^{८.१५.१}धृतराष्ट्र उवाच

^{८.१५.२}प्रोक्तस्त्वया पूर्वमेव प्रवीरो लोकविश्रुतः
न त्वस्य कर्म संग्रामे त्वया संजय कीर्तितम्

^{८.१५.३}तस्य विस्तरतो ब्रूहि प्रवीरस्याद्य विक्रमम्
शिक्षां प्रभावं वीर्यं च प्रमाणं दर्पमेव च

^{८.१५.४}संजय उवाच

^{८.१५.५}द्रोणभीष्मकृपद्रौणिकर्णार्जुनजनार्दनान्
समाप्तविद्यान्धनुषि श्रेष्ठान्यान्मन्यसे युधि

^{८.१५.६}तुल्यता कर्णभीष्माभ्यामात्मनो येन दृश्यते
वासुदेवार्जुनाभ्यां च न्यूनतां नात्मनीच्छति

^{८.१५.७}स पाण्ड्यो नृपतिश्रेष्ठः सर्वशस्त्रभृतां वरः
कर्णस्यानीकमवधीत्परिभूत इवान्तकः

^{८.१५.८}तदुदीर्णरथाश्वं च पत्तिप्रवरकुञ्जरम्
कुलालचक्रवद्भ्रान्तं पाण्ड्येनाधिष्ठितं बलम्

^{८.१५.९}व्यश्वसूतध्वजरथान्विप्रविद्धायुधान्रिपून्
सम्यगस्तैः शरैः पाण्ड्यो वायुर्मेघानिवाक्षिपत्

^{८.१५.१०}द्विरदान्प्रहतप्रोथान्विपताकध्वजायुधान्
सपादरक्षानवधीद्वज्रेणारीनिवारिहा

^{८.१५.११}सशक्तिप्रासतूणीरानश्वारोहान्हयानपि
पुलिन्दखशबाह्लीकान्निषादान्ध्रकतङ्गणान्

^{८.१५.१२}दाक्षिणात्यांश्च भोजांश्च क्रूरान्संग्रामकर्कशान्
विशस्त्रकवचान्बाणैः कृत्वा पाण्ड्योऽकरोद्व्यसून्

^{८.१५.१३}चतुरङ्गं बलं बाणैर्निघ्नन्तं पाण्ड्यमाहवे
दृष्ट्वा द्रौणिरसंभ्रान्तमसंभ्रान्ततरोऽभ्ययात्

^{८.१५.१४}आभाष्य चैनं मधुरमभि नृत्यन्नभीतवत्
प्राह प्रहरतां श्रेष्ठः स्मितपूर्वं समाह्वयन्

^{८.१५.१५}राजन्कमलपत्राक्ष प्रधानायुधवाहन
वज्रसंहननप्रख्य प्रधानबलपौरुष

^{८.१५.१६}मुष्टिश्लिष्टायुधाभ्यां च व्यायताभ्यां महद्धनुः
दोर्भ्यां विस्फारयन्भासि महाजलदवद्भृशम्

^{८.१५.१७}शरवर्षैर्महावेगैरमित्रानभिवर्षतः
मदन्यं नानुपश्यामि प्रतिवीरं तवाहवे

^{८.१५.१८}रथद्विरदपत्त्यश्वानेकः प्रमथसे बहून्
मृगसंघानिवारण्ये विभीर्भीमबलो हरिः

^{८.१५.१९}महता रथघोषेण दिवं भूमिं च नादयन्
वर्षान्ते सस्यहा पीथो भाभिरापूरयन्निव

^{८.१५.२०}संस्पृशानः शरांस्तीक्ष्णांस्तूणादाशीविषोपमान्
मयैवैकेन युध्यस्व त्र्यम्बकेणान्धको यथा

^{८.१५.२१}एवमुक्तस्तथेत्युक्त्वा प्रहरेति च ताडितः
कर्णिना द्रोणतनयं विव्याध मलयध्वजः

^{८.१५.२२}मर्मभेदिभिरत्युग्रैर्बाणैरग्निशिखोपमैः
स्मयन्नभ्यहनद्द्रौणिः पाण्ड्यमाचार्यसत्तमः

^{८.१५.२३}ततो नवापरांस्तीक्ष्णान्नाराचान्कङ्कवाससः
गत्या दशम्या संयुक्तानश्वत्थामा व्यवासृजत्

^{८.१५.२४}तेषां पञ्चाच्छिनत्पाण्ड्यः पञ्चभिर्निशितैः शरैः
चत्वारोऽभ्याहनन्वाहानाशु ते व्यसवोऽभवन्

^{८.१५.२५}अथ द्रोणसुतस्येषूंस्तांश्छित्त्वा निशितैः शरैः
धनुर्ज्यां विततां पाण्ड्यश्चिच्छेदादित्यवर्चसः

