^{५.१६०.१}संजय उवाच

^{५.१६०.२}दुर्योधनस्य तद्वाक्यं निशम्य भरतर्षभः
नेत्राभ्यामतिताम्राभ्यां कैतव्यं समुदैक्षत

^{५.१६०.३}स केशवमभिप्रेक्ष्य गुडाकेशो महायशाः
अभ्यभाषत कैतव्यं प्रगृह्य विपुलं भुजम्

^{५.१६०.४}स्ववीर्यं यः समाश्रित्य समाह्वयति वै परान्
अभीतः पूरयञ्शक्तिं स वै पुरुष उच्यते

^{५.१६०.५}परवीर्यं समाश्रित्य यः समाह्वयते परान्
क्षत्रबन्धुरशक्तत्वाल्लोके स पुरुषाधमः

^{५.१६०.६}स त्वं परेषां वीर्येण मन्यसे वीर्यमात्मनः
स्वयं कापुरुषो मूढः परांश्च क्षेप्तुमिच्छसि

^{५.१६०.७}यस्त्वं वृद्धं सर्वराज्ञां हितबुद्धिं जितेन्द्रियम्
मरणाय महाबुद्धिं दीक्षयित्वा विकत्थसे

^{५.१६०.८}भावस्ते विदितोऽस्माभिर्दुर्बुद्धे कुलपांसन
न हनिष्यन्ति गङ्गेयं पाण्डवा घृणयेति च

^{५.१६०.९}यस्य वीर्यं समाश्रित्य धार्तराष्ट्र विकत्थसे
हन्तास्मि प्रथमं भीष्मं मिषतां सर्वधन्विनाम्

^{५.१६०.१०}कैतव्य गत्वा भरतान्समेत्य; सुयोधनं धार्तराष्ट्रं ब्रवीहि
तथेत्याह अर्जुनः सव्यसाची; निशाव्यपाये भविता विमर्दः

^{५.१६०.११}यद्वोऽब्रवीद्वाक्यमदीनसत्त्वो; मध्ये कुरूणां हर्षयन्सत्यसंधः
अहं हन्ता पाण्डवानामनीकं; शाल्वेयकांश्चेति ममैष भारः

^{५.१६०.१२}हन्यामहं द्रोणमृते हि लोकं; न ते भयं विद्यते पाण्डवेभ्यः
ततो हि ते लब्धतमं च राज्यं; क्षयं गताः पाण्डवाश्चेति भावः

^{५.१६०.१३}स दर्पपूर्णो न समीक्षसे त्व;मनर्थमात्मन्यपि वर्तमानम्
तस्मादहं ते प्रथमं समूहे; हन्ता समक्षं कुरुवृद्धमेव

^{५.१६०.१४}सूर्योदये युक्तसेनः प्रतीक्ष्य; ध्वजी रथी रक्ष च सत्यसंधम्
अहं हि वः पश्यतां द्वीपमेनं; रथाद्भीष्मं पातयितास्मि बाणैः

^{५.१६०.१५}श्वोभूते कत्थनावाक्यं विज्ञास्यति सुयोधनः
अर्दितं शरजालेन मया दृष्ट्वा पितामहम्

^{५.१६०.१६}यदुक्तश्च सभामध्ये पुरुषो ह्रस्वदर्शनः
क्रुद्धेन भीमसेनेन भ्राता दुःशासनस्तव

^{५.१६०.१७}अधर्मज्ञो नित्यवैरी पापबुद्धिर्नृशंसकृत्
सत्यां प्रतिज्ञां नचिराद्रक्ष्यसे तां सुयोधन

^{५.१६०.१८}अभिमानस्य दर्पस्य क्रोधपारुष्ययोस्तथा
नैष्ठुर्यस्यावलेपस्य आत्मसंभावनस्य च

^{५.१६०.१९}नृशंसतायास्तैक्ष्ण्यस्य धर्मविद्वेषणस्य च
अधर्मस्यातिवादस्य वृद्धातिक्रमणस्य च

^{५.१६०.२०}दर्शनस्य च वक्रस्य कृत्स्नस्यापनयस्य च
द्रक्ष्यसि त्वं फलं तीव्रमचिरेण सुयोधन

^{५.१६०.२१}वासुदेवद्वितीये हि मयि क्रुद्धे नराधिप
आशा ते जीविते मूढ राज्ये वा केन हेतुना

^{५.१६०.२२}शान्ते भीष्मे तथा द्रोणे सूतपुत्रे च पातिते
निराशो जीविते राज्ये पुत्रेषु च भविष्यसि

^{५.१६०.२३}भ्रातॄणां निधनं दृष्ट्वा पुत्राणां च सुयोधन
भीमसेनेन निहतो दुष्कृतानि स्मरिष्यसि

^{५.१६०.२४}न द्वितीयां प्रतिज्ञां हि प्रतिज्ञास्यति केशवः
सत्यं ब्रवीम्यहं ह्येतत्सर्वं सत्यं भविष्यति

^{५.१६०.२५}इत्युक्तः कैतवो राजंस्तद्वाक्यमुपधार्य च
अनुज्ञातो निववृते पुनरेव यथागतम्

^{५.१६०.२६}उपावृत्य तु पाण्डुभ्यः कैतव्यो धृतराष्ट्रजम्
गत्वा यथोक्तं तत्सर्वमुवाच कुरुसंसदि

^{५.१६०.२७}केशवार्जुनयोर्वाक्यं निशम्य भरतर्षभः
दुःशासनं च कर्णं च शकुनिं चाभ्यभाषत

^{५.१६०.२८}आज्ञापयत राज्ञश्च बलं मित्रबलं तथा
यथा प्रागुदयात्सर्वा युक्ता तिष्ठत्यनीकिनी

^{५.१६०.२९}ततः कर्णसमादिष्टा दूताः प्रत्वरिता रथैः
उष्ट्रवामीभिरप्यन्ये सदश्वैश्च महाजवैः

^{५.१६०.३०}तूर्णं परिययुः सेनां कृत्स्नां कर्णस्य शासनात्
आज्ञापयन्तो राज्ञस्तान्योगः प्रागुदयादिति