^{७.१३७.१}संजय उवाच

^{७.१३७.२}सोमदत्तं तु संप्रेक्ष्य विधुन्वानं महद्धनुः
सात्यकिः प्राह यन्तारं सोमदत्ताय मां वह

^{७.१३७.३}न ह्यहत्वा रणे शत्रुं बाह्लीकं कौरवाधमम्
निवर्तिष्ये रणात्सूत सत्यमेतद्वचो मम

^{७.१३७.४}ततः संप्रेषयद्यन्ता सैन्धवांस्तान्महाजवान्
तुरङ्गमाञ्शङ्खवर्णान्सर्वशब्दातिगान्रणे

^{७.१३७.५}तेऽवहन्युयुधानं तु मनोमारुतरंहसः
यथेन्द्रं हरयो राजन्पुरा दैत्यवधोद्यतम्

^{७.१३७.६}तमापतन्तं संप्रेक्ष्य सात्वतं रभसं रणे
सोमदत्तो महाबाहुरसंभ्रान्तोऽभ्यवर्तत

^{७.१३७.७}विमुञ्चञ्शरवर्षाणि पर्जन्य इव वृष्टिमान्
छादयामास शैनेयं जलदो भास्करं यथा

^{७.१३७.८}असंभ्रान्तश्च समरे सात्यकिः कुरुपुंगवम्
छादयामास बाणौघैः समन्ताद्भरतर्षभ

^{७.१३७.९}सोमदत्तस्तु तं षष्ट्या विव्याधोरसि माधवम्
सात्यकिश्चापि तं राजन्नविध्यत्सायकैः शितैः

^{७.१३७.१०}तावन्योन्यं शरैः कृत्तौ व्यराजेतां नरर्षभौ
सुपुष्पौ पुष्पसमये पुष्पिताविव किंशुकौ

^{७.१३७.११}रुधिरोक्षितसर्वाङ्गौ कुरुवृष्णियशस्करौ
परस्परमवेक्षेतां दहन्ताविव लोचनैः

^{७.१३७.१२}रथमण्डलमार्गेषु चरन्तावरिमर्दनौ
घोररूपौ हि तावास्तां वृष्टिमन्ताविवाम्बुदौ

^{७.१३७.१३}शरसंभिन्नगात्रौ तौ सर्वतः शकलीकृतौ
श्वाविधाविव राजेन्द्र व्यदृश्येतां शरक्षतौ

^{७.१३७.१४}सुवर्णपुङ्खैरिषुभिराचितौ तौ व्यरोचताम्
खद्योतैरावृतौ राजन्प्रावृषीव वनस्पती

^{७.१३७.१५}संप्रदीपितसर्वाङ्गौ सायकैस्तौ महारथौ
अदृश्येतां रणे क्रुद्धावुल्काभिरिव कुञ्जरौ

^{७.१३७.१६}ततो युधि महाराज सोमदत्तो महारथः
अर्धचन्द्रेण चिच्छेद माधवस्य महद्धनुः

^{७.१३७.१७}अथैनं पञ्चविंशत्या सायकानां समार्पयत्
त्वरमाणस्त्वराकाले पुनश्च दशभिः शरैः

^{७.१३७.१८}अथान्यद्धनुरादाय सात्यकिर्वेगवत्तरम्
पञ्चभिः सायकैस्तूर्णं सोमदत्तमविध्यत

^{७.१३७.१९}ततोऽपरेण भल्लेन ध्वजं चिच्छेद काञ्चनम्
बाह्लीकस्य रणे राजन्सात्यकिः प्रहसन्निव

^{७.१३७.२०}सोमदत्तस्त्वसंभ्रान्तो दृष्ट्वा केतुं निपातितम्
शैनेयं पञ्चविंशत्या सायकानां समाचिनोत्

^{७.१३७.२१}सात्वतोऽपि रणे क्रुद्धः सोमदत्तस्य धन्विनः
धनुश्चिच्छेद समरे क्षुरप्रेण शितेन ह

^{७.१३७.२२}अथैनं रुक्मपुङ्खानां शतेन नतपर्वणाम्
आचिनोद्बहुधा राजन्भग्नदंष्ट्रमिव द्विपम्

^{७.१३७.२३}अथान्यद्धनुरादाय सोमदत्तो महारथः
सात्यकिं छादयामास शरवृष्ट्या महाबलः

^{७.१३७.२४}सोमदत्तं तु संक्रुद्धो रणे विव्याध सात्यकिः
सात्यकिं चेषुजालेन सोमदत्तो अपीडयत्

^{७.१३७.२५}दशभिः सात्वतस्यार्थे भीमोऽहन्बाह्लिकात्मजम्
सोमदत्तोऽप्यसंभ्रान्तः शैनेयमवधीच्छरैः

^{७.१३७.२६}ततस्तु सात्वतस्यार्थे भैमसेनिर्नवं दृढम्
मुमोच परिघं घोरं सोमदत्तस्य वक्षसि