^{८.१५.२६}विज्यं धनुरथाधिज्यं कृत्वा द्रौणिरमित्रहा
ततः शरसहस्राणि प्रेषयामास पाण्ड्यतः
इषुसंबाधमाकाशमकरोद्दिश एव च

^{८.१५.२७}ततस्तानस्यतः सर्वान्द्रौणेर्बाणान्महात्मनः
जानानोऽप्यक्षयान्पाण्ड्योऽशातयत्पुरुषर्षभः

^{८.१५.२८}प्रहितांस्तान्प्रयत्नेन छित्त्वा द्रौणेरिषूनरिः
चक्ररक्षौ ततस्तस्य प्राणुदन्निशितैः शरैः

^{८.१५.२९}अथारेर्लाघवं दृष्ट्वा मण्डलीकृतकार्मुकः
प्रास्यद्द्रोणसुतो बाणान्वृष्टिं पूषानुजो यथा

^{८.१५.३०}अष्टावष्टगवान्यूहुः शकटानि यदायुधम्
अह्नस्तदष्टभागेन द्रौणिश्चिक्षेप मारिष

^{८.१५.३१}तमन्तकमिव क्रुद्धमन्तकालान्तकोपमम्
ये ये ददृशिरे तत्र विसंज्ञाः प्रायशोऽभवन्

^{८.१५.३२}पर्जन्य इव घर्मान्ते वृष्ट्या साद्रिद्रुमां महीम्
आचार्यपुत्रस्तां सेनां बाणवृष्ट्याभ्यवीवृषत्

^{८.१५.३३}द्रौणिपर्जन्यमुक्तां तां बाणवृष्टिं सुदुःसहाम्
वायव्यास्त्रेण स क्षिप्रं रुद्ध्वा पाण्ड्यानिलोऽनदत्

^{८.१५.३४}तस्य नानदतः केतुं चन्दनागुरुभूषितम्
मलयप्रतिमं द्रौणिश्छित्त्वाश्वांश्चतुरोऽहनत्

^{८.१५.३५}सूतमेकेषुणा हत्वा महाजलदनिस्वनम्
धनुश्छित्त्वार्धचन्द्रेण व्यधमत्तिलशो रथम्

^{८.१५.३६}अस्त्रैरस्त्राणि संवार्य छित्त्वा सर्वायुधानि च
प्राप्तमप्यहितं द्रौणिर्न जघान रणेप्सया

^{८.१५.३७}हतेश्वरो दन्तिवरः सुकल्पित;स्त्वराभिसृष्टः प्रतिशर्मगो बली
तमध्यतिष्ठन्मलयेश्वरो महा;न्यथाद्रिशृङ्गं हरिरुन्नदंस्तथा

^{८.१५.३८}स तोमरं भास्कररश्मिसंनिभं; बलास्त्रसर्गोत्तमयत्नमन्युभिः
ससर्ज शीघ्रं प्रतिपीडयन्गजं; गुरोः सुतायाद्रिपतीश्वरो नदन्

^{८.१५.३९}मणिप्रतानोत्तमवज्रहाटकै;रलंकृतं चांशुकमाल्यमौक्तिकैः
हतोऽस्यसावित्यसकृन्मुदा नद;न्पराभिनद्द्रौणिवराङ्गभूषणम्

^{८.१५.४०}तदर्कचन्द्रग्रहपावकत्विषं; भृशाभिघातात्पतितं विचूर्णितम्
महेन्द्रवज्राभिहतं महावनं; यथाद्रिशृङ्गं धरणीतले तथा

^{८.१५.४१}ततः प्रजज्वाल परेण मन्युना; पदाहतो नागपतिर्यथा तथा
समादधे चान्तकदण्डसंनिभा;निषूनमित्रान्तकरांश्चतुर्दश

^{८.१५.४२}द्विपस्य पादाग्रकरान्स पञ्चभि;र्नृपस्य बाहू च शिरोऽथ च त्रिभिः
जघान षड्भिः षडृतूत्तमत्विषः; स पाण्ड्यराजानुचरान्महारथान्

^{८.१५.४३}सुदीर्घवृत्तौ वरचन्दनोक्षितौ; सुवर्णमुक्तामणिवज्रभूषितौ
भुजौ धरायां पतितौ नृपस्य तौ; विवेष्टतुस्तार्क्ष्यहताविवोरगौ

^{८.१५.४४}शिरश्च तत्पूर्णशशिप्रभाननं; सरोषताम्रायतनेत्रमुन्नसम्
क्षितौ विबभ्राज पतत्सकुण्डलं; विशाखयोर्मध्यगतः शशी यथा

^{८.१५.४५}समाप्तविद्यं तु गुरोः सुतं नृपः; समाप्तकर्माणमुपेत्य ते सुतः
सुहृद्वृतोऽत्यर्थमपूजयन्मुदा; जिते बलौ विष्णुमिवामरेश्वरः