^{६.७१.१}संजय उवाच

^{६.७१.२}विहृत्य च ततो राजन्सहिताः कुरुपाण्डवाः
व्यतीतायां तु शर्वर्यां पुनर्युद्धाय निर्ययुः

^{६.७१.३}तत्र शब्दो महानासीत्तव तेषां च भारत
युज्यतां रथमुख्यानां कल्प्यतां चैव दन्तिनाम्

^{६.७१.४}संनह्यतां पदातीनां हयानां चैव भारत
शङ्खदुन्दुभिनादश्च तुमुलः सर्वतोऽभवत्

^{६.७१.५}ततो युधिष्ठिरो राजा धृष्टद्युम्नमभाषत
व्यूहं व्यूह महाबाहो मकरं शत्रुतापनम्

^{६.७१.६}एवमुक्तस्तु पार्थेन धृष्टद्युम्नो महारथः
व्यादिदेश महाराज रथिनो रथिनां वरः

^{६.७१.७}शिरोऽभूद्द्रुपदस्तस्य पाण्डवश्च धनंजयः
चक्षुषी सहदेवश्च नकुलश्च महारथः
तुण्डमासीन्महाराज भीमसेनो महाबलः

^{६.७१.८}सौभद्रो द्रौपदेयाश्च राक्षसश्च घटोत्कचः
सात्यकिर्धर्मराजश्च व्यूहग्रीवां समास्थिताः

^{६.७१.९}पृष्ठमासीन्महाराज विराटो वाहिनीपतिः
धृष्टद्युम्नेन सहितो महत्या सेनया वृतः

^{६.७१.१०}केकया भ्रातरः पञ्च वामं पार्श्वं समाश्रिताः
धृष्टकेतुर्नरव्याघ्रः करकर्षश्च वीर्यवान्
दक्षिणं पक्षमाश्रित्य स्थिता व्यूहस्य रक्षणे

^{६.७१.११}पादयोस्तु महाराज स्थितः श्रीमान्महारथः
कुन्तिभोजः शतानीको महत्या सेनया वृतः

^{६.७१.१२}शिखण्डी तु महेष्वासः सोमकैः संवृतो बली
इरावांश्च ततः पुच्छे मकरस्य व्यवस्थितौ

^{६.७१.१३}एवमेतन्महाव्यूहं व्यूह्य भारत पाण्डवाः
सूर्योदये महाराज पुनर्युद्धाय दंशिताः

^{६.७१.१४}कौरवानभ्ययुस्तूर्णं हस्त्यश्वरथपत्तिभिः
समुच्छ्रितैर्ध्वजैश्चित्रैः शस्त्रैश्च विमलैः शितैः

^{६.७१.१५}व्यूहं दृष्ट्वा तु तत्सैन्यं पिता देवव्रतस्तव
क्रौञ्चेन महता राजन्प्रत्यव्यूहत वाहिनीम्

^{६.७१.१६}तस्य तुण्डे महेष्वासो भारद्वाजो व्यरोचत
अश्वत्थामा कृपश्चैव चक्षुरास्तां नरेश्वर

^{६.७१.१७}कृतवर्मा तु सहितः काम्बोजारट्टबाह्लिकैः
शिरस्यासीन्नरश्रेष्ठः श्रेष्ठः सर्वधनुष्मताम्

^{६.७१.१८}ग्रीवायां शूरसेनस्तु तव पुत्रश्च मारिष
दुर्योधनो महाराज राजभिर्बहुभिर्वृतः

^{६.७१.१९}प्राग्ज्योतिषस्तु सहितः मद्रसौवीरकेकयैः
उरस्यभून्नरश्रेष्ठ महत्या सेनया वृतः

^{६.७१.२०}स्वसेनया च सहितः सुशर्मा प्रस्थलाधिपः
वामं पक्षं समाश्रित्य दंशितः समवस्थितः

^{६.७१.२१}तुषारा यवनाश्चैव शकाश्च सह चूचुपैः
दक्षिणं पक्षमाश्रित्य स्थिता व्यूहस्य भारत

^{६.७१.२२}श्रुतायुश्च शतायुश्च सौमदत्तिश्च मारिष
व्यूहस्य जघने तस्थू रक्षमाणाः परस्परम्

^{६.७१.२३}ततो युद्धाय संजग्मुः पाण्डवाः कौरवैः सह
सूर्योदये महाराज ततो युद्धमभून्महत्

^{६.७१.२४}प्रतीयू रथिनो नागान्नागाश्च रथिनो ययुः
हयारोहा हयारोहान्रथिनश्चापि सादिनः

^{६.७१.२५}सारथिं च रथी राजन्कुञ्जरांश्च महारणे
हस्त्यारोहा रथारोहान्रथिनश्चापि सादिनः

^{६.७१.२६}रथिनः पत्तिभिः सार्धं सादिनश्चापि पत्तिभिः
अन्योन्यं समरे राजन्प्रत्यधावन्नमर्षिताः

^{६.७१.२७}भीमसेनार्जुनयमैर्गुप्ता चान्यैर्महारथैः
शुशुभे पाण्डवी सेना नक्षत्रैरिव शर्वरी

^{६.७१.२८}तथा भीष्मकृपद्रोणशल्यदुर्योधनादिभिः
तवापि विबभौ सेना ग्रहैर्द्यौरिव संवृता

^{६.७१.२९}भीमसेनस्तु कौन्तेयो द्रोणं दृष्ट्वा पराक्रमी
अभ्ययाज्जवनैरश्वैर्भारद्वाजस्य वाहिनीम्

^{६.७१.३०}द्रोणस्तु समरे क्रुद्धो भीमं नवभिरायसैः
विव्याध समरे राजन्मर्माण्युद्दिश्य वीर्यवान्

^{६.७१.३१}दृढाहतस्ततो भीमो भारद्वाजस्य संयुगे
सारथिं प्रेषयामास यमस्य सदनं प्रति

^{६.७१.३२}स संगृह्य स्वयं वाहान्भारद्वाजः प्रतापवान्
व्यधमत्पाण्डवीं सेनां तूलराशिमिवानलः

^{६.७१.३३}ते वध्यमाना द्रोणेन भीष्मेण च नरोत्तम
सृञ्जयाः केकयैः सार्धं पलायनपराभवन्

^{६.७१.३४}तथैव तावकं सैन्यं भीमार्जुनपरिक्षतम्
मुह्यते तत्र तत्रैव समदेव वराङ्गना

^{६.७१.३५}अभिद्येतां ततो व्यूहौ तस्मिन्वीरवरक्षये
आसीद्व्यतिकरो घोरस्तव तेषां च भारत

^{६.७१.३६}तदद्भुतमपश्याम तावकानां परैः सह
एकायनगताः सर्वे यदयुध्यन्त भारत

^{६.७१.३७}प्रतिसंवार्य चास्त्राणि तेऽन्योन्यस्य विशां पते
युयुधुः पाण्डवाश्चैव कौरवाश्च महारथाः