^{७.१३७.२७}तमापतन्तं वेगेन परिघं घोरदर्शनम्
द्विधा चिच्छेद समरे प्रहसन्निव कौरवः

^{७.१३७.२८}स पपात द्विधा छिन्न आयसः परिघो महान्
महीधरस्येव महच्छिखरं वज्रदारितम्

^{७.१३७.२९}ततस्तु सात्यकी राजन्सोमदत्तस्य संयुगे
धनुश्चिच्छेद भल्लेन हस्तावापं च पञ्चभिः

^{७.१३७.३०}चतुर्भिस्तु शरैस्तूर्णं चतुरस्तुरगोत्तमान्
समीपं प्रेषयामास प्रेतराजस्य भारत

^{७.१३७.३१}सारथेश्च शिरः कायाद्भल्लेन नतपर्वणा
जहार रथशार्दूलः प्रहसञ्शिनिपुंगवः

^{७.१३७.३२}ततः शरं महाघोरं ज्वलन्तमिव पावकम्
मुमोच सात्वतो राजन्स्वर्णपुङ्खं शिलाशितम्

^{७.१३७.३३}स विमुक्तो बलवता शैनेयेन शरोत्तमः
घोरस्तस्योरसि विभो निपपाताशु भारत

^{७.१३७.३४}सोऽतिविद्धो बलवता सात्वतेन महारथः
सोमदत्तो महाबाहुर्निपपात ममार च

^{७.१३७.३५}तं दृष्ट्वा निहतं तत्र सोमदत्तं महारथाः
महता शरवर्षेण युयुधानमुपाद्रवन्

^{७.१३७.३६}छाद्यमानं शरैर्दृष्ट्वा युयुधानं युधिष्ठिरः
महत्या सेनया सार्धं द्रोणानीकमुपाद्रवत्

^{७.१३७.३७}ततो युधिष्ठिरः क्रुद्धस्तावकानां महाबलम्
शरैर्विद्रावयामास भारद्वाजस्य पश्यतः

^{७.१३७.३८}सैन्यानि द्रावयन्तं तु द्रोणो दृष्ट्वा युधिष्ठिरम्
अभिदुद्राव वेगेन क्रोधसंरक्तलोचनः

^{७.१३७.३९}ततः सुनिशितैर्बाणैः पार्थं विव्याध सप्तभिः
सोऽतिविद्धो महाबाहुः सृक्किणी परिसंलिहन्
युधिष्ठिरस्य चिच्छेद ध्वजं कार्मुकमेव च

^{७.१३७.४०}स छिन्नधन्वा त्वरितस्त्वराकाले नृपोत्तमः
अन्यदादत्त वेगेन कार्मुकं समरे दृढम्

^{७.१३७.४१}ततः शरसहस्रेण द्रोणं विव्याध पार्थिवः
साश्वसूतध्वजरथं तदद्भुतमिवाभवत्

^{७.१३७.४२}ततो मुहूर्तं व्यथितः शरघातप्रपीडितः
निषसाद रथोपस्थे द्रोणो भरतसत्तम

^{७.१३७.४३}प्रतिलभ्य ततः संज्ञां मुहूर्ताद्द्विजसत्तमः
क्रोधेन महताविष्टो वायव्यास्त्रमवासृजत्

^{७.१३७.४४}असंभ्रान्तस्ततः पार्थो धनुराकृष्य वीर्यवान्
तदस्त्रमस्त्रेण रणे स्तम्भयामास भारत

^{७.१३७.४५}ततोऽब्रवीद्वासुदेवः कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम्
युधिष्ठिर महाबाहो यत्त्वा वक्ष्यामि तच्छृणु

^{७.१३७.४६}उपारमस्व युद्धाय द्रोणाद्भरतसत्तम
गृध्यते हि सदा द्रोणो ग्रहणे तव संयुगे

^{७.१३७.४७}नानुरूपमहं मन्ये युद्धमस्य त्वया सह
योऽस्य सृष्टो विनाशाय स एनं श्वो हनिष्यति

^{७.१३७.४८}परिवर्ज्य गुरुं याहि यत्र राजा सुयोधनः
भीमश्च रथशार्दूलो युध्यते कौरवैः सह

^{७.१३७.४९}वासुदेववचः श्रुत्वा धर्मराजो युधिष्ठिरः
मुहूर्तं चिन्तयित्वा तु ततो दारुणमाहवम्

^{७.१३७.५०}प्रायाद्द्रुतममित्रघ्नो यत्र भीमो व्यवस्थितः
विनिघ्नंस्तावकान्योधान्व्यादितास्य इवान्तकः

^{७.१३७.५१}रथघोषेण महता नादयन्वसुधातलम्
पर्जन्य इव घर्मान्ते नादयन्वै दिशो दश

^{७.१३७.५२}भीमस्य निघ्नतः शत्रून्पार्ष्णिं जग्राह पाण्डवः
द्रोणोऽपि पाण्डुपाञ्चालान्व्यधमद्रजनीमुखे