^{५.१५२.१}वैशंपायन उवाच

^{५.१५२.२}व्युषितायां रजन्यां तु राजा दुर्योधनस्ततः
व्यभजत्तान्यनीकानि दश चैकं च भारत

^{५.१५२.३}नरहस्तिरथाश्वानां सारं मध्यं च फल्गु च
सर्वेष्वेतेष्वनीकेषु संदिदेश महीपतिः

^{५.१५२.४}सानुकर्षाः सतूणीराः सवरूथाः सतोमराः
सोपासङ्गाः सशक्तीकाः सनिषङ्गाः सपोथिकाः

^{५.१५२.५}सध्वजाः सपताकाश्च सशरासनतोमराः
रज्जुभिश्च विचित्राभिः सपाशाः सपरिस्तराः

^{५.१५२.६}सकचग्रहविक्षेपाः सतैलगुडवालुकाः
साशीविषघटाः सर्वे ससर्जरसपांसवः

^{५.१५२.७}सघण्टाफलकाः सर्वे वासीवृक्षादनान्विताः
व्याघ्रचर्मपरीवारा वृताश्च द्वीपिचर्मभिः

^{५.१५२.८}सवस्तयः सशृङ्गाश्च सप्रासविविधायुधाः
सकुठाराः सकुद्दालाः सतैलक्षौमसर्पिषः

^{५.१५२.९}चित्रानीकाः सुवपुषो ज्वलिता इव पावकाः
तथा कवचिनः शूराः शस्त्रेषु कृतनिश्रमाः

^{५.१५२.१०}कुलीना हययोनिज्ञाः सारथ्ये विनिवेशिताः
बद्धारिष्टा बद्धकक्ष्या बद्धध्वजपताकिनः

^{५.१५२.११}चतुर्युजो रथाः सर्वे सर्वे शस्त्रसमायुताः
संहृष्टवाहनाः सर्वे सर्वे शतशरासनाः

^{५.१५२.१२}धुर्ययोर्हययोरेकस्तथान्यौ पार्ष्णिसारथी
तौ चापि रथिनां श्रेष्ठौ रथी च हयवित्तथा

^{५.१५२.१३}नगराणीव गुप्तानि दुरादेयानि शत्रुभिः
आसन्रथसहस्राणि हेममालीनि सर्वशः

^{५.१५२.१४}यथा रथास्तथा नागा बद्धकक्ष्याः स्वलंकृताः
बभूवुः सप्त पुरुषा रत्नवन्त इवाद्रयः

^{५.१५२.१५}द्वावङ्कुशधरौ तेषु द्वावुत्तमधनुर्धरौ
द्वौ वरासिधरौ राजन्नेकः शक्तिपताकधृक्

^{५.१५२.१६}गजैर्मत्तैः समाकीर्णं सवर्मायुधकोशकैः
तद्बभूव बलं राजन्कौरव्यस्य सहस्रशः

^{५.१५२.१७}विचित्रकवचामुक्तैः सपताकैः स्वलंकृतैः
सादिभिश्चोपसंपन्ना आसन्नयुतशो हयाः

^{५.१५२.१८}सुसंग्राहाः सुसंतोषा हेमभाण्डपरिच्छदाः
अनेकशतसाहस्रास्ते च सादिवशे स्थिताः

^{५.१५२.१९}नानारूपविकाराश्च नानाकवचशस्त्रिणः
पदातिनो नरास्तत्र बभूवुर्हेममालिनः

^{५.१५२.२०}रथस्यासन्दश गजा गजस्य दश वाजिनः
नरा दश हयस्यासन्पादरक्षाः समन्ततः

^{५.१५२.२१}रथस्य नागाः पञ्चाशन्नागस्यासञ्शतं हयाः
हयस्य पुरुषाः सप्त भिन्नसंधानकारिणः

^{५.१५२.२२}सेना पञ्चशतं नागा रथास्तावन्त एव च
दशसेना च पृतना पृतना दशवाहिनी

^{५.१५२.२३}वाहिनी पृतना सेना ध्वजिनी सादिनी चमूः
अक्षौहिणीति पर्यायैर्निरुक्ताथ वरूथिनी
एवं व्यूढान्यनीकानि कौरवेयेण धीमता

^{५.१५२.२४}अक्षौहिण्यो दशैका च संख्याताः सप्त चैव ह
अक्षौहिण्यस्तु सप्तैव पाण्डवानामभूद्बलम्
अक्षौहिण्यो दशैका च कौरवाणामभूद्बलम्

^{५.१५२.२५}नराणां पञ्चपञ्चाशदेषा पत्तिर्विधीयते
सेनामुखं च तिस्रस्ता गुल्म इत्यभिसंज्ञितः

^{५.१५२.२६}दश गुल्मा गणस्त्वासीद्गणास्त्वयुतशोऽभवन्
दुर्योधनस्य सेनासु योत्स्यमानाः प्रहारिणः

^{५.१५२.२७}तत्र दुर्योधनो राजा शूरान्बुद्धिमतो नरान्
प्रसमीक्ष्य महाबाहुश्चक्रे सेनापतींस्तदा

^{५.१५२.२८}पृथगक्षौहिणीनां च प्रणेतॄन्नरसत्तमान्
विधिपूर्वं समानीय पार्थिवानभ्यषेचयत्

^{५.१५२.२९}कृपं द्रोणं च शल्यं च सैन्धवं च महारथम्
सुदक्षिणं च काम्बोजं कृतवर्माणमेव च

^{५.१५२.३०}द्रोणपुत्रं च कर्णं च भूरिश्रवसमेव च
शकुनिं सौबलं चैव बाह्लीकं च महारथम्

^{५.१५२.३१}दिवसे दिवसे तेषां प्रतिवेलं च भारत
चक्रे स विविधाः संज्ञाः प्रत्यक्षं च पुनः पुनः

^{५.१५२.३२}तथा विनियताः सर्वे ये च तेषां पदानुगाः
बभूवुः सैनिका राजन्राज्ञः प्रियचिकीर्षवः