^{५.१६५.१}भीष्म उवाच

^{५.१६५.२}अचलो वृषकश्चैव भ्रातरौ सहितावुभौ
रथौ तव दुराधर्षौ शत्रून्विध्वंसयिष्यतः

^{५.१६५.३}बलवन्तौ नरव्याघ्रौ दृढक्रोधौ प्रहारिणौ
गान्धारमुख्यौ तरुणौ दर्शनीयौ महाबलौ

^{५.१६५.४}सखा ते दयितो नित्यं य एष रणकर्कशः
प्रोत्साहयति राजंस्त्वां विग्रहे पाण्डवैः सह

^{५.१६५.५}परुषः कत्थनो नीचः कर्णो वैकर्तनस्तव
मन्त्री नेता च बन्धुश्च मानी चात्यन्तमुच्छ्रितः

^{५.१६५.६}एष नैव रथः पूर्णो नाप्येवातिरथो नृप
वियुक्तः कवचेनैष सहजेन विचेतनः
कुण्डलाभ्यां च दिव्याभ्यां वियुक्तः सततं घृणी

^{५.१६५.७}अभिशापाच्च रामस्य ब्राह्मणस्य च भाषणात्
करणानां वियोगाच्च तेन मेऽर्धरथो मतः
नैष फल्गुनमासाद्य पुनर्जीवन्विमोक्ष्यते

^{५.१६५.८}संजय उवाच

^{५.१६५.९}ततोऽब्रवीन्महाबाहुर्द्रोणः शस्त्रभृतां वरः
एवमेतद्यथात्थ त्वं न मिथ्यास्तीति किंचन

^{५.१६५.१०}रणे रणेऽतिमानी च विमुखश्चैव दृश्यते
घृणी कर्णः प्रमादी च तेन मेऽर्धरथो मतः

^{५.१६५.११}एतच्छ्रुत्वा तु राधेयः क्रोधादुत्फुल्ललोचनः
उवाच भीष्मं राजेन्द्र तुदन्वाग्भिः प्रतोदवत्

^{५.१६५.१२}पितामह यथेष्टं मां वाक्शरैरुपकृन्तसि
अनागसं सदा द्वेषादेवमेव पदे पदे
मर्षयामि च तत्सर्वं दुर्योधनकृतेन वै

^{५.१६५.१३}त्वं तु मां मन्यसेऽशक्तं यथा कापुरुषं तथा
भवानर्धरथो मह्यं मतो नास्त्यत्र संशयः

^{५.१६५.१४}सर्वस्य जगतश्चैव गाङ्गेय न मृषा वदे
कुरूणामहितो नित्यं न च राजावबुध्यते

^{५.१६५.१५}को हि नाम समानेषु राजसूदात्तकर्मसु
तेजोवधमिमं कुर्याद्विभेदयिषुराहवे
यथा त्वं गुणनिर्देशादपराधं चिकीर्षसि

^{५.१६५.१६}न हायनैर्न पलितैर्न वित्तैर्न च बन्धुभिः
महारथत्वं संख्यातुं शक्यं क्षत्रस्य कौरव

^{५.१६५.१७}बलज्येष्ठं स्मृतं क्षत्रं मन्त्रज्येष्ठा द्विजातयः
धनज्येष्ठाः स्मृता वैश्याः शूद्रास्तु वयसाधिकाः

^{५.१६५.१८}यथेच्छकं स्वयंग्राहाद्रथानतिरथांस्तथा
कामद्वेषसमायुक्तो मोहात्प्रकुरुते भवान्

^{५.१६५.१९}दुर्योधन महाबाहो साधु सम्यगवेक्ष्यताम्
त्यज्यतां दुष्टभावोऽयं भीष्मः किल्बिषकृत्तव

^{५.१६५.२०}भिन्ना हि सेना नृपते दुःसंधेया भवत्युत
मौलापि पुरुषव्याघ्र किमु नाना समुत्थिता

^{५.१६५.२१}एषां द्वैधं समुत्पन्नं योधानां युधि भारत
तेजोवधो नः क्रियते प्रत्यक्षेण विशेषतः

^{५.१६५.२२}रथानां क्व च विज्ञानं क्व च भीष्मोऽल्पचेतनः
अहमावारयिष्यामि पाण्डवानामनीकिनीम्

^{५.१६५.२३}आसाद्य माममोघेषुं गमिष्यन्ति दिशो दश
पाण्डवाः सहपञ्चालाः शार्दूलं वृषभा इव

^{५.१६५.२४}क्व च युद्धविमर्दो वा मन्त्राः सुव्याहृतानि वा
क्व च भीष्मो गतवया मन्दात्मा कालमोहितः

^{५.१६५.२५}स्पर्धते हि सदा नित्यं सर्वेण जगता सह
न चान्यं पुरुषं कंचिन्मन्यते मोघदर्शनः

^{५.१६५.२६}श्रोतव्यं खलु वृद्धानामिति शास्त्रनिदर्शनम्
न त्वेवाप्यतिवृद्धानां पुनर्बाला हि ते मताः

^{५.१६५.२७}अहमेको हनिष्यामि पाण्डवान्नात्र संशयः
सुयुद्धे राजशार्दूल यशो भीष्मं गमिष्यति

^{५.१६५.२८}कृतः सेनापतिस्त्वेष त्वया भीष्मो नराधिप
सेनापतिं गुणो गन्ता न तु योधान्कथंचन

^{५.१६५.२९}नाहं जीवति गाङ्गेये योत्स्ये राजन्कथंचन
हते तु भीष्मे योधास्मि सर्वैरेव महारथैः