त्वया पुनः

^{३.७०.७}एवमुक्ते नलेनाथ तदा भाङ्गस्वरिर्नृपः
आससाद वने राजन्फलवन्तं बिभीतकम्

^{३.७०.८}तं दृष्ट्वा बाहुकं राजा त्वरमाणोऽभ्यभाषत
ममापि सूत पश्य त्वं संख्याने परमं बलम्

^{३.७०.९}सर्वः सर्वं न जानाति सर्वज्ञो नास्ति कश्चन
नैकत्र परिनिष्ठास्ति ज्ञानस्य पुरुषे क्वचित्

^{३.७०.१०}वृक्षेऽस्मिन्यानि पर्णानि फलान्यपि च बाहुक
पतितानि च यान्यत्र तत्रैकमधिकं शतम्
एकपत्राधिकं पत्रं फलमेकं च बाहुक

^{३.७०.११}पञ्च कोट्योऽथ पत्राणां द्वयोरपि च शाखयोः
प्रचिनुह्यस्य शाखे द्वे याश्चाप्यन्याः प्रशाखिकाः
आभ्यां फलसहस्रे द्वे पञ्चोनं शतमेव च

^{३.७०.१२}ततो रथादवप्लुत्य राजानं बाहुकोऽब्रवीत्
परोक्षमिव मे राजन्कत्थसे शत्रुकर्शन

^{३.७०.१३}अथ ते गणिते राजन्विद्यते न परोक्षता
प्रत्यक्षं ते महाराज गणयिष्ये बिभीतकम्

^{३.७०.१४}अहं हि नाभिजानामि भवेदेवं न वेति च
संख्यास्यामि फलान्यस्य पश्यतस्ते जनाधिप
मुहूर्तमिव वार्ष्णेयो रश्मीन्यच्छतु वाजिनाम्

^{३.७०.१५}तमब्रवीन्नृपः सूतं नायं कालो विलम्बितुम्
बाहुकस्त्वब्रवीदेनं परं यत्नं समास्थितः

^{३.७०.१६}प्रतीक्षस्व मुहूर्तं त्वमथ वा त्वरते भवान्
एष याति शिवः पन्था याहि वार्ष्णेयसारथिः

^{३.७०.१७}अब्रवीदृतुपर्णस्तं सान्त्वयन्कुरुनन्दन
त्वमेव यन्ता नान्योऽस्ति पृथिव्यामपि बाहुक

^{३.७०.१८}त्वत्कृते यातुमिच्छामि विदर्भान्हयकोविद
शरणं त्वां प्रपन्नोऽस्मि न विघ्नं कर्तुमर्हसि

^{३.७०.१९}कामं च ते करिष्यामि यन्मां वक्ष्यसि बाहुक
विदर्भान्यदि यात्वाद्य सूर्यं दर्शयितासि मे

^{३.७०.२०}अथाब्रवीद्बाहुकस्तं संख्यायेमं बिभीतकम्
ततो विदर्भान्यास्यामि कुरुष्वेदं वचो मम

^{३.७०.२१}अकाम इव तं राजा गणयस्वेत्युवाच ह
सोऽवतीर्य रथात्तूर्णं शातयामास तं द्रुमम्

^{३.७०.२२}ततः स विस्मयाविष्टो राजानमिदमब्रवीत्
गणयित्वा यथोक्तानि तावन्त्येव फलानि च

^{३.७०.२३}अत्यद्भुतमिदं राजन्दृष्टवानस्मि ते बलम्
श्रोतुमिच्छामि तां विद्यां यथैतज्ज्ञायते नृप

^{३.७०.२४}तमुवाच ततो राजा त्वरितो गमने तदा
विद्ध्यक्षहृदयज्ञं मां संख्याने च विशारदम्

^{३.७०.२५}बाहुकस्तमुवाचाथ देहि विद्यामिमां मम
मत्तोऽपि चाश्वहृदयं गृहाण पुरुषर्षभ

^{३.७०.२६}ऋतुपर्णस्ततो राजा बाहुकं कार्यगौरवात्
हयज्ञानस्य लोभाच्च तथेत्येवाब्रवीद्वचः

^{३.७०.२७}यथेष्टं त्वं गृहाणेदमक्षाणां हृदयं परम्
निक्षेपो मेऽश्वहृदयं त्वयि तिष्ठतु बाहुक
एवमुक्त्वा ददौ विद्यामृतुपर्णो नलाय वै

^{३.७०.२८}तस्याक्षहृदयज्ञस्य शरीरान्निःसृतः कलिः
कर्कोटकविषं तीक्ष्णं मुखात्सततमुद्वमन्

^{३.७०.२९}कलेस्तस्य तदार्तस्य शापाग्निः स विनिःसृतः
स तेन कर्शितो राजा दीर्घकालमनात्मवान्

^{३.७०.३०}ततो विषविमुक्तात्मा स्वरूपमकरोत्कलिः
तं शप्तुमैच्छत्कुपितो निषधाधिपतिर्नलः

^{३.७०.३१}तमुवाच कलिर्भीतो वेपमानः कृताञ्जलिः
कोपं संयच्छ नृपते कीर्तिं दास्यामि ते पराम्

^{३.७०.३२}इन्द्रसेनस्य जननी कुपिता माशपत्पुरा
यदा त्वया परित्यक्ता ततोऽहं भृशपीडितः

^{३.७०.३३}अवसं त्वयि राजेन्द्र सुदुःखमपराजित
विषेण नागराजस्य दह्यमानो दिवानिशम्

^{३.७०.३४}ये च त्वां मनुजा लोके कीर्तयिष्यन्त्यतन्द्रिताः
मत्प्रसूतं भयं तेषां न कदाचिद्भविष्यति

^{३.७०.३५}एवमुक्तो नलो राजा न्ययच्छत्कोपमात्मनः
ततो भीतः कलिः क्षिप्रं प्रविवेश बिभीतकम्
कलिस्त्वन्येन नादृश्यत्कथयन्नैषधेन वै

^{३.७०.३६}ततो गतज्वरो राजा नैषधः परवीरहा
संप्रनष्टे कलौ राजन्संख्यायाथ फलान्युत

^{३.७०.३७}मुदा परमया युक्तस्तेजसा च परेण ह
रथमारुह्य तेजस्वी प्रययौ जवनैर्हयैः
बिभीतकश्चाप्रशस्तः संवृत्तः कलिसंश्रयात्

^{३.७०.३८}हयोत्तमानुत्पततो द्विजानिव पुनः पुनः
नलः संचोदयामास प्रहृष्टेनान्तरात्मना

^{३.७०.३९}विदर्भाभिमुखो राजा प्रययौ स महामनाः
नले तु समतिक्रान्ते कलिरप्यगमद्गृहान्

^{३.७०.४०}ततो गतज्वरो राजा नलोऽभूत्पृथिवीपते
विमुक्तः कलिना राजन्रूपमात्रवियोजितः