^{४.१३.१}वैशंपायन उवाच

^{४.१३.२}वसमानेषु पार्थेषु मत्स्यस्य नगरे तदा
महारथेषु छन्नेषु मासा दश समत्ययुः

^{४.१३.३}याज्ञसेनी सुदेष्णां तु शुश्रूषन्ती विशां पते
अवसत्परिचारार्हा सुदुःखं जनमेजय

^{४.१३.४}तथा चरन्तीं पाञ्चालीं सुदेष्णाया निवेशने
सेनापतिर्विराटस्य ददर्श जलजाननाम्

^{४.१३.५}तां दृष्ट्वा देवगर्भाभां चरन्तीं देवतामिव
कीचकः कामयामास कामबाणप्रपीडितः

^{४.१३.६}स तु कामाग्निसंतप्तः सुदेष्णामभिगम्य वै
प्रहसन्निव सेनानीरिदं वचनमब्रवीत्

^{४.१३.७}नेयं पुरा जातु मयेह दृष्टा; राज्ञो विराटस्य निवेशने शुभा
रूपेण चोन्मादयतीव मां भृशं; गन्धेन जाता मदिरेव भामिनी

^{४.१३.८}का देवरूपा हृदयंगमा शुभे; आचक्ष्व मे का च कुतश्च शोभना
चित्तं हि निर्मथ्य करोति मां वशे; न चान्यदत्रौषधमद्य मे मतम्

^{४.१३.९}अहो तवेयं परिचारिका शुभा; प्रत्यग्ररूपा प्रतिभाति मामियम्
अयुक्तरूपं हि करोति कर्म ते; प्रशास्तु मां यच्च ममास्ति किंचन

^{४.१३.१०}प्रभूतनागाश्वरथं महाधनं; समृद्धियुक्तं बहुपानभोजनम्
मनोहरं काञ्चनचित्रभूषणं; गृहं महच्छोभयतामियं मम

^{४.१३.११}ततः सुदेष्णामनुमन्त्र्य कीचक;स्ततः समभ्येत्य नराधिपात्मजाम्
उवाच कृष्णामभिसान्त्वयंस्तदा; मृगेन्द्रकन्यामिव जम्बुको वने

^{४.१३.१२}इदं च रूपं प्रथमं च ते वयो; निरर्थकं केवलमद्य भामिनि
अधार्यमाणा स्रगिवोत्तमा यथा; न शोभसे सुन्दरि शोभना सती

^{४.१३.१३}त्यजामि दारान्मम ये पुरातना; भवन्तु दास्यस्तव चारुहासिनि
अहं च ते सुन्दरि दासवत्स्थितः; सदा भविष्ये वशगो वरानने

^{४.१३.१४}द्रौपद्युवाच

^{४.१३.१५}अप्रार्थनीयामिह मां सूतपुत्राभिमन्यसे
विहीनवर्णां सैरन्ध्रीं बीभत्सां केशकारिकाम्

^{४.१३.१६}परदारास्मि भद्रं ते न युक्तं त्वयि सांप्रतम्
दयिताः प्राणिनां दारा धर्मं समनुचिन्तय

^{४.१३.१७}परदारे न ते बुद्धिर्जातु कार्या कथंचन
विवर्जनं ह्यकार्याणामेतत्सत्पुरुषव्रतम्

^{४.१३.१८}मिथ्याभिगृध्नो हि नरः पापात्मा मोहमास्थितः
अयशः प्राप्नुयाद्घोरं सुमहत्प्राप्नुयाद्भयम्

^{४.१३.१९}मा सूतपुत्र हृष्यस्व माद्य त्यक्ष्यसि जीवितम्
दुर्लभामभिमन्वानो मां वीरैरभिरक्षिताम्

^{४.१३.२०}न चाप्यहं त्वया शक्या गन्धर्वाः पतयो मम
ते त्वां निहन्युः कुपिताः साध्वलं मा व्यनीनशः

^{४.१३.२१}अशक्यरूपैः पुरुषैरध्वानं गन्तुमिच्छसि
यथा निश्चेतनो बालः कूलस्थः कूलमुत्तरम्
तर्तुमिच्छति मन्दात्मा तथा त्वं कर्तुमिच्छसि

^{४.१३.२२}अन्तर्महीं वा यदि वोर्ध्वमुत्पतेः; समुद्रपारं यदि वा प्रधावसि
तथापि तेषां न विमोक्षमर्हसि; प्रमाथिनो देवसुता हि मे वराः

^{४.१३.२३}त्वं कालरात्रीमिव कश्चिदातुरः; किं मां दृढं प्रार्थयसेऽद्य कीचक
किं मातुरङ्के शयितो यथा शिशु;श्चन्द्रं जिघृक्षुरिव मन्यसे हि माम्