^{७.१४.१}धृतराष्ट्र उवाच

^{७.१४.२}बहूनि सुविचित्राणि द्वंद्वयुद्धानि संजय
त्वयोक्तानि निशम्याहं स्पृहयामि सचक्षुषाम्

^{७.१४.३}आश्चर्यभूतं लोकेषु कथयिष्यन्ति मानवाः
कुरूणां पाण्डवानां च युद्धं देवासुरोपमम्

^{७.१४.४}न हि मे तृप्तिरस्तीह शृण्वतो युद्धमुत्तमम्
तस्मादार्तायनेर्युद्धं सौभद्रस्य च शंस मे

^{७.१४.५}संजय उवाच

^{७.१४.६}सादितं प्रेक्ष्य यन्तारं शल्यः सर्वायषीं गदाम्
समुत्क्षिप्य नदन्क्रुद्धः प्रचस्कन्द रथोत्तमात्

^{७.१४.७}तं दीप्तमिव कालाग्निं दण्डहस्तमिवान्तकम्
जवेनाभ्यपतद्भीमः प्रगृह्य महतीं गदाम्

^{७.१४.८}सौभद्रोऽप्यशनिप्रख्यां प्रगृह्य महतीं गदाम्
एह्येहीत्यब्रवीच्छल्यं यत्नाद्भीमेन वारितः

^{७.१४.९}वारयित्वा तु सौभद्रं भीमसेनः प्रतापवान्
शल्यमासाद्य समरे तस्थौ गिरिरिवाचलः

^{७.१४.१०}तथैव मद्रराजोऽपि भीमं दृष्ट्वा महाबलम्
ससाराभिमुखस्तूर्णं शार्दूल इव कुञ्जरम्

^{७.१४.११}ततस्तूर्यनिनादाश्च शङ्खानां च सहस्रशः
सिंहनादाश्च संजज्ञुर्भेरीणां च महास्वनाः

^{७.१४.१२}पश्यतां शतशो ह्यासीदन्योन्यसमचेतसाम्
पाण्डवानां कुरूणां च साधु साध्विति निस्वनः

^{७.१४.१३}न हि मद्राधिपादन्यः सर्वराजसु भारत
सोढुमुत्सहते वेगं भीमसेनस्य संयुगे

^{७.१४.१४}तथा मद्राधिपस्यापि गदावेगं महात्मनः
सोढुमुत्सहते लोके कोऽन्यो युधि वृकोदरात्

^{७.१४.१५}पट्टैर्जाम्बूनदैर्बद्धा बभूव जनहर्षिणी
प्रजज्वाल तथाविद्धा भीमेन महती गदा

^{७.१४.१६}तथैव चरतो मार्गान्मण्डलानि च भागशः
महाविद्युत्प्रतीकाशा शल्यस्य शुशुभे गदा

^{७.१४.१७}तौ वृषाविव नर्दन्तौ मण्डलानि विचेरतुः
आवर्जितगदाशृङ्गावुभौ शल्यवृकोदरौ

^{७.१४.१८}मण्डलावर्तमार्गेषु गदाविहरणेषु च
निर्विशेषमभूद्युद्धं तयोः पुरुषसिंहयोः

^{७.१४.१९}ताडिता भीमसेनेन शल्यस्य महती गदा
साग्निज्वाला महारौद्रा गदाचूर्णमशीर्यत

^{७.१४.२०}तथैव भीमसेनस्य द्विषताभिहता गदा
वर्षाप्रदोषे खद्योतैर्वृतो वृक्ष इवाबभौ

^{७.१४.२१}गदा क्षिप्ता तु समरे मद्रराजेन भारत
व्योम संदीपयाना सा ससृजे पावकं बहु

^{७.१४.२२}तथैव भीमसेनेन द्विषते प्रेषिता गदा
तापयामास तत्सैन्यं महोल्का पतती यथा

^{७.१४.२३}ते चैवोभे गदे श्रेष्ठे समासाद्य परस्परम्
श्वसन्त्यौ नागकन्येव ससृजाते विभावसुम्

^{७.१४.२४}नखैरिव महाव्याघ्रौ दन्तैरिव महागजौ
तौ विचेरतुरासाद्य गदाभ्यां च परस्परम्

^{७.१४.२५}ततो गदाग्राभिहतौ क्षणेन रुधिरोक्षितौ
ददृशाते महात्मानौ पुष्पिताविव किंशुकौ

^{७.१४.२६}शुश्रुवे दिक्षु सर्वासु तयोः पुरुषसिंहयोः
गदाभिघातसंह्रादः शक्राशनिरवोपमः

^{७.१४.२७}गदया मद्रराजेन सव्यदक्षिणमाहतः
नाकम्पत तदा भीमो भिद्यमान इवाचलः

^{७.१४.२८}तथा भीमगदावेगैस्ताड्यमानो महाबलः
धैर्यान्मद्राधिपस्तस्थौ वज्रैर्गिरिरिवाहतः

^{७.१४.२९}आपेततुर्महावेगौ समुच्छ्रितमहागदौ
पुनरन्तरमार्गस्थौ मण्डलानि विचेरतुः

^{७.१४.३०}अथाप्लुत्य पदान्यष्टौ संनिपत्य गजाविव
सहसा लोहदण्डाभ्यामन्योन्यमभिजघ्नतुः

^{७.१४.३१}तौ परस्परवेगाच्च गदाभ्यां च भृशाहतौ
युगपत्पेततुर्वीरौ क्षिताविन्द्रध्वजाविव

^{७.१४.३२}ततो विह्वलमानं तं निःश्वसन्तं पुनः पुनः
शल्यमभ्यपतत्तूर्णं कृतवर्मा महारथः

^{७.१४.३३}दृष्ट्वा चैनं महाराज गदयाभिनिपीडितम्
विचेष्टन्तं यथा नागं मूर्छयाभिपरिप्लुतम्

^{७.१४.३४}ततः सगदमारोप्य मद्राणामधिपं रथम्
अपोवाह रणात्तूर्णं कृतवर्मा महारथः

^{७.१४.३५}क्षीबवद्विह्वलो वीरो निमेषात्पुनरुत्थितः
भीमोऽपि सुमहाबाहुर्गदापाणिरदृश्यत

^{७.१४.३६}ततो मद्राधिपं दृष्ट्वा तव पुत्राः पराङ्मुखम्
सनागरथपत्त्यश्वाः समकम्पन्त मारिष

^{७.१४.३७}ते पाण्डवैरर्द्यमानास्तावका जितकाशिभिः
भीता दिशोऽन्वपद्यन्त वातनुन्ना घना इव

^{७.१४.३८}निर्जित्य धार्तराष्ट्रांस्तु पाण्डवेया महारथाः
व्यरोचन्त रणे राजन्दीप्यमाना यशस्विनः

^{७.१४.३९}सिंहनादान्भृशं चक्रुः शङ्खान्दध्मुश्च हर्षिताः
भेरीश्च वादयामासुर्मृदङ्गांश्चानकैः सह